Skip to main content
Top
Gepubliceerd in:

01-12-2015 | Onderzoek

Stoornissen botmineraalhuishouding bij chronische nierschade

Auteurs: Ellen Huijbers, Jos Dijkmans, dr. Wim de Grauw, prof.dr. Jack Wetzels, dr. Stijn Konings

Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap | Uitgave 12/2015

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Huijbers PMJF, Dijkmans J, De Grauw WJC, Wetzels JFM, Konings CJAM. Stoornissen botmineraalhuishouding bij chronische nierschade. Huisarts Wet 2015;58(12):630-3.

Achtergrond

De prevalentie van chronische nierschade in de Nederlandse huisartsenpraktijk is hoog, met name bij diabetespatiënten en bij patiënten met een verhoogd cardiovasculair risico. Chronische nierschade verhoogt de kans op hart- en vaatziekten, onder andere doordat er stoornissen optreden in het calcium-fosfaatmetabolisme. Een verhoogde concentratie parathormoon (PTH) is een vroeg signaal van zo’n stoornis en vitamine-D-suppletie is een mogelijk effectieve behandeling. Wij onderzochten hoe vaak stoornissen in de botmineraalhuishouding voorkomen bij patiënten met een verlaagde geschatte glomerulaire filtratiesnelheid (eGFR) in de huisartsenpraktijk.

Methode

Observationeel onderzoek in een ketenzorgprogramma van 46 samenwerkende huisartsenpraktijken in Zuidoost-Brabant. In het kader van dit programma wordt de nierfunctie van diabetespatiënten en patiënten met een verhoogd cardiovasculair risico jaarlijks gecontroleerd. Met ingang van 2012 wordt, conform de landelijke transmurale afspraak, aan patiënten met een verlaagde eGFR (minder dan 60 ml/min/1,73 m2 bij patiënten van 65 jaar en jonger; minder dan 45 ml/min/1,73 m2 bij 65-plussers) een screening van de botmineraalhuishouding aangeboden. Daarbij wordt gekeken naar afwijkingen in PTH, calcium, fosfaat, albumine en vitamine D. Wij analyseerden de testresultaten voor de kalenderjaren 2012 en 2013.

Resultaten

In 2012 en 2013 werden 370 patiënten met een verlaagde eGFR gescreend en bij 73% werden afwijkingen in de botmineraalhuishouding vastgesteld: een verhoogd PTH bij 60,3%, een verlaagd vitamine D bij 38%, een verhoogd calcium bij 8% en een verhoogd fosfaat bij 0,8%.

Conclusie

Patiënten met een bekend risicoprofiel en een niet-fysiologisch verlaagde eGFR hebben vaker dan verwacht stoornissen in de botmineraalhuishouding. Een verhoogd PTH komt daarbij het vaakst voor. Mogelijk kan vitamine-D-suppletie, zo nodig in overleg met de nefroloog, het cardiovasculair risico voor deze patiënten verminderen. In de huisartsenpraktijk zal het screenen van patiënten met chronische nierschade leiden tot een groot aantal nieuwe behandelingen.
Literatuur
1.
go back to reference Chronic Kidney Disease Prognosis Consortium; Matsushita K, Van der Velde M, Astor BC, Woodward M, Levey AS, De Jong PE, et al. Association of estimated glomerular filtration rate and albuminuria with all-cause and cardiovascular mortality in general population cohorts: a collaborative meta-analysis. Lancet 2010;375:2073-81.CrossRef Chronic Kidney Disease Prognosis Consortium; Matsushita K, Van der Velde M, Astor BC, Woodward M, Levey AS, De Jong PE, et al. Association of estimated glomerular filtration rate and albuminuria with all-cause and cardiovascular mortality in general population cohorts: a collaborative meta-analysis. Lancet 2010;375:2073-81.CrossRef
2.
go back to reference Sarnak MJ, Greene T, Wang X, Beck G, Kusek JW, Collins AJ, et al. The effect of a lower target blood pressure on the progression of kidney disease: long-term follow-up of the modification of diet in renal disease study. Ann Intern Med 2005;142:342-51.PubMedCrossRef Sarnak MJ, Greene T, Wang X, Beck G, Kusek JW, Collins AJ, et al. The effect of a lower target blood pressure on the progression of kidney disease: long-term follow-up of the modification of diet in renal disease study. Ann Intern Med 2005;142:342-51.PubMedCrossRef
3.
go back to reference De Grauw WJC, Kaasjager HAH, Bilo HJG, Faber EF, Flikweert S, Gaillard CAJM, et al. Landelijke Transmurale Afspraak Chronische nierschade. Huisarts Wet 2009;52:586-97.CrossRef De Grauw WJC, Kaasjager HAH, Bilo HJG, Faber EF, Flikweert S, Gaillard CAJM, et al. Landelijke Transmurale Afspraak Chronische nierschade. Huisarts Wet 2009;52:586-97.CrossRef
4.
go back to reference Van der Meer V, Wielders HP, Grootendorst DC, De Kanter JS, Sijpkens YW, Assendelft WJ, et al. Chronic kidney disease in patients with diabetes mellitus type 2 or hypertension in general practice. Br J Gen Pract 201;60:884-90. Van der Meer V, Wielders HP, Grootendorst DC, De Kanter JS, Sijpkens YW, Assendelft WJ, et al. Chronic kidney disease in patients with diabetes mellitus type 2 or hypertension in general practice. Br J Gen Pract 201;60:884-90.
5.
go back to reference Hagstrom E, HellmanP, Larsson TE, Ingelsson E, Berglund L, Sundstrom J, et al. Plasma parathyroid hormone and the risk of cardiovascular mortality in the community. Circulation 2009;119:2765-71.PubMedCrossRef Hagstrom E, HellmanP, Larsson TE, Ingelsson E, Berglund L, Sundstrom J, et al. Plasma parathyroid hormone and the risk of cardiovascular mortality in the community. Circulation 2009;119:2765-71.PubMedCrossRef
6.
go back to reference NHG-Standaard Cardiovasculair risicomanagement (tweede herziening). Huisarts Wet 2012;55:14-28. NHG-Standaard Cardiovasculair risicomanagement (tweede herziening). Huisarts Wet 2012;55:14-28.
7.
go back to reference Melamed ML, Hellman P, Larsson TE, Ingelsson E, Berglund L, Sundstrom J, et al. Changes in serum calcium, phosphate, and PTH and the risk of death in incident dialysis patients: a longitudinal study. Kidney Int 2006;70:351-7.PubMedCrossRef Melamed ML, Hellman P, Larsson TE, Ingelsson E, Berglund L, Sundstrom J, et al. Changes in serum calcium, phosphate, and PTH and the risk of death in incident dialysis patients: a longitudinal study. Kidney Int 2006;70:351-7.PubMedCrossRef
8.
go back to reference Shoben AB, Rudser KD, De Boer IH, Young B, Kestenbaum B. Association of oral calcitriol with improved survival in nondialyzed CKD. J Am Soc Nephrol 2008;19:1613-9.PubMedPubMedCentralCrossRef Shoben AB, Rudser KD, De Boer IH, Young B, Kestenbaum B. Association of oral calcitriol with improved survival in nondialyzed CKD. J Am Soc Nephrol 2008;19:1613-9.PubMedPubMedCentralCrossRef
9.
go back to reference Kovesdy CP, Ahmadzadeh S, Anderson JE, Kalantar-Zadeh K. Association of activated vitamin D treatment and mortality in chronic kidney disease. Arch Intern Med 2008;168:397-403.PubMedCrossRef Kovesdy CP, Ahmadzadeh S, Anderson JE, Kalantar-Zadeh K. Association of activated vitamin D treatment and mortality in chronic kidney disease. Arch Intern Med 2008;168:397-403.PubMedCrossRef
10.
go back to reference Scherpbier-de Haan ND. Optimising chronic kidney disease management in primary care [proefschrift]. Nijmegen: Radboud Universiteit, 2013. Scherpbier-de Haan ND. Optimising chronic kidney disease management in primary care [proefschrift]. Nijmegen: Radboud Universiteit, 2013.
11.
go back to reference Scherpbier-de Haan ND, Vervoort GMM, Van Weel C, Mulder J, Wetzels JFM, De Grauw WJC. Abnormal serum parathyroid hormone, calcium or phosphate in patients with chronic kidney disease in primary care. Austin J Nephrol Hypertens 2014;1:102-7. Scherpbier-de Haan ND, Vervoort GMM, Van Weel C, Mulder J, Wetzels JFM, De Grauw WJC. Abnormal serum parathyroid hormone, calcium or phosphate in patients with chronic kidney disease in primary care. Austin J Nephrol Hypertens 2014;1:102-7.
12.
go back to reference Levin A, Bakris GL, Molitch M, Smulders M, Tian J, Williams LA, et al. Prevalence of abnormal serum vitamin D, PTH, calcium, and phosphorus in patients with chronic kidney disease: results of the study to evaluate early kidney disease. Kidney Int 2007;71:31-8.PubMedCrossRef Levin A, Bakris GL, Molitch M, Smulders M, Tian J, Williams LA, et al. Prevalence of abnormal serum vitamin D, PTH, calcium, and phosphorus in patients with chronic kidney disease: results of the study to evaluate early kidney disease. Kidney Int 2007;71:31-8.PubMedCrossRef
13.
go back to reference Vassalotti JA, Uribarri J, Chen SC, Li S, Wang C, Collins AJ, et al.; Kidney Early Evaluation Program Investigators. Trends in mineral metabolism: Kidney Early Evaluation Program (KEEP) and the National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES) 1999-2004. Am J Kidney Dis 2008;51:S56-68.PubMedCrossRef Vassalotti JA, Uribarri J, Chen SC, Li S, Wang C, Collins AJ, et al.; Kidney Early Evaluation Program Investigators. Trends in mineral metabolism: Kidney Early Evaluation Program (KEEP) and the National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES) 1999-2004. Am J Kidney Dis 2008;51:S56-68.PubMedCrossRef
14.
go back to reference Scherpbier-de Haan ND, Van Gelder VA, Van Weel C, Vervoort GMM, Wetzels JFM, De Grauw WJC. Initial implementation of a web-based consultation process for patients with chronic kidney disease. Ann Fam Med 2013;11:151-6.PubMedPubMedCentralCrossRef Scherpbier-de Haan ND, Van Gelder VA, Van Weel C, Vervoort GMM, Wetzels JFM, De Grauw WJC. Initial implementation of a web-based consultation process for patients with chronic kidney disease. Ann Fam Med 2013;11:151-6.PubMedPubMedCentralCrossRef
15.
go back to reference Gezondheidsraad. Evaluatie van de voedingsnormen voor vitamine D. Den Haag: Gezondheidsraad, 2012; publicatienr. 2012/1-5. Gezondheidsraad. Evaluatie van de voedingsnormen voor vitamine D. Den Haag: Gezondheidsraad, 2012; publicatienr. 2012/1-5.
Metagegevens
Titel
Stoornissen botmineraalhuishouding bij chronische nierschade
Auteurs
Ellen Huijbers
Jos Dijkmans
dr. Wim de Grauw
prof.dr. Jack Wetzels
dr. Stijn Konings
Publicatiedatum
01-12-2015
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Huisarts en wetenschap / Uitgave 12/2015
Print ISSN: 0018-7070
Elektronisch ISSN: 1876-5912
DOI
https://doi.org/10.1007/s12445-015-0340-x

Andere artikelen Uitgave 12/2015

Huisarts en wetenschap 12/2015 Naar de uitgave