Skip to main content
Top

2019 | OriginalPaper | Hoofdstuk

21. Stemmings- en gedragsproblematiek

Auteur : Msc L. M. van Assen-Withag

Gepubliceerd in: Klinisch redeneren bij ouderen

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Stemmings- en gedragsproblemen bij ouderen uiten zich vaak in symptomen van angst, depressie of eenzaamheid. De oorzaken hiervan zijn divers en per individu verschillend. Naast psychosociale problemen kan de oorzaak in het brein liggen en/of een gevolg zijn van lichamelijke aandoeningen. Uit onderzoek is gebleken dat hormonen een belangrijke rol spelen bij het ontstaan van stemmings- en gedragsproblemen. Probleemgedrag wordt in de zorg voor ouderen steeds vaker omschreven als onbegrepen gedrag. Vanuit de stepped care wordt gekeken welke behandeling het meest past bij de oudere, waarbij het zelfmanagement zo veel mogelijk gestimuleerd wordt. De interventies zijn steeds meer gericht is op een methodische aanpak, waarbij het betrekken van mantelzorg en naasten, interdisciplinair werken en beperking van het gebruik van psychofarmaca en middelen en maatregelen centraal staan.
Literatuur
go back to reference Aarsland, D., Marsh, L., & Schrag, A. (2009). Neuropsychiatric symptoms in Parkinson’s disease. Movement Disorders, 24(15), 2175–2186.CrossRef Aarsland, D., Marsh, L., & Schrag, A. (2009). Neuropsychiatric symptoms in Parkinson’s disease. Movement Disorders, 24(15), 2175–2186.CrossRef
go back to reference American Psychiatric Association (1996). DSM-IV Patiëntenzorg: Diagnostiek en classificatie van psychische stoornissen voor de geneeskunde. Bewerkte vertaling van DSM-IV primary care, international edition. Lisse: Swets & Zeitlinger. American Psychiatric Association (1996). DSM-IV Patiëntenzorg: Diagnostiek en classificatie van psychische stoornissen voor de geneeskunde. Bewerkte vertaling van DSM-IV primary care, international edition. Lisse: Swets & Zeitlinger.
go back to reference American Psychiatric Association (2014). Handboek voor de classificatie van psychische stoornissen (DSM-5). Amsterdam: Boom. American Psychiatric Association (2014). Handboek voor de classificatie van psychische stoornissen (DSM-5). Amsterdam: Boom.
go back to reference Bakker, T. J. E. M. (2015). Hulp bij het handhaven van een emotionele balans. In R.-M. Dröes, J. Schols & Ph. Scheltens (Red.), Meer kwaliteit van leven. Integratieve, persoonsgerichte dementiezorg (hoofdstuk 14). Leusden: Diagnosis. Bakker, T. J. E. M. (2015). Hulp bij het handhaven van een emotionele balans. In R.-M. Dröes, J. Schols & Ph. Scheltens (Red.), Meer kwaliteit van leven. Integratieve, persoonsgerichte dementiezorg (hoofdstuk 14). Leusden: Diagnosis.
go back to reference Bandura, A. (1977). Self-efficacy. Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84, 191–215.CrossRef Bandura, A. (1977). Self-efficacy. Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84, 191–215.CrossRef
go back to reference Beekman, A. T., Copeland, J. R., & Prince, M. J. (1999). Review of community prevalence of depression in later life. British Journal of Psychiatry, 174, 307–311.CrossRef Beekman, A. T., Copeland, J. R., & Prince, M. J. (1999). Review of community prevalence of depression in later life. British Journal of Psychiatry, 174, 307–311.CrossRef
go back to reference Beekman, A. T. F., Deeg, D. J. H., Smit, J. H., Comijs, H. C., Braam, A. W., & De Beurs, E. (2004a). Dysthymia in later life. A study in the community. Journal of Affective Disorders, 81, 191–199.CrossRef Beekman, A. T. F., Deeg, D. J. H., Smit, J. H., Comijs, H. C., Braam, A. W., & De Beurs, E. (2004a). Dysthymia in later life. A study in the community. Journal of Affective Disorders, 81, 191–199.CrossRef
go back to reference Beekman, A. T. F., Geerlings, S. W., Deeg, D. J. H., Smit, J. H., Schoevers, R. S., De Beurs, E., et al. (2004b). Het beloop van depressie bij ouderen. Resultaten van 6 jaar intensieve follow-up. Tijdschrift voor Psychiatrie, 46(2), 73–84. Beekman, A. T. F., Geerlings, S. W., Deeg, D. J. H., Smit, J. H., Schoevers, R. S., De Beurs, E., et al. (2004b). Het beloop van depressie bij ouderen. Resultaten van 6 jaar intensieve follow-up. Tijdschrift voor Psychiatrie, 46(2), 73–84.
go back to reference Bleijenberg, N., Ten Dam, H., Drubbel, I., Borgdorff, A., Numans, M., De Wit, N., et al. (2012). Toolkit kwetsbare ouderen: U-Care. Screeningsinstrument en evidence-based zorgplannen voor kwetsbare ouderen. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. Bleijenberg, N., Ten Dam, H., Drubbel, I., Borgdorff, A., Numans, M., De Wit, N., et al. (2012). Toolkit kwetsbare ouderen: U-Care. Screeningsinstrument en evidence-based zorgplannen voor kwetsbare ouderen. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
go back to reference Carpenito-Moyet, L. J. (2012). Zakboek verpleegkundige diagnosen. Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers. Carpenito-Moyet, L. J. (2012). Zakboek verpleegkundige diagnosen. Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers.
go back to reference Comijs, H. (2012). Somatische en psychische problematiek bij ouderen. Longitudinal Aging Study Amsterdam (LASA): Samenhang en zorggebruik. Comijs, H. (2012). Somatische en psychische problematiek bij ouderen. Longitudinal Aging Study Amsterdam (LASA): Samenhang en zorggebruik.
go back to reference De Veer, A. J. E., & Francke, A. L. (2013). Preventie en het bevorderen van zelfmanagement. Visies en ervaringen van professionals. Utrecht: NIVEL. De Veer, A. J. E., & Francke, A. L. (2013). Preventie en het bevorderen van zelfmanagement. Visies en ervaringen van professionals. Utrecht: NIVEL.
go back to reference Deeg, D. J. H. (2010). LASA-rapport 2009. Empowerment VUMC Amsterdam. Deeg, D. J. H. (2010). LASA-rapport 2009. Empowerment VUMC Amsterdam.
go back to reference Dirkse, R., Kessels, R., Hoogeveen, F., & Van Dixhoorn, I. (2011). (Op)nieuw geleerd, oud gedaan. Over het lerend vermogen van mensen met dementie. Utrecht/Antwerpen: Kosmos. Dirkse, R., Kessels, R., Hoogeveen, F., & Van Dixhoorn, I. (2011). (Op)nieuw geleerd, oud gedaan. Over het lerend vermogen van mensen met dementie. Utrecht/Antwerpen: Kosmos.
go back to reference Kramer, B. L. J. A. M., Albronda, T., & Clarenbach-Wierda, D. L. (2013). Elektroconvulsieve behandeling van gedragsproblemen bij ouderen met dementie. Tijdschrift voor Psychiatrie, 55(12), 949–953.PubMed Kramer, B. L. J. A. M., Albronda, T., & Clarenbach-Wierda, D. L. (2013). Elektroconvulsieve behandeling van gedragsproblemen bij ouderen met dementie. Tijdschrift voor Psychiatrie, 55(12), 949–953.PubMed
go back to reference Moorhead, S., Johnson, M., & Maas, M. (2000). Nursing outcomes classification. Missouri: Mosby. Moorhead, S., Johnson, M., & Maas, M. (2000). Nursing outcomes classification. Missouri: Mosby.
go back to reference Nationaal Kompas Volksgezondheid (2014). Cijfers depressie RIVM. Bilthoven . Nationaal Kompas Volksgezondheid (2014). Cijfers depressie RIVM. Bilthoven .
go back to reference Nederlands WHO-FIC Collaborating Centre (2002). Nederlandse vertaling van de international classification of functioning, disability and health. Compilatie. Bilthoven: RIVM. Nederlands WHO-FIC Collaborating Centre (2002). Nederlandse vertaling van de international classification of functioning, disability and health. Compilatie. Bilthoven: RIVM.
go back to reference Trimbos-instituut (2007). Monitor geestelijke gezondheidszorg ouderen, rapportage 2006. Utrecht: Trimbos-instituut. Trimbos-instituut (2007). Monitor geestelijke gezondheidszorg ouderen, rapportage 2006. Utrecht: Trimbos-instituut.
go back to reference Van Heesch, F. (2014). Inflammation induced depression. Studying the role of inflammatory cytokines in anhedonia. Proefschrift Universiteit Utrecht. Van Heesch, F. (2014). Inflammation induced depression. Studying the role of inflammatory cytokines in anhedonia. Proefschrift Universiteit Utrecht.
go back to reference Van der Riemersma-Van der Lek, R. F., Swaab, D. F., Twisk, J. W. R., Hol, E. M., Hoogendijk, W. J. G., De Geus, J. C. N., & Van Someren, E. J. W. (2011). Licht en melatonine bij dementie. Tijdschrift voor Psychiatrie, 53(2). Van der Riemersma-Van der Lek, R. F., Swaab, D. F., Twisk, J. W. R., Hol, E. M., Hoogendijk, W. J. G., De Geus, J. C. N., & Van Someren, E. J. W. (2011). Licht en melatonine bij dementie. Tijdschrift voor Psychiatrie, 53(2).
go back to reference Verenso & NIP (2018). Multidisciplinaire richtlijn probleemgedrag. Utrecht: Verenso & NIP. Verenso & NIP (2018). Multidisciplinaire richtlijn probleemgedrag. Utrecht: Verenso & NIP.
go back to reference Wensing, M. (2000). Evidence-based patient empowerment. Quality in Health Care, 9, 200–201.CrossRef Wensing, M. (2000). Evidence-based patient empowerment. Quality in Health Care, 9, 200–201.CrossRef
Metagegevens
Titel
Stemmings- en gedragsproblematiek
Auteur
Msc L. M. van Assen-Withag
Copyright
2019
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-2155-1_21