Vanaf 2015 gaat de Inspectie voor de Gezondheidszorg toetsen op naleving van de bouwstenen voor het bewegen van ouderen in verpleeg- en verzorgingshuizen. Veel zorgaanbieders zoeken naar de beste manier om hierop beleid te ontwikkelen en kijken hierbij naar zorgaanbieder Sevagram, dat geldt als best practice op dit gebied.
Michel Bleijlevens is trots dat Sevagram – een grote organisatie met onder andere verpleeg- en verzorgingshuizen in het zuiden van het land – wordt aangemerkt als best practice op het gebied van bewegen voor ouderen. ‘Ik wil heus niet beweren dat wij op dit gebied alles goed doen’, zegt Bleijlevens, zelf staffunctionaris en verantwoordelijk voor het beweegbeleid binnen Sevagram. ‘En ik ben nuchter genoeg om te beseffen dat dertig minuten per dag voor de meeste van onze bewoners geen haalbare kaart is. Maar we hebben wel gericht beleid ontwikkeld op het gebied van bewegen, en wij hebben mede aan de wieg gestaan van de zeven bouwstenen die de Inspectie voor de Gezondheidszorg hiervoor heeft benoemd.’
In 2012 is binnen Sevagram het zorginnovatieprogramma Bewegen gestart, met als doel het al bestaande pakket op dit gebied gericht uit te breiden. Bleijlevens: ‘Wat we tot die tijd deden op dit gebied, verschilde niet van andere soortgelijke aanbieders: jeu de boule, koersballen, gymnastieklessen voor ouderen, dat soort dingen. In aansluiting hierop hebben we samen met Zuyd Hogeschool en Meander Groep Zuid-Limburg gekeken welke verdere ontwikkeling van het beweegaanbod mogelijk was. Hierbij zijn we uitkomen op vier thema’s:
- Een beweegtuin voor mensen met dementie.
- Wandelprogramma’s, heel belangrijk omdat wandelen elementair is en niet veel infrastructuur behoeft.
- Technologie als ondersteuning, zoals WII, een interactieve vloer, of een zelfontwikkeld zingend zebrapad. Dit laatste is een horizontale versie van de wel bekende pianotrap; je moet blijven bewegen om de melodie gaande te houden.
- De wensen van de cliënt zelf. We kunnen wel een mooi aanbod ontwikkelen, maar als het niet aansluit bij wat zij wensen, is dat vruchteloos.
Wat Sevagram heeft gedaan, is een totaaloverzicht maken van alle beweegopties. Niet alleen de beweegprogramma’s, maar ook kleine dagelijkse activiteiten als haren kammen, helpen in het huishouden of tafel dekken dragen bij aan meer bewegen. Sevagram maakt gebruik van MIBBO (Methodiek ter Inventarisatie van Betekenisvolle Beweegvoorkeuren van Ouderen) om de wensen van cliënten in kaart te brengen.
Het ingezette beleid is succesvol, stelt Bleijlevens. ‘De beweegtuin voor mensen met dementie is in gebruik en is ook geëvalueerd’, zegt hij. ‘Van de niet-bedlegerige bewoners maakt 63 procent er wekelijks gebruik van. Ook op andere plaatsen in de organisatie zijn de beweegactiviteiten enorm toegenomen. Nu is het zaak dit te borgen. Dus hebben we op alle locaties aandachtsfunctionarissen bewegen ingezet die samenwerken in het Sevagram beweegnetwerk. Zij worden gecoacht gen gefaciliteerd door het locatiemanagement en door ergo- en fysiotherapeuten. Van die aandachtsfunctionarissen verwachten we dat ze het belang van bewegen onder de aandacht brengen, oog hebben voor georganiseerde bewegingsactiviteiten en oog hebben voor bewegen binnen de dagelijkse zorg. Vooral dit laatste vergt veel aandacht, want verpleegkundigen en verzorgenden vinden het moeilijk om oud gedrag af te leren. Voor bewoners geldt hetzelfde. Daarom richten we ons met ons beleid ook met name op nieuwe bewoners en niet op mensen die al jaren bij ons wonen.’
Auteur(s): Frank van Wijck