Top

Gepubliceerd in:

2013 | OriginalPaper | Hoofdstuk

8. Schouderproblematiek bij borstkankerpatiënten en de rol daarvan in de kankerrevalidatie

Auteurs : Dr. Nele Devoogdt, Karlien Veugelers, An De Groef, Prof. Marijke Van Kampen

Gepubliceerd in: Jaarboek Fysiotherapie Kinesitherapie 2013

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Samenvatting

Omdat een groot aantal patiënten het ontwikkelen van een borstkanker overleeft, wordt de levenskwaliteit na de behandeling van borstkanker steeds belangrijker. In de wetenschappelijke literatuur is veel informatie te vinden over de preventie en behandeling van lymfoedeem na de okseluitruiming bij borstkanker, maar niet over de preventie en behandeling van de daarbij optredende schouderklachten. Dit hoofdstuk geeft eerst een overzicht van de prevalentie van de beperkte schoudermobiliteit, pijn in de schouder en de arm, en een beperkte schouderfunctie na de okseluitruiming bij borstkanker. Daarna wordt de pathofysiologie van deze schouderklachten besproken, en ten slotte de preventie en behandeling ervan.

vorige hoofdstuk De behandeling van de frozen shoulder

volgende hoofdstuk SchouderNetwerk Nederland

Bembenek A, Schlag PM Lymph-node dissection in breast cancer. Langenbecks Arch Surg 2000 385:236–245PubMedCrossRef

Berry DA, Cronin KA, Plevritis SK, Fryback DG, Clarke L, Zelen M, Mandelblatt JS, Yakovlev AY, Habbema JD, Feuer EJ. Effect of screening and adjuvant therapy on mortality from breast cancer. N Engl J Med 2005353:784–92.

Beurskens CH, Uden CJ van, Strobbe LJ, Oostendorp RA, Wobbes T. The efficacy of physiotherapy upon shoulder function following axillary dissection in breast cancer, a randomized controlled study. BMC Cancer 2007;7:i66.

Borg-Stein J, Simons DG. Focused review: myofascial pain. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation 2002; 83:S 40-7, S 8–9.

Box RC, Reul-Hirche HM, Bullock-Saxton JE, Furnival CM (2002) Shoulder movement after breast cancer surgery: results ofa randomised controlled study ofpostoperative physiotherapy. Breast Cancer Res Treat 75:35–50PubMedCrossRef

Boyle P, Ferlay J. Cancer incidence and mortality in Europe, 2004. Ann Oncol 2005;i6:48i –8

Cheville AL, Tchou J. Barriers to rehabilitation following surgery for primary breast cancer. J Surg Oncol 2007;95:409–i8.

Christiaens MR, van der Schueren E, Vantongelen K. More detailed documentation of operative procedures in breast conserving treatment: what good will it do us? Eur J Surg Oncol i996;22:326–30.

Cools A, Walravens M. Oefentherapie bij schouderaandoeningen. Standaard Uitgeverij, 2005

Crosbie J, Kilbreath SL, Dylke E, Refshauge KM, Nicholson LL, Beith JM, Spillane AJ, White K. Effects of mastectomy on shoulder and spinal kinematics during bilateral upper-limb movement. Physical Therapy 20i0;90:679–92.

Devoogdt N, Christiaens MR, Geraerts I, Truijen S, Smeets A, Leunen K, Neven P, Van Kampen M. Effect of manual lymph drainage in addition to guidelines and exercise therapy on arm lymphoedema related to breast cancer: randomised controlled trial. BMJ 20iia;343:d5326.

Devoogdt N, Van Kampen M, Christiaens MR, Troosters T, Piot W, Beets N, Nys S, Gosselink R. Shortand long-term recovery ofupper limb function after axillary lymph node dissection. Eur J Cancer Care (Engl) 2011b;20:77–86.

Devoogdt N, Van Kampen M, Geraerts I, Coremans T, Christiaens MR. Lymphoedema Functioning, Disability and Health questionnaire (Lymph-ICF): reliability and validity. Physical Therapy 20iic;9i:944–57.

Hanten WP, Olson SL, Butts NL, Nowicki AL. Effectiveness ofa home program of ischemic pressure followed by sustained stretch for treatment of myofascial trigger points. Physical Therapy 2000;80:997–i003.

Harris S. Radiotherapy for early and advanced breast cancer. International Journal of Clinical Practice 200i;55:609–i2.

Karki A, Simonen R, Malkia E, Selfe J. Impairments, activity limitations and participation restrictions 6 and i2 months after breast cancer operation. J Rehabil Med 200537^80–8.

Lacomba MT, Sanchez MJY, Goni AZ, Merino DP, del Moral OM, Tellez EC, Mogollon EM. Effectiveness of early physiotherapy to prevent lymphoedema after surgery for breast cancer: randomised, single blinded, clinical trial. BMJ 2010;340:b5396.

Lauridsen MC, Garne JP, Hessov I, Sorensen FB, Melsen F, Lernevall A, Christiansen P. Sentinel lymph node biopsy in breast cancer – the Aarhus experience. Acta Oncol 2000a;39:42i –2.

Lauridsen MC, Torsleff KR, Husted H, Erichsen C. Physiotherapy treatment oflate symptoms following surgical treatment of breast cancer. Breast 2000b;9:45–5i.

Millet A, Fuster CA, Lluch A, Dirbas F. Axillary surgery in breast cancer patients. Clin Transl Oncol 2007;9:5i3–20.

Mols F, Vingerhoets AJ, Coebergh JW, van de Poll-Franse LV. Quality oflife among longterm breast cancer survivors: a systematic review. Eur J Cancer 2005;4i:26i3–9.

Moskovitz AH, Anderson BO, Yeung RS, Byrd DR, Lawton TJ, Moe RE. Axillary web syndrome after axillary dissection. Am J Surg 200i;i8i:434–9.

Rietman JS, Dijkstra PU, Hoekstra HJ, Eisma WH, Szabo BG, GroothoffJW, Geertzen JH (2003) Late morbidity after treatment of breast cancer in relation to daily activities and quality of life: a systematic review. Eur J Surg Oncol 29:229–238PubMedCrossRef

Rietman JS, Dijkstra PU, Geertzen JH, Baas P, Vries J de, Dolsma WV, GroothoffJW, Eisma WH, Hoekstra HJ. Treatment-related upper limb morbidity i year after sentinel lymph node biopsy or axillary lymph node dissection for stage I or II breast cancer. Ann Surg Oncol 2004;ii:i0i8–24.

Rietman JS, Geertzen JH, Hoekstra HJ, Baas P, Dolsma WV, Vries J de, Groothoff JW, Eisma WH, Dijkstra PU. Long term treatment related upper limb morbidity and quality oflife after sentinel lymph node biopsy for stage I or II breast cancer. European Journal ofSurgical Oncology: the Journal ofthe European Society of Surgical Oncology and the British Association of Surgical Oncology 2006 32:48–52.

Schmitz KH, Ahmed RL, Troxel AB, Cheville A, Lewis-Grant L, Smith R, Bryan CJ, Williams-Smith CT, Chittams J. Weight lifting for women at risk for breast cancer-related lymphedema: a randomized trial. JAMA: the Journal of the American Medical Association 2010;304:2699–705.

Shamley DR, Srinanaganathan R, Weatherall R, Oskrochi R, Watson M, Ostlere S, Sugden E. Changes in shoulder muscle size and activity following treatment for breast cancer. Breast Cancer Research and Treatment 2007;106:i9–27.

Speirs V, Shaaban AM. The rising incidence of male breast cancer. Breast Cancer Res Treat 2009;115:429–30.

Tengrup I, Tennvall-Nittby L, Christiansson I, Laurin M (2000) Arm morbidity after breastconserving therapy for breast cancer. Acta Oncol 39:393–397PubMedCrossRef

Wedgwood KR, Benson EA. Non-tumor morbidity and mortality after modified radical mastectomy. Annals of the Royal College of Surgeons of England i992;74:3i4–7.

Titel: Schouderproblematiek bij borstkankerpatiënten en de rol daarvan in de kankerrevalidatie
Auteurs: Dr. Nele Devoogdt
Karlien Veugelers
An De Groef
Prof. Marijke Van Kampen
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Boek: Jaarboek Fysiotherapie Kinesitherapie 2013
Print ISBN: 978-90-313-9172-1

Elektronisch ISBN: 978-90-313-9173-8

Copyright: 2013
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-313-9173-8_8

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen