Top

Gepubliceerd in:

01-02-2014 | Artikelen

Slaapgedrag van adolescenten in relatie tot opvoeding en gedragsproblemen in drie etnische groepen

Auteurs: Drs. Leonore de Vrijer, Dr. Anne Marie Meijer, Dr. Inge Wissink, Prof. dr. Maja Deković

Gepubliceerd in: Kind en adolescent | Uitgave 1/2014

Samenvatting

Slaapproblemen bij adolescenten komen veel voor en onderzoek toont aan dat deze gerelateerd zijn aan tal van gedragsproblemen. Er is echter weinig bekend over slaapgedrag van adolescenten in relatie tot etniciteit, opvoeding en gedragsproblemen. Een groep van 339 Nederlandse, Turkse en Marokkaanse adolescenten (gemiddeld 16 jaar) van een aantal Nederlandse multiculturele scholen voor voortgezet middelbaar beroepsonderwijs vulden vragenlijsten in over slaapkwaliteit, slaperigheid, tijd in bed, opvoeding en gedragsproblemen. Er werden zowel sekse- als etnische verschillen in slaapgedrag gevonden: meisjes vertoonden een slechtere slaapkwaliteit en Nederlandse adolescenten sliepen korter vergeleken met Marokkaans-Nederlandse adolescenten. Een restrictieve/autoritaire opvoeding was gerelateerd aan een slechtere slaapkwaliteit. Een kortere tijd in bed en een slechtere slaapkwaliteit hingen samen met meer externaliserende en internaliserende gedragsproblemen. In de autochtoon Nederlandse groep bleek slaapkwaliteit sterker samen te hangen met internaliserend probleemgedrag dan in de Turks-Nederlandse groep. Gezien de gevonden relaties tussen slaap- en gedragsproblemen, zou er in de reguliere behandelmethoden voor adolescenten met gedragsproblemen standaard aandacht dienen te zijn voor het slaapgedrag.

vorige artikel Gedragsproblemen bij jeugdigen met een motorische en verstandelijke beperking: relaties met persoonlijkheidskenmerken en huwelijksstress van ouders

volgende artikel Erratum to: Rectificatie

Achenback, T. M. (1991). Manual for the Youth Self-Report and 1991 profile. Burlington: University of Vermont, Department of Psychiatry.

American Psychiatric Association (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (Fifth ed.). Arlington, va: American Psychiatric Publishing

Brand, S., Hatzinger, M., Beck, J., & Holsboer-Trachsler, E. (2009). Perceived parenting styles, personality traits and sleep patterns in adolescents. Journal of Adolescence, 32, 1189-1207.PubMedCrossRef

Buckhalt, J. A. (2011). Insufficient sleep and the socioeconomic status achievement gap. Child Development Perspectives, 5, 59-65.CrossRef

Deković,M., Pels, T., & Model, S. (Eds.) (2006), Unity and diversity in child rearing: Family life in a multicultural society. Ceredigion, uk: The Edwin Mellen Press.

Dewald-Kaufmann, J. F., Oort, F. J., Bögels, S. M., & Meijer, A. M. (2013). Why sleep matters: differences in daytime functioning between adolescents with low and high chronic sleep reduction and short and long sleep durations. Journal of Cognitive and Behavioral Psychotherapies, 13, 171-182.

Evans, G. W., Gonnella, C., Marcynyszyn, L. A., Gentile, L., & Salpekarall, N. (2005). The role of chaos in poverty and children’s socio-emotional adjustment. Psychological Science, 16, 560-565.PubMedCrossRef

Forbes, E. E., Bertocci, M. A., Gregory, A. M., Ryan, N. D., Axelson, D. A., Birmaher, B., & Dahl, R. E. (2008). Objective sleep in pediatric anxiety disorders and major depressive disorder. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 47,148-155.PubMedCentralPubMedCrossRef

Fredriksen, K., Rhodes, J., Reddy, R., & Way, N. (2004). Sleepless in Chicago: tracking the effects of adolescent sleep loss during the middle school years. Child Development, 75, 84-95.PubMedCrossRef

Gianotti, F., Cortesi, F., Sebastiani, T., & Ottaviano (2002). Circadian preference, sleep and daytime behaviour in adolescence. Journal Sleep Research, 11, 191-199.

Gregory, A. M., & O’Connor, T. G. (2002). Sleep problems in childhood: A longitudinal study of developmental change and association with behavioral problems. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 41, 964-971.PubMedCrossRef

Gregory, A. M., Caspi. A., Eley, T. C., Moffitt, T. E., O’Connor, T. G., & Poulton, R. (2005). Prospective longitudinal associations between persistent sleep problems in childhood and anxiety and depression disorders in adulthood. Journal of Abnormal Child Psychology, 33, 157-163.PubMedCrossRef

Gregory, A., & Sadeh, A. M. (2012). Sleep, emotional and behavioral difficulties in children and adolescents. Sleep Medicine Reviews, 16, 129-136.PubMedCrossRef

Groeneveld, M. J. & Van Steensel, K. (2008). Kenmerkend vmbo. Een vergelijkend onderzoek naar de kenmerken van vmbo -leerlingen en de generatie Einstein. Hiteq: centrum van innovatie.

Hofman, W. F., & Toonen-Derks, P. C. M. (2008). Culture differences in the sleep of Dutch adolescents. Sleep-Wake, Research in the Netherlands, 19, 67-70.

Ipsiroglu, O. S., Fatemi, A., Werner, I., Paditz, E., & Schwarz, B. (2002). Self-reported organic and nonorganic sleep problems in schoolchildren aged 11 to 15 years in Vienna. Journal of Adolescent Health, 31, 436-442.PubMedCrossRef

Ireland, J. L., & Culpin, V. (2006). The relationship between sleeping problems and aggression, anger, and impulsivity in a population of juvenile and young offenders. Journal of Adolescent Health, 38, 649-655.PubMedCrossRef

Ivanova, M. Y., Achenbach, T. M., Rescorla, L. A., Dumenci, L. Almqvist, F., Bilenberg N., e.a. (2007). The generalizability of the Youth Self-Report syndrome structure in 23 societies. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 75, 729-738.PubMedCrossRef

Knutson, K. L. (2005). The association between pubertal status and sleep duration and quality among a nationally representative sample of U.S. adolescents. American Journal of Human Biology, 17, 418-424.PubMedCrossRef

Laberge, L., Petit, D., Simard, C., Vitaro, F., Tremblay, R. E., & Montplaisir, J. (2001). Development of sleep patterns in early adolescence. Journal Sleep Research, 10, 59-67.CrossRef

Liu, X., Liu, L., Owens, J. A., & Kaplan, D. L. (2005). Sleep patterns and sleep problems among schoolchildren in the United States and China. Pediatrics, 115, 241-249.PubMedCrossRef

Meijer, A. M., Habekothé, H. T., & Van den Wittenboer, G. L. H. (2001). Mental health, parental rules and sleep in pre-adolescents. Journal Sleep Research, 10, 297-302.CrossRef

Meijer, A. M., & Van den Wittenboer, G. L. H. (2004). The joint contribution of sleep, intelligence and motivation to school performance. Personality and Individual Differences, 37, 95-106.CrossRef

Meijer, A. M., Reitz, E., Deković, M, Van den Wittenboer, G. L. H., & Stoel, R. D. (2010). Longitudinal relations between sleep quality, time in bed and adolescent problem behaviour. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 51, 1278-1286.PubMedCrossRef

Mezick, E. J., Matthews, K. A., Hall, M., Strollo, P. J., Buysse, D. J., Kamarck, T. W., Owens, J. F., & Reis, S. E. (2008). Influence of race and socioeconomic status on sleep: Pittsburgh sleepscore project. Psychosomatic Medicine, 70, 410-416.PubMedCentralPubMedCrossRef

Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. (2012). Kerncijfers 2007-2011. Zestiende editie. Uitgave Directie Kennis van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, ‘Kerncijfers OCW’.

Morgenthaler, T., Alessi, C., Friedman, L., Owens, J., Kapur, V., Boehlecke, B., e.a. (2007). Practice parameters for the use of actigraphy in the assessment of sleep and sleep disorders: An update for 2007. Sleep, 30, 519-530.PubMed

Paavonen, E. J., Solantaus, T., Almqvist, F., & Aronen, E. T. (2003). Four-year follow-up study of sleep and psychiatric symptoms in preadolescents: relationship of persistent and temporary sleep problems to psychiatric symptoms. Developmental and Behavioral Pediatrics, 24, 307-314.

Rescorla, L., Achenbach, T. M., Ivanova, M. Y., Dumenci, L., Almqvist, F., Bilenberg, N., e.a. (2007). Epidemiological comparisons of problems and positive qualities reported by adolescents in 24 countries. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 75, 351-358.PubMedCrossRef

Roberts, R. E. Ph. D., Roberts, C. R. Ph. D., & Chen, I. G. M. P. H. (2000). Ethnocultural differences in sleep complaints among adolescents. Journal of Nervous and Mental Disease, 188, 222-229.

Smaldone, A., Honig, J. C., & Byrne, M. W. (2007). Sleepless in America: Inadequate sleep and relationships to health and well-being of our nation’s children. Pediatrics, 119, 29-37.CrossRef

Stuckert Noble, G., O’Laughlin, L., & Brubaker, B. (2011). Attention deficit hyperactivity disorder and sleep disturbances: consideration of parental influence. Behavioral Sleep Medicine, 10, 41-53.CrossRef

Taylor, D. J., Jenni, O. G., Acebo, C., & Carskadon, M. A. (2005). Sleep tendency during extended wakefulness: Insights into adolescent sleep regulation and behaviour. Journal Sleep Research, 14, 239-244.CrossRef

Toonen-Derks, N. (2008). Interculturele overeenkomsten en verschillen in slaapgedrag bij adolescenten in Nederland. Doctoraal scriptie psychologie: Universiteit van Amsterdam.

Vedder, P. & Oortwijn, M. (2009).Adolescents’ obligations toward their families: Intergenerational discrepancies and well-being in three ethnic groups in the Netherlands. Journal of Comparative Family Studies, 40, 699-717.

Verhulst, F. C., Van der Ende, J., & Koot, H. M. (1997). Handleiding voor de Youth Self-Report ( ysr ). Rotterdam: Academisch Ziekenhuis/ Erasmus Universiteit, Afdeling Kinder- en Jeugdpsychiatrie.

Verhulst, F. C., Achenbach, T. M., Van der Ende, J., Erol, N., Lambert, M. C., Leung, P. W. L., e.a. (2003). Comparison of problems reported by youth from seven countries. American Journal of Psychiatry, 160, 1479-1485.PubMedCrossRef

Wissink, I. B. (2006). Parenting, friendship relations and adolescent functioning in different ethnic groups. Proefschrift. Amsterdam: Universiteit van Amsterdam/SCO-Kohnstamm Instituut van de Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen.

Wissink, I. B., Deković, M., & Meijer, A. M. (2006). Parenting behavior, quality of the parent-adolescent relationship, and adolescent functioning in four ethnic groups. Journal of Early Adolescence, 26, 133-159.CrossRef

Titel: Slaapgedrag van adolescenten in relatie tot opvoeding en gedragsproblemen in drie etnische groepen
Auteurs: Drs. Leonore de Vrijer
Dr. Anne Marie Meijer
Dr. Inge Wissink
Prof. dr. Maja Deković
Publicatiedatum: 01-02-2014
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Kind en adolescent / Uitgave 1/2014
Print ISSN: 0167-2436
Elektronisch ISSN: 1876-5998
DOI: https://doi.org/10.1007/s12453-014-0003-x

Andere artikelen Uitgave 1/2014

Scharloo, A., Ebbers, S., & Spijker, M. (2014). SOS – Snelle opvang bij seksueel misbruik van mensen met een verstandelijke beperking. Een praktisch handboek. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.. isbn 978 90 368 0327 4, 220 p., € 34,50.

Boeken

Summaries

Erratum to: Rectificatie

Erratum

Risico’s voor besluitvorming in de jeugdzorg

Opmerkelijk

Dedding, Chr., Jurrius, K., Moonen, X., & Rutjes, L. (red). (2013). Kinderen en jongeren actief in wetenschappelijk onderzoek. Ethiek, methoden en resultaten van onderzoek met en door jeugd. Houten: Uitgeverij Lannoo Campus. isbn 978 94 014 0651 2, 191 p., € 24,99.

Boeken

Solomon, A. (2013) Ver van de boom. Als je kind anders is. (Oorspronkelijke titel: Far from the tree, vertaling: Chiel van Soelen, Pieter van der Veen, Jos den Bekker, Graa Boomsma). Amsterdam: Nieuw Amsterdam Uitgevers. isbn 978 90 468 1565 6 1, 1054 p., € 49,95.

Boeken