Skip to main content
Top

2022 | OriginalPaper | Hoofdstuk

2. Seksualiteit en samenleving

Auteur : Mathieu Heemelaar

Gepubliceerd in: Seksualiteit, intimiteit en hulpverlening

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

De wetenschap die de seksualiteit tot onderwerp heeft, heet de seksuologie en wordt gevoed door drie wetenschappen: biologie, psychologie en sociologie. In dit hoofdstuk wordt een samenhangende verklaring gezocht voor seksueel en intiem gedrag van mensen. Hoe komt het dat mensen op een bepaalde manier vormgeven aan seksualiteit en intimiteit? Hoe komt het dat jongens en meisjes, mannen en vrouwen, Nederlanders met en zonder migratieachtergrond verschillen in seksueel gedrag en in normen over seksualiteit? Mythes over seks worden biopsychosociaal geanalyseerd. De gendersocialisatie wordt behandeld. De emancipatie van LHBTI-personen wordt behandeld. Bevolkingsonderzoek naar de maatschappelijke acceptatie van seksuele en seksediversiteit wordt weergegeven. De theorie over seksueel script wordt verder uitgewerkt. Dit hoofdstuk gaat over de plek van seksualiteit in de samenleving.
Bijlagen
Alleen toegankelijk voor geautoriseerde gebruikers
Literatuur
1.
go back to reference Dasberg, L. (2009). Grootbrengen door kleinhouden als historisch verschijnsel. Boom. Dasberg, L. (2009). Grootbrengen door kleinhouden als historisch verschijnsel. Boom.
2.
go back to reference Van Lunsen, R., & Laan, E. (2017). Seks! Een leven lang leren. Prometheus. Van Lunsen, R., & Laan, E. (2017). Seks! Een leven lang leren. Prometheus.
4.
go back to reference Fine, C. (2017). Testosteron rex. Het einde van de gendermythe. Uitgeverij Lannoo. Fine, C. (2017). Testosteron rex. Het einde van de gendermythe. Uitgeverij Lannoo.
5.
go back to reference Laan, E. (2021e). In D. Mertens (2021). Ongelijkheid tussen mannen en vrouwen is geen vrouwenprobleem. Een gesprek met seksuoloog Ellen Laan en emancipator Jens van Tricht. Vrij Nederland. Laan, E. (2021e). In D. Mertens (2021). Ongelijkheid tussen mannen en vrouwen is geen vrouwenprobleem. Een gesprek met seksuoloog Ellen Laan en emancipator Jens van Tricht. Vrij Nederland.
6.
go back to reference Schreuder-Hoekstra, A., Meulenbelt, A., & Cohen-Kettenis, P. T. (1994). Socialisatie – Hoe leren we seksueel te zijn? In: K. Slob et al (red.), Facetten van seksualiteit. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. Schreuder-Hoekstra, A., Meulenbelt, A., & Cohen-Kettenis, P. T. (1994). Socialisatie – Hoe leren we seksueel te zijn? In: K. Slob et al (red.), Facetten van seksualiteit. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
7.
go back to reference Vanwesenbeeck, I. (2020). Sociale perspectieven op gender en seks: Verworvenheden en uitdagen. Tijdschrift voor seksuologie, 44(2), 58–67. Vanwesenbeeck, I. (2020). Sociale perspectieven op gender en seks: Verworvenheden en uitdagen. Tijdschrift voor seksuologie, 44(2), 58–67.
8.
go back to reference Maris, S., Vink, R., Deurloo, J., Oud, B., De Lijster, G., & Kuyper, A. (2020). Richtlijn Seksuele ontwikkeling voor jeugdhulp en jeugdbescherming. Rutgers. Maris, S., Vink, R., Deurloo, J., Oud, B., De Lijster, G., & Kuyper, A. (2020). Richtlijn Seksuele ontwikkeling voor jeugdhulp en jeugdbescherming. Rutgers.
9.
go back to reference Davis, J., & Hines, M. (2020). How large are gender differences in toy preferences? A systematich review and meta-analysis of toy preference research. Archives of Sexual Behavior, 49, 373–394.CrossRef Davis, J., & Hines, M. (2020). How large are gender differences in toy preferences? A systematich review and meta-analysis of toy preference research. Archives of Sexual Behavior, 49, 373–394.CrossRef
10.
go back to reference Rademakers, J. (2000). Het kind als subject; de seksuele ontwikkeling van kinderen (0–12 jaar). Tijdschrift voor Seksuologie, 24, 17–23. Rademakers, J. (2000). Het kind als subject; de seksuele ontwikkeling van kinderen (0–12 jaar). Tijdschrift voor Seksuologie, 24, 17–23.
11.
go back to reference Van Beusekom, G., Roodenburg, S., & Bos, H. (2012). De rol van seksuele aantrekking tot hetzelfde geslacht en gender non-conformiteit in relaties van adolescenten met leeftijdgenoten. Kind en Adolescent, 33(4), 251–263.CrossRef Van Beusekom, G., Roodenburg, S., & Bos, H. (2012). De rol van seksuele aantrekking tot hetzelfde geslacht en gender non-conformiteit in relaties van adolescenten met leeftijdgenoten. Kind en Adolescent, 33(4), 251–263.CrossRef
12.
go back to reference Wouters, C. (2012). Over seksuele ontwikkeling en opvoedstijlen: Statistisch-empirische seksuologie in historisch perspectief. Tijdschrift voor Seksuologie, 36(1), 37–47. Wouters, C. (2012). Over seksuele ontwikkeling en opvoedstijlen: Statistisch-empirische seksuologie in historisch perspectief. Tijdschrift voor Seksuologie, 36(1), 37–47.
13.
go back to reference Cense, M., Van der Werf, W., Van Haastrecht, P., & Zimbile, F. (2012). ‘Maak Seks Lekker Duidelijk’. Strategie van de leefstijlcampagne seksuele weerbaarheid. Tijdschrift voor Gezondheidswetenschappen, 90, 4 205–208. Cense, M., Van der Werf, W., Van Haastrecht, P., & Zimbile, F. (2012). ‘Maak Seks Lekker Duidelijk’. Strategie van de leefstijlcampagne seksuele weerbaarheid. Tijdschrift voor Gezondheidswetenschappen, 90, 4 205–208.
14.
go back to reference Cense, M. (2018). Ze weten wel wat ze moeten typen, maar niet wat ze moeten zeggen. Verklaringen voor een latere seksuele start. Geraadpleegd van www.rutgers.nl op 03-10-21. Cense, M. (2018). Ze weten wel wat ze moeten typen, maar niet wat ze moeten zeggen. Verklaringen voor een latere seksuele start. Geraadpleegd van www.​rutgers.​nl op 03-10-21.
15.
go back to reference Dirkse, S., & Vaanholt, R. (2016). Gendersocialisatie en de kwaliteit in romantische relaties. (Bachelorscriptie Pedagogische Wetenschappen, Universiteit van Utrecht). Universiteit van Utrecht. Dirkse, S., & Vaanholt, R. (2016). Gendersocialisatie en de kwaliteit in romantische relaties. (Bachelorscriptie Pedagogische Wetenschappen, Universiteit van Utrecht). Universiteit van Utrecht.
16.
go back to reference Doornwaard, S., Van der Eijnden, R., Vanwesenbeeck, I., & Ter Bogt, T. (2016). It’s kind of an exciting story: De rol van het Internet in de adolescente seksuele ontwikkeling. Tijdschrift voor Seksuologie, 40(4), 212–218. Doornwaard, S., Van der Eijnden, R., Vanwesenbeeck, I., & Ter Bogt, T. (2016). It’s kind of an exciting story: De rol van het Internet in de adolescente seksuele ontwikkeling. Tijdschrift voor Seksuologie, 40(4), 212–218.
17.
go back to reference Woertman, L. (1994). Beelden van een lichaam; de mentale representatie van lichaamsbeelden. Swets & Zeitlinger. Woertman, L. (1994). Beelden van een lichaam; de mentale representatie van lichaamsbeelden. Swets & Zeitlinger.
18.
go back to reference De Graaf, H., Van der Borne, M., Nikkelen, S., Twisk, D., & Meijer, S. (2017). Seks onder je 25e: Seksuele gezondheid van jongeren in Nederland anno 2017. Eburon. De Graaf, H., Van der Borne, M., Nikkelen, S., Twisk, D., & Meijer, S. (2017). Seks onder je 25e: Seksuele gezondheid van jongeren in Nederland anno 2017. Eburon.
19.
go back to reference Woertman, L. (2019). Je bent al mooi. De schoonheid van imperfectie. Uitgeverij Ten Have. Woertman, L. (2019). Je bent al mooi. De schoonheid van imperfectie. Uitgeverij Ten Have.
20.
go back to reference Buurman, G. (foto’s), & Spaink, K. (tekst) (1991). Aan hartstocht geen gebrek; handicap, erotiek en lichaamsbeleving. De Brink. Buurman, G. (foto’s), & Spaink, K. (tekst) (1991). Aan hartstocht geen gebrek; handicap, erotiek en lichaamsbeleving. De Brink.
21.
go back to reference Kool, J. (2010). Eros in de kreukels. MK Publishing. Kool, J. (2010). Eros in de kreukels. MK Publishing.
22.
go back to reference Van den Brink, F., Smeets, M., Hessen, D., & Woertman, L. (2016). Positive body image and sexual functioning in Dutch female university students: The role of adult romantic attachment. Archives of Sexual Behavior, 45, 1217–1226.CrossRef Van den Brink, F., Smeets, M., Hessen, D., & Woertman, L. (2016). Positive body image and sexual functioning in Dutch female university students: The role of adult romantic attachment. Archives of Sexual Behavior, 45, 1217–1226.CrossRef
23.
go back to reference Leusink, P., & Ramakers, M. (Red.). (2014). Handboek seksuele gezondheid. Probleemgeoriënteerd denken en handelen. Koninklijke Van Gorcum. Leusink, P., & Ramakers, M. (Red.). (2014). Handboek seksuele gezondheid. Probleemgeoriënteerd denken en handelen. Koninklijke Van Gorcum.
24.
go back to reference Leusink, P., & Ramakers, M. (Red.). (2014a). Inleiding. In: P. Leusink & M. Ramakers (Red.), Handboek seksuele gezondheid, (3–7). Koninklijke van Gorcum. Leusink, P., & Ramakers, M. (Red.). (2014a). Inleiding. In: P. Leusink & M. Ramakers (Red.), Handboek seksuele gezondheid, (3–7). Koninklijke van Gorcum.
25.
go back to reference Leusink, P., & Ramakers, M. (Red.). (2014b). Hoe werkt seks. In: P. Leusink & M. Ramakers (Red.), Handboek seksuele gezondheid, (8–14). Koninklijke van Gorcum. Leusink, P., & Ramakers, M. (Red.). (2014b). Hoe werkt seks. In: P. Leusink & M. Ramakers (Red.), Handboek seksuele gezondheid, (8–14). Koninklijke van Gorcum.
26.
go back to reference Loeber, O. (2008). Over het zwaard en de schede; bloedverlies en pijn bij de eerste coïtus. Een onderzoek bij vrouwen uit diverse culturen. Tijdschrift voor Seksuologie, 32, 129–137. Loeber, O. (2008). Over het zwaard en de schede; bloedverlies en pijn bij de eerste coïtus. Een onderzoek bij vrouwen uit diverse culturen. Tijdschrift voor Seksuologie, 32, 129–137.
28.
go back to reference Simon, W., & Gagnon, J. (1986). Sexual scripts: Permanence and change. Archives of Sexual Behavior, 15(2), 97–120.CrossRef Simon, W., & Gagnon, J. (1986). Sexual scripts: Permanence and change. Archives of Sexual Behavior, 15(2), 97–120.CrossRef
29.
go back to reference Watzlawick, P. (1977). Is ‘werkelijk’ waar? Van Loghum Slaterus. Watzlawick, P. (1977). Is ‘werkelijk’ waar? Van Loghum Slaterus.
30.
go back to reference Van Naerssen, L. (klinisch psycholoog, Universiteit Utrecht) (1996). Mondelinge mededeling. Van Naerssen, L. (klinisch psycholoog, Universiteit Utrecht) (1996). Mondelinge mededeling.
31.
go back to reference Hansink, M. (1996). Verlangen om gezien te worden; Paul Schnabel over de zichtbaarheid van homoseksualiteit. COC-magazine, 5(10), 22–24. Hansink, M. (1996). Verlangen om gezien te worden; Paul Schnabel over de zichtbaarheid van homoseksualiteit. COC-magazine, 5(10), 22–24.
32.
go back to reference Watzlawick, P., Beavin, J. H., & Jackson, D. D. (1970). De pragmatische aspecten van de menselijke communicatie. Van Loghum Slaterus. Watzlawick, P., Beavin, J. H., & Jackson, D. D. (1970). De pragmatische aspecten van de menselijke communicatie. Van Loghum Slaterus.
33.
go back to reference Roeters, A., Veerman, F., & Jasper, E. (2017). Gelijk verdeeld. Een verkenning van de taakverdeling bij LHB-stellen. Sociaal en Cultureel Planbureau. Roeters, A., Veerman, F., & Jasper, E. (2017). Gelijk verdeeld. Een verkenning van de taakverdeling bij LHB-stellen. Sociaal en Cultureel Planbureau.
36.
go back to reference Van der Meer, M. (2021). Voorzitter Stichting Donorkind, mondelinge mededeling. Van der Meer, M. (2021). Voorzitter Stichting Donorkind, mondelinge mededeling.
37.
go back to reference Keuzenkamp, S., Bos, D., Duyvendak, J., & Hekma, G. (Red.). (2006). Gewoon doen. Acceptatie van homoseksualiteit. Sociaal en Cultureel Planbureau. Keuzenkamp, S., Bos, D., Duyvendak, J., & Hekma, G. (Red.). (2006). Gewoon doen. Acceptatie van homoseksualiteit. Sociaal en Cultureel Planbureau.
38.
go back to reference Keuzenkamp, S., et al. (2010). Steeds gewoner, nooit gewoon. Acceptatie van homoseksualiteit in Nederland. Sociaal en Cultureel Planbureau. Keuzenkamp, S., et al. (2010). Steeds gewoner, nooit gewoon. Acceptatie van homoseksualiteit in Nederland. Sociaal en Cultureel Planbureau.
39.
go back to reference Keuzenkamp, S., & Kuyper, L. (2013). Acceptatie van homoseksuelen, biseksuelen en transgenders in Nederland 2013. Sociaal en Cultureel Planbureau. Keuzenkamp, S., & Kuyper, L. (2013). Acceptatie van homoseksuelen, biseksuelen en transgenders in Nederland 2013. Sociaal en Cultureel Planbureau.
40.
go back to reference Kuyper, L. (2013). Seksuele oriëntatie en werk. Ervaringen van lesbische, homoseksuele, biseksuele en heteroseksuele werknemers. Sociaal en Cultureel Planbureau. Kuyper, L. (2013). Seksuele oriëntatie en werk. Ervaringen van lesbische, homoseksuele, biseksuele en heteroseksuele werknemers. Sociaal en Cultureel Planbureau.
41.
go back to reference Kuyper, L. (2015a). Jongeren en seksuele oriëntatie. Ervaringen van en opvattingen over lesbische, homoseksuele, biseksuele en heteroseksuele jongeren. Sociaal en Cultureel Planbureau. Kuyper, L. (2015a). Jongeren en seksuele oriëntatie. Ervaringen van en opvattingen over lesbische, homoseksuele, biseksuele en heteroseksuele jongeren. Sociaal en Cultureel Planbureau.
42.
go back to reference Kuyper, L. (2015b). Wel trouwen, niet zoenen. De houding van de Nederlandse bevolking tegenover lesbische, homoseksuele, biseksuele en transgender personen. Sociaal en Cultureel Planbureau. Kuyper, L. (2015b). Wel trouwen, niet zoenen. De houding van de Nederlandse bevolking tegenover lesbische, homoseksuele, biseksuele en transgender personen. Sociaal en Cultureel Planbureau.
43.
go back to reference Kuyper, L. (2016). LHBT-monitor 2016. Opvattingen over en ervaringen van lesbische, homoseksuele, biseksuele en transgender personen. Sociaal en Cultureel Planbureau. Kuyper, L. (2016). LHBT-monitor 2016. Opvattingen over en ervaringen van lesbische, homoseksuele, biseksuele en transgender personen. Sociaal en Cultureel Planbureau.
44.
go back to reference Van Beusekom, G., & Kuyper, L. (2018). LHBT-monitor. De leefsituatie van lesbische, homoseksuele, biseksuele en transgender personen in Nederland. Sociaal en Cultureel Planbureau. Van Beusekom, G., & Kuyper, L. (2018). LHBT-monitor. De leefsituatie van lesbische, homoseksuele, biseksuele en transgender personen in Nederland. Sociaal en Cultureel Planbureau.
45.
go back to reference Kuyper, L. (2018). Opvattingen over seksuele en genderdiversiteit in Nederland en Europa. Sociaal en Cultureel Planbureau. Kuyper, L. (2018). Opvattingen over seksuele en genderdiversiteit in Nederland en Europa. Sociaal en Cultureel Planbureau.
46.
go back to reference Keuzenkamp, S. (2011). Acceptatie van homoseksualiteit in Nederland 2011. Internationale vergelijking, ontwikkelingen en actuele situatie. Sociaal en Cultureel Planbureau. Keuzenkamp, S. (2011). Acceptatie van homoseksualiteit in Nederland 2011. Internationale vergelijking, ontwikkelingen en actuele situatie. Sociaal en Cultureel Planbureau.
47.
go back to reference Kuyper L. (2017). Transgender personen in Nederland. Sociaal en Cultureel Planbureau. Kuyper L. (2017). Transgender personen in Nederland. Sociaal en Cultureel Planbureau.
48.
go back to reference Kuyper, L., & Bakker, F. (2006). De houding ten opzichte van homoseksualiteit. Een beschrijvende literatuurstudie. Sociaal en Cultureel Planbureau. Kuyper, L., & Bakker, F. (2006). De houding ten opzichte van homoseksualiteit. Een beschrijvende literatuurstudie. Sociaal en Cultureel Planbureau.
49.
go back to reference Schuyf, J. (2009). Geweld tegen homoseksuele mannen en lesbische vrouwen. Een literatuuronderzoek naar praktijk. WODC. Schuyf, J. (2009). Geweld tegen homoseksuele mannen en lesbische vrouwen. Een literatuuronderzoek naar praktijk. WODC.
50.
go back to reference Buijs, L., Hekma, G., & Duijvendak, J. (2008). Als ze maar van me afblijven. Universiteit van Amsterdam. Buijs, L., Hekma, G., & Duijvendak, J. (2008). Als ze maar van me afblijven. Universiteit van Amsterdam.
53.
go back to reference Kuyper, L., & Vanwesenbeeck, I. (2011). Examining sexual health differences between lesbian, gay, bisexual, and heterosexual adults: The role of sociodemographics, sexual behavior characteristics, and minority stress. Journal of Sex Research, 48, 263–274.CrossRef Kuyper, L., & Vanwesenbeeck, I. (2011). Examining sexual health differences between lesbian, gay, bisexual, and heterosexual adults: The role of sociodemographics, sexual behavior characteristics, and minority stress. Journal of Sex Research, 48, 263–274.CrossRef
54.
go back to reference Rutgers WPF (2013a). Wat maakt het verschil? Diversiteit in de seksuele gezondheid van LHBT’s. Een verkenning. Rutgers WPF. Geraadpleegd van www.rutgers.nl op 10-09-21. Rutgers WPF (2013a). Wat maakt het verschil? Diversiteit in de seksuele gezondheid van LHBT’s. Een verkenning. Rutgers WPF. Geraadpleegd van www.​rutgers.​nl op 10-09-21.
55.
go back to reference Rutgers, W. P. F. (2013b). Seksualiteitsbeleid of struisvogelpolitiek? Model voor visie en beleid op seksualiteit, relaties en omgangsvormen 12+ voor de residentiële jeugdzorg. Rutgers WPF. Rutgers, W. P. F. (2013b). Seksualiteitsbeleid of struisvogelpolitiek? Model voor visie en beleid op seksualiteit, relaties en omgangsvormen 12+ voor de residentiële jeugdzorg. Rutgers WPF.
56.
go back to reference Schuyf, J., & Felten, H. (2012). Geweld tegen lesbische vrouwen: Een kwalitatieve studie. Tijdschrift voor Seksuologie, 36(4), 241–250. Schuyf, J., & Felten, H. (2012). Geweld tegen lesbische vrouwen: Een kwalitatieve studie. Tijdschrift voor Seksuologie, 36(4), 241–250.
57.
go back to reference Pizmony-Levy, O. (2018). The 2018 Dutch national school climate survey report. Research report. Teachers College, Columbia University. Pizmony-Levy, O. (2018). The 2018 Dutch national school climate survey report. Research report. Teachers College, Columbia University.
59.
60.
go back to reference Baams, L., De Graaf, H., Van Bergen, D. D., Cense, M., Maliepaard, E., Bos, H., De Wit, J., Jonas, K., Den Daas, C., & Joemmanbaks, F. (2021). Niet in één hokje: Ervaringen en welzijn van bi+ personen in Nederland. Rijksuniversiteit Groningen/Rutgers. Baams, L., De Graaf, H., Van Bergen, D. D., Cense, M., Maliepaard, E., Bos, H., De Wit, J., Jonas, K., Den Daas, C., & Joemmanbaks, F. (2021). Niet in één hokje: Ervaringen en welzijn van bi+ personen in Nederland. Rijksuniversiteit Groningen/Rutgers.
61.
go back to reference Ebenau, E., & Van Andel W. (2018). Transseksuelen in Nederland, 1995–2018. CBS Centrum voor Beleidsstatistiek. Ebenau, E., & Van Andel W. (2018). Transseksuelen in Nederland, 1995–2018. CBS Centrum voor Beleidsstatistiek.
62.
go back to reference Keuzenkamp, S. (2012). Worden wie je bent. Het leven van transgenders in Nederland. Sociaal en Cultureel Planbureau. Keuzenkamp, S. (2012). Worden wie je bent. Het leven van transgenders in Nederland. Sociaal en Cultureel Planbureau.
64.
go back to reference Vennix, P. (2010). Transgenders en werk. Een onderzoek naar de arbeidssituatie van transgenders in Nederland en Vlaanderen. Rutgers WPF. Vennix, P. (2010). Transgenders en werk. Een onderzoek naar de arbeidssituatie van transgenders in Nederland en Vlaanderen. Rutgers WPF.
65.
go back to reference Van Ditzhuijzen, J., & Motmans, J. (2020). Kennis en opvattingen over intersekse; Een nulmeting in Nederland en Vlaanderen. Utrecht & Gent: Rutgers & UZ Gent. Van Ditzhuijzen, J., & Motmans, J. (2020). Kennis en opvattingen over intersekse; Een nulmeting in Nederland en Vlaanderen. Utrecht & Gent: Rutgers & UZ Gent.
68.
go back to reference OCW (2007). Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (2007). Gewoon homo zijn; lesbisch- en homo-emancipatiebeleid 2008–2011. OCW. OCW (2007). Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (2007). Gewoon homo zijn; lesbisch- en homo-emancipatiebeleid 2008–2011. OCW.
Metagegevens
Titel
Seksualiteit en samenleving
Auteur
Mathieu Heemelaar
Copyright
2022
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-2823-9_2