Top

Gepubliceerd in:

12-09-2019 | Artikel

Sociale cognitie bij frontotemporale dementie

Auteurs: Flora Gossink, Annemiek Dols, Philip Scheltens, Max L. Stek, Yolande A. L. Pijnenburg

Gepubliceerd in: Neuropraxis | Uitgave 5/2019

Samenvatting

Hoewel bekend is dat beperkingen in sociale cognitie een kernsymptoom zijn bij patiënten met de gedragsvariant van frontotemporale dementie (bvFTD) was het tot op heden nog niet bekend of stoornissen in de sociale cognitie ook onderscheid kunnen maken tussen bvFTD en de brede differentiaaldiagnose in de klinische praktijk. Het doel van onze studie was om te onderzoeken of test voor de sociale cognitie bvFTD onderscheidt van andere neurodegeneratieve ziekten en psychiatrische stoornissen bij patiënten met een laat ontstaan frontaal syndroom. In deze longitudinale multicenter studie werd sociale cognitie bepaald door de Ekman 60 Faces-test en de Faux Pas-test te gebruiken bij patiënten met waarschijnlijke/definitieve bvFTD (n = 22), andere neurodegeneratieve ziekten (n = 24) en psychiatrische stoornissen (n = 33). De mediane duur van de symptomen was 2,8 jaar en patiënten werden prospectief gevolgd over een periode van twee jaar. Totaalscores op de Ekman 60 Faces-test waren significant lager bij bvFTD dan bij andere neurodegeneratieve ziekten en psychiatrische stoornissen. De Ekman 60 Faces-test verklaarde 91,2 % van de variantie van psychiatrische stoornissen en andere neurodegeneratieve ziekten versus bvFTD (χ = 11,02; df = 1; p = 0,001). Prestaties op de Faux Pas-test en de andere cognitieve domeinen verschilden niet tussen deze diagnosegroepen. In deze studie onderscheidde de Ekman 60 Faces-test bvFTD met succes van andere neurodegeneratieve ziekten en psychiatrische stoornissen. Deze studie biedt argumenten om de Ekman 60 Faces-test toe te voegen aan het neuropsychologisch onderzoek in de diagnostische procedure van bvFTD.

vorige artikel De Theory of Mind training voor kinderen met autisme: een gerandomiseerde gecontroleerde trial

Snowden JS, Rollinson S, Thompson JC, et al. Distinct clinical and pathological characteristics of frontotemporal dementia associated with C9ORF72 mutations. Brain. 2012;135(3):693–708.CrossRefPubMedPubMedCentral

Bang J, Spina S, Miller BL. Frontotemporal dementia. Lancet. 2015;386(10004):1672–82.CrossRefPubMedPubMedCentral

Neary D, Snowden JS, Gustafson L, et al. Frontotemporal lobar degeneration: a consensus on clinical diagnostic criteria. Neurology. 1998;51(6):1546–54.CrossRefPubMed

Rascovsky K, Hodges JR, Knopman D, et al. Sensitivity of revised diagnostic criteria for the behavioural variant of frontotemporal dementia. Brain. 2011;134(9):2456–77.CrossRefPubMedPubMedCentral

Cummings JL. Frontal-Subcortical circuits and human behavior. Arch Neurol. 1993;50(8):873–80.CrossRefPubMed

Krudop WA, Pijnenburg YAL. Historical evolution of the frontal lobe syndrome. Psychopathology. 2015;48(4):222–9.CrossRefPubMed

Krudop WA, Kerssens CJ, Dols A, et al. Identifying bvFTD within the wide spectrum of late onset frontal lobe syndrome: A clinical approach. Am J Geriatr Psychiatry. 2015;23(10):1056–66.CrossRefPubMed

Mckhann GM, Knopman DS, Chertkow H, et al. The diagnosis of dementia due to Alzheimer’s disease: Recommendations from the National Institute on Aging and the Alzheimer’s Association workgroup. Alzheimers Dement. 2011;7(3):263–9.CrossRefPubMedPubMedCentral

Woolley JD, Khan BK, Murthy NK, Miller BL, Rankin KP. The diagnostic challenge of psychiatric symptoms in neurodegenerative disease: Rates of and risk factors for prior psychiatric diagnosis in patients with early neurodegenerative disease. J Clin Psychiatry. 2011;72(2):126–33.CrossRefPubMedPubMedCentral

10.

Seeley WW, Crawford R, Rascovsky K, et al. Frontal Paralimbic network atrophy in very mild behavioral variant Frontotemporal dementia. Arch Neurol. 2008;65(2):249–55.CrossRefPubMedPubMedCentral

11.

Lough S, Hodges JR. Measuring and modifying abnormal social cognition in frontal variant frontotemporal dementia. J Psychosom Res. 2002;53(2):639–46.CrossRefPubMed

12.

Kumfor F, Irish M, Leyton C, et al. Tracking the progression of social cognition in neurodegenerative disorders. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2014;85(10):1076–83.CrossRefPubMed

13.

Hargrave R, Maddock RJ, Stone V. Impaired recognition of facial expressions of emotion in Alzheimer’s disease. J Neuropsychiatry Clin Neurosci. 2002;14(1):64–71.CrossRefPubMed

14.

Rowland JE, Hamilton MK, Vella N, Lino BJ, Mitchell PB, Green MJ. Adaptive associations between social cognition and emotion regulation are absent in schizophrenia and bipolar disorder. Front Psychol. 2013;3:607.CrossRefPubMedPubMedCentral

15.

Balogh N, Égerházi A, Berecz R, Csukly G. Investigating the state-like and trait-like characters of social cognition in schizophrenia: A short term follow-up study. Schizophr Res. 2014;159(2–3):499–505.CrossRefPubMed

16.

Albert MS, Cohen C, Koff E. Perception of affect in patients with dementia of the Alzheimer type. Arch Neurol. 1991;48:791–5.CrossRefPubMed

17.

Samamé C, Martino DJ, Strejilevich SA. Social cognition in euthymic bipolar disorder: Systematic review and meta-analytic approach. Acta Psychiatr Scand. 2012;125(4):266–80.CrossRefPubMed

18.

Funkiewiez A, Bertoux M, Souza LC de, Lévy R, Dubois B. The SEA (Social Cognition and Emotional Assessment): A clinical neuropsychological tool for early diagnosis of frontal variant of frontotemporal lobar degeneration. Neuropsychology. 2012;26(1):81–90.CrossRefPubMed

19.

Bertoux M, Delavest M, Souza LC de, et al. Social cognition and emotional assessment differentiates frontotemporal dementia from depression. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2012;83(4):411–6.CrossRefPubMed

20.

Narme P, Mouras H, Roussel M, Devendeville A, Godefroy O. Assessment of socioemotional processes facilitates the distinction between frontotemporal lobar degeneration and Alzheimer’s disease. J Clin Exp Neuropsychol. 2013;35(7):728–44.CrossRefPubMed

21.

Gregory C, Lough S, Stone V, et al. Theory of mind in patients with frontal variant frontotemporal dementia and Alzheimer’s disease: theoretical and practical implications. Brain. 2002;125(4):752–64.CrossRefPubMed

22.

Diehl-Schmid J, Pohl C, Ruprecht C, Wagenpfeil S, Foerstl H, Kurz A. The Ekman 60 Faces Test as a diagnostic instrument in frontotemporal dementia. Arch Clin Neuropsychol. 2007;22(4):459–64.CrossRefPubMed

23.

Young AW, Perrett DI, Calder AJ, Sprengelmeyer R, Ekman P. Facial Expressions of Emotion: Stimuli and Tests (FEEST). Bury St. Edmunds: Thames Valley Test Company; 2002.

24.

Stone VE. Faux pas recognition test faux pas recognition test (adult version). J Cogn Neurosci Brain. 2002;10(125):640–56.

25.

Zalla T, Sav AM, Stopin A, Ahade S, Leboyer M. Faux pas detection and intentional action in asperger syndrome. A replication on a French sample. J Autism Dev Disord. 2009;39(2):373–82.CrossRefPubMed

26.

Ibanez A, Manes F. Contextual social cognition and the behavioral variant of frontotemporal dementia. Neurology. 2012;78(17):1354–62.CrossRefPubMedPubMedCentral

27.

Torralva T, Roca M, Gleichgerrcht E, Bekinschtein T, Manes F. A neuropsychological battery to detect specific executive and social cognitive impairments in early frontotemporal dementia. Brain. 2009;132(5):1299–309.CrossRefPubMed

28.

Lavenu I, Pasquier F. Perception of emotion on faces in frontotemporal dementia and Alzheimer’s disease: A longitudinal study. Dement Geriatr Cogn Disord. 2005;19(1):37–41.CrossRefPubMed

29.

Kosmidis MH, Aretouli E, Bozikas VP, Giannakou M, Ioannidis P. Studying social cognition in patients with schizophrenia and patients with frontotemporal dementia: theory of mind and the perception of sarcasm. Behav Neurol. 2008;19(1–2):65–9.CrossRefPubMedPubMedCentral

Titel: Sociale cognitie bij frontotemporale dementie
Auteurs: Flora Gossink
Annemiek Dols
Philip Scheltens
Max L. Stek
Yolande A. L. Pijnenburg
Publicatiedatum: 12-09-2019
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Neuropraxis / Uitgave 5/2019
Print ISSN: 1387-5817
Elektronisch ISSN: 1876-5785
DOI: https://doi.org/10.1007/s12474-019-00234-2

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 5/2019

De ontwikkeling van het sociale brein: meer begrip van sociale en antisociale trajecten

De Theory of Mind training voor kinderen met autisme: een gerandomiseerde gecontroleerde trial

Taalbegrip en theory of mind bij kinderen met autisme

Woorden vooraf