ScreeLing

De ScreeLing (SCREEning LINGuïstiek) is een screeningsinstrument voor het vaststellen van een afasie via de taalverwerkingsniveaus Semantiek (betekenis), Fonologie (klankherkenning en -vorming) en Syntaxis (zinsstructuur).

De ScreeLing bestaat uit een handleiding, een testmap en een bijbehorend scoreformulier.

Noteer altijd de reactie van de patiënt. Bij de subschalen Semantiek 1, Semantiek 3 en Semantiek 4 kan bij het item de gegeven reactie onderstreept of omcirkeld worden. Bij de overige subschalen kan het antwoord van de patiënt in de kolom ‘reactie’ aangegeven worden. Het kan voor therapiedoeleinden van belang zijn om de aard van de fouten te weten. Wanneer de reactie van de patiënt goed genoteerd is, kan er eventueel ook pas ná het testonderzoek gescoord worden.

De ScreeLing is een screeningsinstrument voor het vaststellen van een afasie op de drie linguïstische niveaus Semantiek (betekenis), Fonologie (klankherkenning en -vorming) en Syntaxis (zinsstructuur). De opgaven worden, met uitzondering van de opdrachten bij de linguïstische schaal Fonologie, zowel auditief als visueel aangeboden: het linguïstische niveau op zich is het aangrijpingspunt en niet de modaliteit waarin gewerkt wordt (geschreven of gesproken taal).

Binnen de afasietherapie bestaan twee belangrijke stromingen: de functionele benadering, gericht op de communicatie in een functionele context, en de cognitief-linguïstische benadering, gericht op de taalstoornis die ten grondslag ligt aan de (gebrekkige) communicatie (zie ook Visch-Brink & Wielaert, 2005; Visch-Brink, 2006). Binnen de cognitief-linguïstische benadering zijn de niveaus Semantiek, Fonologie en Syntaxis de belangrijkste aangrijpingspunten voor therapie (zie o.a. Fucetola et al., 2005). Minder duidelijk is welke diagnostische taken de essentie van de taalverwerking op deze drie niveaus weergeven. Ten behoeve van een zo specifiek mogelijke diagnostiek is bij de samenstelling van de items van de ScreeLing gekozen voor vier verschillende gerenommeerde taken binnen elk verwerkingsniveau (zie ook 3.3.1 t/m 3.3.3).

De betrouwbaarheid en validiteit van de ScreeLing werden bepaald op basis van de testresultaten van een onderzoeksgroep (n = 285) bestaande uit afasiepatiënten (n=147) en gezonden (n=138). Daarnaast werden er separaat van deze onderzoeksgroep test-hertestdata verzameld bij een groep van 23 chronische afasiepatiënten. Deze gegevens werden specifiek gebruikt om de stabiliteit van de ScreeLing in de tijd na te gaan. De analyses zijn uitgevoerd met SPSS versie 15.0.