Top

TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen

Gepubliceerd in:

01-04-2011

Succesfactoren voor soa/hiv preventie voor vrouwen van Afro-Surinaamse en Antilliaanse afkomst

Lessen van UmaTori!

Auteurs: E.M. Eiling, M.G.B.C. Bertens, H.P. Schaalma

Gepubliceerd in: TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen | Uitgave 3/2011

Samenvatting

Dit artikel beschrijft de evaluatie van Uma Tori, een soa/hiv preventie interventie voor vrouwen van Surinaamse en Antilliaanse afkomst in Den Haag, Amsterdam en Rotterdam. Er wordt beargumenteerd hoe verschillen in implementatie mogelijk samenhangen met effectiviteit. Dit artikel gaat ook vanuit de eerder uitgevoerde proces- en effectevaluatie in op mogelijke oorzaken voor de verschillen in het huidige gebruik van de interventie. Uit recent onderzoek blijkt namelijk dat Uma Tori in Rotterdam nog steeds gebruikt wordt en is uitgebreid naar andere doelgroepen. Maar in Amsterdam is dit niet het geval. De interventie was gericht op het vergroten van bewustwording van seksuele risico’s en machtsverhoudingen binnen relaties en op het verbeteren van vaardigheden om bewuste keuzes te maken voor veilige seksuele relaties. Effecten van de interventie werden gemeten met een pre-post-test design. Daarnaast werd een procesevaluatie uitgevoerd met behulp van logboeken, focus groep discussies en interviews. De uitkomsten van de effectevaluatie lieten positieve effecten zien op kennis, risicoperceptie, subjectieve norm, seksuele assertiviteit en intentie om veilig vrijen te onderhandelen met de partner. Na de interventie gaven deelneemsters van Uma Tori aan meer met hun partners te communiceren over veilig vrijen. In Rotterdam waren de effecten het grootst. Uit de procesevaluatie bleken aanzienlijke verschillen in implementatie te bestaan tussen de drie steden, zoals de wervingstrategie voor deelnemers, de beschikbare middelen, tijd en ondersteuning voor implementatie. Uma Tori is geslaagd in het mobiliseren van vrouwengroepen van Antilliaanse en Surinaame afkomst in Nederland. De onderzoeksresultaten laten korte termijn veranderingen zien op het niveau van cognities, intentie tot veilig vrijen en seksuele communicatie, wat uiteindelijk kan bijdragen aan hun seksuele gezondheid. De verschillen in implementatie en effecten tussen de drie steden, suggereren dat de effecten samenhangen met de kwaliteit van implementatie. Om effectiviteit te waarborgen is het daarom raadzaam om al bij de interventieontwikkeling veel tijd te besteden aan bevorderen van participatie van alle betrokken partijen en een goede implementatie op grotere schaal.

vorige artikel Het Minnesota Model

volgende artikel DISMEVAL: Europees onderzoek naar ‘best practices’ op het gebied van disease management evaluatie

Van Kesteren NMC, Mikolajczak J, Stuijfzand SM, Paulussen TGWM. Determinanten van invoering van soa/hiv preventieve interventies. Belemmerende en bevorderende factoren. TNO: Leiden, 2010.

Schaik ACM van, Bertens MGBC, Vilsteren M van et al. Hivpreventie onder sub-Sahara Afrikaanse vrouwen. Epidemiol Bull 2010;45(2):8–15.

Van Gemert J. Procesevaluatie Uma Tori! MPH thesis. Maastricht: Maastricht University, 2006.

Bertens MGBC, Eiling EM, van der Borne B, Schaalma HP. Uma Tori! Evaluation of an STI/HIV-prevention intervention for Afro-Caribbean women in the Netherlands. Patient Educ Counsel 2009;75:77–83.CrossRef

Eiling EM. De effectevaluatie van ’Uma Tori’. SOA/HIV preventie voor vrouwen van Surinaamse, Antilliaanse en Arubaanse afkomst. MPH thesis. Maastricht: Maastricht University, 2006.

Bertens MGBC. Uma Tori. Development and Evaluation of an STI/HIV Prevention Intervention for Women of Afro-Surinamese and Dutch Antillean Descent in the Netherlands. Maastricht: Maastricht University, 2008.

Bartholomew LK, Parcel GS, Kok G, Gottlieb NH. Planning health promotion programs. An intervention mapping approach. San Francisco: Jossey-Bass, 2006

Bertens MGBC, Schaalma H, Bartholomew LK, van den Borne B. Planned development of culturally sensitive health promotion programs: an intervention mapping approach. In: Swanepoel PH, Hoeken H (eds). Adapting health communication to cultural needs: optimizing documents in South-African health communication on HIV/AIDS prevention. John Benjamins Publication Company, 2008.

Barrows HS. A taxonomy of problem-based learning methods. J Med Educ 1986;20:481–486.CrossRef

10.

Duffy TM, Savery JR. Problem-based learning: an instructional model and its constructivist framework. In: Wilson BG, editor. Constructivist learning environments: case studies in instructional design. Englewood Cliffs, NJ: Educational Technology Publications, 1994.

11.

Prochaska JO, Redding CA, Evers KE. The transtheoretical model and stages of change. In: Glanz K, Lewis CE, Rimer BK (eds). Health behavior and health education: theory, research, and practice. San Francisco: Josey-Bass; 2002. p. 99–120.

12.

Boekaerts M, Pintrich PR, Zeidner M. Handbook of self-regulation. San Diego: Academic Press, 2000.

13.

Bandura A. Social foundations of thought and action: a social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall, 1986.

14.

Hoek J, Knapen M. Uma Tori/Kombersashon di hende muhé. De trainershandleiding voor de training over SOA/HIV-preventie bij Afro-Surinaamse en Antilliaanse/Arubaanse vrouwen. Woerden: NIGZ, 2003.

15.

Bertens MGBC, Krumeich A, Schaalma HP, van den Borne B. Being a woman and feeling like a woman: respectability, responsibility, desirability and the margins for negotiating safe sex among women of Afro-Surinamese and Dutch Antillean descent in the Netherlands. Culture Health Sexuality 2008;10:547–561.CrossRef

16.

Boelhouwers K, Eling A, Konijn C, Riper H, Panka A, de Vocht M. Draaiboek Homeparty. Methode voor het werven en voorlichten van moeilijk bereikbare autochtone en allochtone ouders over het gebruik van alcohol drugs en gokken bij hun kinderen Utrecht: GGZ Nederland, Trimbos-instituut, De Grift, 2001.

17.

Gomez CA, Hernandez M, Faigeles B. Sex in the NewWorld: an empowerment model for HIV prevention in Latina immigrant women. Health Educ Behaviour 1999;26:200–212.CrossRef

18.

Dooris M. Healthy Settings: challenges to generating evidence of effectiveness. Health Promot Int 2005;21:55–65.CrossRefPubMed

19.

Wolfers MEG. Seksueel gedrag en communicatie ter preventie van Hiv en Soa; Afro-Surinamers en Antillianen/Arubanen in Nederland MPH thesis. Maastricht: Maastricht University, Maastricht, 2003.

20.

Knapen M. Handboek methodische werkvormen AIDS-voorlichting. versie 2003. Woerden: NIGZ, 2003.

21.

Rambaran JSM. Oude methoden, nieuwe aanpak. Interculturele seksespecifieke aidsvoorlichting. Tijdschr Gezondheidsvoorl 2000.

22.

Witte K, Cameron KA, McKeon J, Berkowitz J. Predicting risk behaviors: development and validation of a diagnostic scale. J Health Commun 1996;1:317–341.CrossRefPubMed

23.

Rosenthal D, Moore S, Flynn I. Adolescent self-efficacy, selfesteem and sexual risk-taking. J Commun Appl Social Psychol 1991;1:77–88.CrossRef

24.

Castan˜eda D. The close relationship context and HIV/AIDS risk reduction among Mexican Americans. Sex Roles 2000;42:551–580.CrossRef

25.

Choices: a women’s health project. University of Washington, School of Social Work, 1995.

26.

Witte K, Meyer G, Martell D. Effective health risk messages: a step-by-step guide. Thousand Oaks: Ca, Sage Publications, Inc., 2001.

27.

Sherbourne C, Stewart A. The MOS social support survey. Soc Sci Med 1991;32:705–714.CrossRefPubMed

28.

QSR International. Nvivo version 7.0. Southport: QSR international Pty, 2007.

29.

Martijn C, De Vries NK, Voorham T et al. The effects of AIDS prevention programs by lay health advisors for migrants in the Netherlands. Patient Educ Counsel 2004;53:157–165.CrossRef

30.

Brown-Peterside P, Rivera E, Lucy D et al. Retaining hard-toreach women in HIV prevention and vaccine trials: project ACHIEVE. Am J Public Health 2001;91:1377–1379.CrossRefPubMed

31.

Tross S. Women at heterosexual risk for HIV in inner-city New York: reaching the hard to reach. AIDS Behaviour 2001;5:131–139.CrossRef

32.

Rowden DW, Dorsey PE, Bullman S et al. HIV outreach for hard-to-reach populations: a cross-site perspective. Eval Program Planning 2001;22:251–258.CrossRef

33.

Pulley L, McAlister AL, Kay LS, O’Reilly K. Prevention campaigns for hard-to reach populations at risk for HIV infection: theory and implementation. Health Educ Behaviour 1996;23:488–496.CrossRef

34.

Dancy BL, Marcantonio R, Norr K. The long-term effectiveness of an HIV prevention intervention for low-income African American women. AIDS Educ Prevention 2000;12:113–125.

35.

Ehrhardt AA, Exner TM, Hoffman S et al. A gender-specific HIV/STD risk reduction intervention for women in a health care setting: short- and long-term results of a randomized clinical trial. AIDS Care 2002;14:147–161.CrossRefPubMed

36.

CBS. Enquêteonderzoek onder allochtonen Voorburg/Heerlen: CBS; 2005.

37.

Vrolings E, Gelissen R., Jonkers R, Schaalma HP. SOA en HIV/AIDS-preventie onder etnische minderheden in Nederland. Een kritische analyse van ’best practices’ vanuit aan evidencebased perspectief. Haarlem: Rescon & SOAAIDS, 2006.

38.

Radyowijati A, Gerrits T. Assessment of gender specific aspects in HIV/AIDS prevention projects for ethnic minorities in the Netherlands. Amsterdam: AIDS Foundation, 2006.

39.

Rosenthal D, Moore S, Flynn I. Adolescent self-efficacy, selfesteem and sexual risk-taking. J Commun Appl Social Psychol 1991;1:77–88.CrossRef

40.

Witte K, Meyer G, Martell D. Effective health risk messages: a step-by-step guide. Thousand Oaks: Ca, Sage Publications, Inc., 2001.

41.

Sherbourne C, Steward A. The MOS Social Support Survey. Soc Sci Med 1991;32:705–714.CrossRefPubMed

Titel: Succesfactoren voor soa/hiv preventie voor vrouwen van Afro-Surinaamse en Antilliaanse afkomst
Lessen van UmaTori!
Auteurs: E.M. Eiling
M.G.B.C. Bertens
H.P. Schaalma
Publicatiedatum: 01-04-2011
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen / Uitgave 3/2011
Print ISSN: 1388-7491
Elektronisch ISSN: 1876-8776
DOI: https://doi.org/10.1007/s12508-011-0058-5

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 3/2011

Duurzaam gezond: onze blik op de toekomst

Gelijke Gezondheid, Gelijke Kansen: tien jaar ervaring met wijkgericht werken

Zwaan, kleef aan

De effectiviteit van leefstijlinterventies voor mensen met lage sociaaleconomische status

‘Alcohol een ander verhaal’, een gecontroleerde effectevaluatie op de basisschool

Leren van rokers en dikkerds