Skip to main content
Mijn bibliotheek
Shop
Nieuws Boeken Tijdschriften E-learning Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
UITGEBREID ZOEKEN
Inloggen
Top
Tijdschrift voor Psychotherapie
Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie 3/2002

01-06-2002

Serie onderzoek en psychotherapie: Catastrofale misinterpretaties

Vrees voor beweging, letsel en pijn bij lage-rugpijn

Auteurs: dr. Johan W. S. Vlaeyen, dr. Madelon L. Peters, dr. Jeffrey Roelofs, Jeroen R. de Jong, Judith Sieben, Ruud Houben, dr. Jeanine Verbunt, Claudine Lamoth

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie | Uitgave 3/2002

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail
    Link delen
publish
Publiceer nu

Abstract

De uitvoering van fysieke bewegingen leidt bij vrijwel alle patiënten met rugpijn direct of enige tijd later tot meer pijn. Hierdoor worden bewegingen vaak zo veel mogelijk vermeden. Deze vermijding is op korte termijn nuttig: zij laat het organisme toe zich te herstellen. Langdurige vermijding kan echter nadelige gevolgen hebben, zoals verslechtering van de algehele conditie en toename van functionele beperkingen. In dit artikel wordt nader ingegaan op de cognitieve en emotionele factoren die van invloed zijn op pijn- en vermijdingsgedrag. Gesteld wordt dat de catastrofale misinterpretatie van pijn en andere lichaamssignalen de belangrijkste etiologische factor is die verantwoordelijk is voor het chronisch worden van pijnklachten. De volgende vragen zijn hierbij relevant: Wat is de invloed van een catastroferende denkstijl en vrees voor beweging/letsel op de fysieke conditie en functionele beperkingen? Wordt de relatie tussen aan pijn gerelateerde vrees en pijn gemedieerd door aandacht voor pijn? Leidt de door vrees veroorzaakte vermijding ook tot het zogenaamde disuse-syndroom? Wat zijn de implicaties voor de diagnostiek en behandeling van patiënten met acute of chronische rugpijn die een overmatige vrees voor pijn/letsel rapporteren? Is exposure in vivo met gedragsexperimenten effectiever dan de gebruikelijke graded activity-benadering? Deze vragen, die in dit artikel de revue passeren, worden thans bestudeerd in het kader van het door NWO/ZonMW gefinancierde onderzoeksprogramma ‘Fear-avoidance beliefs, disuse and disability in non-specific low back pain’.
vorige artikel Drie generaties holocaust?
volgende artikel Fantasie wordt werkelijkheid.
Literatuur
Al-Obaidi, S.M., Nelson, R.M., Al-Awadhi, S., & Al-Shuwaie, N. (2000). The role of anticipation and fear of pain in the persistence of avoidance behavior in patients with chronic low back pain. Spine, 25, 1126-1131.CrossRefPubMed
Arrindell, W.A., & Ettema, J.H.M. (1986). Handleiding bij een multidimensionele psychopathologie-indicator. Lisse: Swets & Zeitlinger.
Asmundson, G.J., Kuperos, J.L., & Norton, G.R. (1997). Do patients with chronic pain selectively attend to pain-related information?: preliminary evidence for the mediating role of fear. Pain, 72, 27-32.CrossRefPubMed
Asmundson, G.J., & Norton, G.R. (1995). Anxiety sensitivity in patients with physically unexplained chronic back pain: a preliminary report. Behaviour Research and Therapy, 33, 771-777.CrossRefPubMed
Asmundson, G.J., Norton, G.R., & Jacobson, S.J. (1996). Social, blood/injury, and agoraphobic fears in patients with physically unexplained chronic pain: are they clinically significant? Anxiety, 2, 28-33.CrossRefPubMed
Asmundson, G.J., Norton, P.J., & Norton, G.R. (1999). Beyond pain: the role of fear and avoidance in chronicity. Clinical Psychology Review, 19, 97-119.CrossRefPubMed
Barsky, A.J., & Klerman, G.L. (1983). Overview: hypochondriasis, bodily complaints, and somatic styles. Amercan Journal of Psychiatry, 140, 273-283.
Beecher, H.K. (1959). Measurement of subjective responses. Quantitative effects of drugs. New York: Oxford University Press.
Crombez, G., Eccleston, C., Baeyens, F., & Eelen, P. (1998). When somatic information threatens, catastrophic thinking enhances attentional interference. Pain, 75, 187-198.CrossRefPubMed
Crombez, G., Vervaet, L., Baeyens, F., Lysens, R., & Eelen, P. (1996). Do pain expectancies cause pain in chronic low back patients? A clinical investigation. Behaviour Research and Therapy, 34, 919-925.CrossRefPubMed
Crombez, G., Vlaeyen, J.W., Heuts, P.H., & Lysens, R. (1999). Pain-related fear is more disabling than pain itself: evidence on the role of pain-related fear in chronic back pain disability. Pain, 80, 329-339.CrossRefPubMed
Crook, J., & Moldofsky, H. (1994). The probability of recovery and return to work from work disability as a function of time. Quality of Life Research, 3 Supplement 1, S97-109.CrossRef
Damme, S. van, Crombez, G., Vlaeyen, J.W.S., Goubert, L., Broeck, A. van den, & Houdenhove, B. van (2000). De Pain Catastrophizing Scale: Psychometrische karakteristieken en normering. Gedragstherapie, 33, 209-220.
Deyo, R.A. (1988). The role of the primary care physician in reducing work absenteeism and costs due to back pain. Occupational Medicine, 3, 17-30.PubMed
Eysenck, M.W. (1997). Anxiety and cognition. A unified theory. Hove: Psychology Press.
Flor, H., Turk, D.C., & Birbaumer, N. (1985). Assessment of stress-related psychophysiological reactions in chronic back pain patients. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 53, 354-364.CrossRefPubMed
Fritz, J.M., George, S.Z., & Delitto, A. (2001). The role of fear-avoidance beliefs in acute low back pain: relationships with current and future disability and work status. Pain, 94, 7-15.CrossRefPubMed
Goossens, M.E., Evers, S.M., Vlaeyen, J.W., Rutten-van Molken, M.P., & Linden, S.M. van der (1999). Principles of economic evaluation for interventions of chronic musculoskeletal pain. European Journal of Pain, 3, 343-353.CrossRefPubMed
Goossens, M.E.J.B., Vlaeyen, J.W.S., Portegeijs, P., Vet, H.C.W. de, & Weber, W. (2000). Het rugboekje: patiëntenbrochure ‘omgaan met lage-rugpijn’. Maastricht: Pijn Kennis Centrum.
Goubert, L., Crombez, G., Vlaeyen, J.W.S., Damme, S. van, Broeck, A. van den, & Houdenhove, B. van (2000). De Tampa schaal voor Kinesiofobie: Psychometrische karakteristieken en normering. Gedrag en Gezondheid, 28, 54-62.
Hadjistavropoulos, H.D., & LaChapelle, D.L. (2000). Extent and nature of anxiety experienced during physical examination of chronic low back pain. Behaviour Research and Therapy, 38, 13-29.CrossRefPubMed
Houben, R.M.A., Ostelo, R.W.J.G., Vlaeyen, J.W.S., Wolters, P.M.J.C., Peters, M.L., & Stomp-van den Berg, S.G.M. Health care providers' orientation towards the treatment of non-specific low back pain. (In voorbereiding).
Hout, J.H. van den, Vlaeyen, J.W., Houben, R.M., Soeters, A.P., & Peters, M.L. (2001). The effects of failure feedback and pain-related fear on pain report, pain tolerance, and pain avoidance in chronic low back pain patients. Pain, 92, 247-257.CrossRefPubMed
Hout, J.H. van den, Vlaeyen, J.W.S., Heuts, P.H.T.G., Vet, H.C.W. de, Sillen, W.J.T., Willen, A J.E.H.L., Wijnen, J.A.G., & Passchier, J. Has problem solving therapy supplemental value when added to behavioral graded activity in non-specific low back pain patients? A randomized clinical trial. (Aangeboden).
Jensen, M.P., & Karoly, P. (1992). Pain-specific beliefs, perceived symptom severity, and adjustment to chronic pain. Clinical Journal of Pain, 8, 123-130.PubMedCrossRef
Jensen, M.P., Turner, A., Romano, J.M., & Lawler, B.K. (1994). Relationship of pain-specific beliefs to chronic pain adjustment. Pain, 57, 301-309.CrossRefPubMed
Jong, J.R. de, Vlaeyen, J.W.S., Geilen, M.J., & Heuts, P.H.T.G. (2000). De angst voor bewegen: geleidelijke exposure in vivo bij chronische lage-rugpijn. Directieve Therapie, 20, 143-161.
Klenerman, L., Slade, P.D., Stanley, I.M., Pennie, B., Reilly, J.P., Atchison, L.E., Troup, J.D., & Rose, M.J. (1995). The prediction of chronicity in patients with an acute attack of low back pain in a general practice setting. Spine, 20, 478-484.CrossRefPubMed
Kole-Snijders, A.M., Vlaeyen, J.W., Goossens, M.E., Rutten-van Molken, M.P., Heuts, P.H., Breukelen, G. van, & Eek, H. van (1999). Chronic low-back pain: what does cognitive coping skills training add to operant behavioral treatment? Results of a randomized clinical trial [In Process Citation]. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 67, 931-944.CrossRefPubMed
Kole-Snijders, A.M.J., Sillen, W., Willen, A., Heuts, P.H.T.G., & Vlaeyen, J.W.S. (2000). Screeningsvragenlijst voor acute rug-, nek- en schouderpijn, Linton & Halldén (1996). Geautoriseerde Nederlandse vertaling. In J.W.S. Vlaeyen en P.H.T.G. Heuts (red.), Gedragsgeoriënteerde behandelingsstrategieën bij rugpijn (pp. 132-134). Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum.
Kori, S.H., Miller, R.P., & Todd, D.D. (1990). Kinesiophobia: A new view of chronic pain behavior. Pain Management, Jan/Feb, 35-43.
Lethem, J., Slade, P.D., Troup, J.D., & Bentley, G. (1983). Outline of a fear-avoidance model of exaggerated pain perception: Behaviour Research and Therapy, 21, 401-408.CrossRefPubMed
Linton, S.J., & Hallden, K. (1998). Can we screen for problematic back pain? A screening questionnaire for predicting outcome in acute and subacute back pain. Clinical Journal of Pain, 14, 209-215.CrossRefPubMed
McCracken, L.M., Faber, S.D., & Janeck, A.S. (1998). Pain-related anxiety predicts non-specific physical complaints in persons with chronic pain. Behaviour Research and Therapy, 36, 621-630.CrossRefPubMed
Miller, R.P., Kori, S.H. & Todd, D.D. (1991). The Tampa Scale for Kinesophobia. Unpublished Report, Tampa, USA.
Morris, D.B. (1993). The Culture of Pain. Berkeley: University of California Press.
Nachemson, A.L. (1992). Newest knowledge of low back pain. A critical look. Clinical Orthopeadics, 279, 8-20.
Peters, M.L., Vlaeyen, J.W., & Drunen, C. van (2000). Do fibromyalgia patients display hypervigilance for innocuous somatosensory stimuli? Application of a body scanning reaction time paradigm. Pain, 86, 283-292.CrossRefPubMed
Peters, M.L., Vlaeyen, J.W.S., & Kunnen, A.M.W. (2002). Is pain-related fear a predictor of somatosensory hypervigilance in chronic low back pain patients? Behaviour Research and Therapy, 40, 85-103.CrossRefPubMed
Philips, H.C. (1987). Avoidance behaviour and its role in sustaining chronic pain. Behaviour Research and Therapy, 25, 273-279.CrossRefPubMed
Philips, H.C., & Grant, L. (1991). The evolution of chronic back pain problems: a longitudinal study. Behaviour Research and Therapy, 29, 435-441.CrossRefPubMed
Picavet, H.S J., Schouten, J.S.A.G., & Smit, H.A. (1996). Prevalenties en consequenties van lage rugklachten in het MORGEN-project 1993-1995. Bilthoven: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
Rachman, S. (1998). Anxiety. Hove: Psychology Press.
Rainville, J., Bagnall, D., & Phalen, L. (1995). Health care providers' attitudes and beliefs about functional impairments and chronic back pain. Clinical Journal of Pain, 11, 287-295.PubMed
Severeijns, R., Vlaeyen, J.W., Hout, M.A. van den, & Weber, W.E. (2001). Pain catastrophizing predicts pain intensity, disability, and psychological distress independent of the level of physical impairment. Clinical Journal of Pain, 17, 165-172.CrossRefPubMed
Severeijns, R., Vlaeyen, J.W.S., Hout, M.A. van den, & Picavet, S.J. Pain catastrophizing, development of chronic musculoskeletal pain, and health-related costs: a prospective study in a dutch community sample. (aangeboden).
Sullivan, M.J.L., Bishop, S.R., & Pivik, J. (1995). The pain catastrophizing scale: development and validation. Psychological. Assessment, 7, 524-532.CrossRef
Tulder, M.W. van, Koes, B.W., & Bouter, L.M. (1995). A cost-of-illness study of back pain in The Netherlands. Pain, 62, 233-240.CrossRefPubMed
Turk, D.C., & Rudy, T.E. (1988). Toward an empirically derived taxonomy of chronic pain patients: integration of psychological assessment data. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 56, 233-238.CrossRefPubMed
Turner, J.A. (1996). Educational and behavioral interventions for back pain in primary care. Spine, 21, 2851-2857.CrossRefPubMed
Verbunt, J.A., Westerterp, K.R., Heijden, G.J. van der, Seelen, H.A., Vlaeyen, J.W.S., & Knottnerus, J.A. (2001). Physical activity in daily life in patients with chronic low back pain. Archives of Physical and Medical Rehabilitation, 82, 726-730.CrossRef
Vlaeyen, J.W., Jong, J. de, Geilen, M., Heuts, P.H., & Breukelen, G. van (2001). Graded exposure in vivo in the treatment of pain-related fear: a replicated single-case experimental design in four patients with chronic low back pain. Behaviour Research and Therapy, 39, 151-166.CrossRefPubMed
Vlaeyen, J.W.S. (1991). Chronic low back pain: Assessment and treatment from a behavioral rehabilitation perspective. Amsterdam/Lisse: Swets & Zeitlinger.
Vlaeyen, J.W.S., Jong, J.R. de, & Crombez, G. (2000). Graduele exposure in vivo. In J.W.S. Vlaeyen en P.H.T.G. Heuts (red.), Gedragsgeoriënteerde behandelingsstrategieën bij rugpijn (pp. 104-116). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.
Vlaeyen, J.W.S., Jong, J.R. de, Geilen, M., Heuts, P.H.T.G., & Breukelen, G. van (2002). The treatment of fear of movement/(re)injury in chronic low back pain: exposure in vivo versus graded activity. A replicated single-case experimental cross-over design. Clinical Journal of Pain, in druk.
Vlaeyen, J.W.S., Jong, J.R. de, Onghena, P., Kerckhoffs-Hanssen, M., & Kole-Snijders, A.M.J. (2002). Can pain-related fear be reduced? The application of cognitive-behavioral exposure in vivo. Pain Research and Management, in druk.
Vlaeyen, J.W.S., Kole-Snijders, A.M.J., Rotteveel, A.M., Ruesink, R., & Heuts, P.H.T.G. (1995). The role of fear of movement/(re)injury in pain disability. Journal of Occupational Rehabilitation, 5, 235-252.CrossRef
Vlaeyen, J.W.S., & Linton, S.J. (2000). Fear-avoidance and its consequences in chronic musculoskeletal pain: a state of the art. Pain, 85, 317-332.CrossRefPubMed
Vlaeyen, J.W.S., Seelen, H.A., Peters, M., Jong, P. de, Aretz, E., Beisiegel, E., & Weber, W.E. (1999). Fear of movement/(re)injury and muscular reactivity in chronic low back pain patients: an experimental investigation. Pain, 82, 297-304.CrossRefPubMed
Waddell, G. (1987). 1987 Volvo award in clinical sciences. A new clinical model for the treatment of low-back pain. Spine, 12, 632-644.
Waddell, G. (1998). The back pain revolution. Edinburgh: Churchill Livingstone.
Waddell, G., Newton, M., Henderson, I., Somerville, D., & Main, C.J. (1993). A Fear-Avoidance Beliefs Questionnaire (FABQ) and the role of fear-avoidance beliefs in chronic low back pain and disability. Pain, 52, 157-168.CrossRefPubMed
Watson, P., Booker, C.K., Main, C.J., & Chen, A.C.N. (1997). Surface electromyography in the identification of chronic low back pain patients: the development of the flexion relaxation ratio. Clinical Biomechanics, 12, 165-171.CrossRefPubMed
Wittink, H., Hoskins Michel, T., Wagner, A., Sukiennik, A., & Rogers, W. (2000). Deconditioning in patients with chronic low back pain: fact or fiction? Spine, 25, 2221-2228.CrossRefPubMed
Metagegevens
Titel
Serie onderzoek en psychotherapie: Catastrofale misinterpretaties
Vrees voor beweging, letsel en pijn bij lage-rugpijn
Auteurs
dr. Johan W. S. Vlaeyen
dr. Madelon L. Peters
dr. Jeffrey Roelofs
Jeroen R. de Jong
Judith Sieben
Ruud Houben
dr. Jeanine Verbunt
Claudine Lamoth
Publicatiedatum
01-06-2002
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Tijdschrift voor Psychotherapie / Uitgave 3/2002
Print ISSN: 0165-1188
Elektronisch ISSN: 1876-5637
DOI
https://doi.org/10.1007/BF03061964