Top

Verslaving

Gepubliceerd in:

22-08-2016 | Artikel

Schoolprogramma’s om middelengebruik tegen te gaan in verschillende leeftijdsfasen

Wat werkt voor wie?

Auteur: Dr. S. A. Onrust

Gepubliceerd in: Verslaving | Uitgave 3/2016

Samenvatting

Conclusies over de effectiviteit van schoolprogramma’s bij het terugdringen van middelengebruik zijn veelal niet eenduidig. Waarschijnlijk zijn schoolprogramma’s effectiever wanneer ze zijn afgestemd op het ontwikkelingsniveau van de leerlingen (basisschoolleeftijd, vroege, midden- en late adolescentie). Deze overzichtsstudie beschrijft welke preventiestrategieën effectief zijn in verschillende leeftijdsfasen. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen universele schoolprogramma’s en programma’s die gericht zijn op risicoleerlingen. Er is een grootschalige literatuurstudie uitgevoerd naar schoolprogramma’s, die zijn geëvalueerd op roken, alcoholgebruik en/of drugsgebruik. Met behulp van metaregressieanalyses is bepaald welke preventiestrategieën samenhangen met effectiviteit. Deze studie beschrijft de resultaten van 288 schoolprogramma’s bij 436.180 leerlingen. De resultaten komen overeen met de verwachting van de auteur dat de werkzaamheid van preventiestrategieën verschillend is voor verschillende ontwikkelstadia. Het meest effectief zijn preventiestrategieën die aansluiten bij de ontwikkeling die de leerling doormaakt in een bepaalde leeftijdsfase. De effectiviteit van middelenpreventie op school neemt toe wanneer rekening wordt gehouden met de ontwikkeling van de leerlingen. De verschillende ontwikkelstadia bieden verschillende mogelijkheden voor preventie en interventie. Dit artikel is een bewerking van een eerdere publicatie in Clinical Psychology Review.

vorige artikel Antidepressiva en drugsgebruik?

volgende artikel Uitgelezen

Een uitgebreide beschrijving van de analysestrategie is te vinden in Onrust et al. (2016).

Een compleet overzicht van de resultaten is te vinden in Onrust et al. (2016).

Bava, S., & Tapert, S. F. (2010). Adolescent brain development and the risk for alcohol and other drug problems. Neuropsychology Review, 20, 398–413.CrossRefPubMedPubMedCentral

Brown, S. A., McGue, M., Maggs, J., Schulenberg, J., Hingson, R., Swartzwelder, S., & Murphy, S. (2008). A developmental perspective on alcohol and youths 16 to 20 years of age. Pediatrics, 121(Suppl. 4), 290–S310.CrossRef

Christie, D., & Viner, R. (2005). Adolescent development. British Medical Journal, 330, 301–304.CrossRefPubMedPubMedCentral

Cuijpers, P. (2002). Effective ingredients of school-based drug prevention programs. A systematic review. Addictive Behaviors, 27, 1009–1023.CrossRefPubMed

DuRant, R. H., Smith, J. A., Kreiter, S. R., & Krowchuk, D. P. (1999). The relationship between early age of onset of initial substance use and engaging in multiple health risk behaviors among young adolescents. Archives of Pediatric Adolescent Medicine, 153, 286–291.

Eccles, J. S. (1999). The development of children ages 6 to 14. Future of Children, 9, 30–44. doi:10.2307/1602703.CrossRefPubMed

Faggiano, F., Vigna-Taglianti, F. D., Versino, E., Zambon, A., Borraccino, A., & Lemma, P. (2005). School-based prevention for illicit drugs’ use. Cochrane Database of Systematic Reviews, CD003020.

Forehand, R., & Wierson, M. (1994). The role of developmental factors in planning behavioural interventions for children: disruptive behavior as an example. Behavior Therapy, 24, 117–141.CrossRef

Foxcroft, D. R., & Tsertsvadze, A. (2011). Universal school-based prevention programs for alcohol misuse in young people. Cochrane Database of Systematic Reviews, CD009113.

Gottfredson, D. C., & Wilson, D. B. (2003). Characteristics of effective school-based substance abuse prevention. Prevention Science, 4, 27–38.CrossRefPubMed

Helseth, V., Samet, S., Johnsen, J., Bramness, J., & Waal, H. (2013). Independent or substance-induced mental disorders: an investigation of comorbidity in an acute psychiatric unit. Journal of Dual Diagnosis, 9, 78–86.CrossRef

Looze, M. de, Dorsselaer, S. van, Roos, S. de, Verdurmen, J., Stevens, G., Gommans, R., Bon-Martens, M. van, Bogt, T. ten, & Vollebergh, W. (2014). HBSC 2013. Gezondheid, welzijn en opvoeding van jongeren in Nederland. Utrecht: Universiteit Utrecht.

Masten, A. S., Faden, V. B., Zucker, R. A., & Spear, L. P. (2008). Underage drinking: developmental framework. Pediatrics, 121, 235–251.CrossRef

Moor, G. B., Leijenhorst, L. van, Rombouts, S. A. R. B., Crone, E. A., & Molen, M. W. van (2010). Do you like me? Neural correlates of social evaluation and developmental trajectories. Social Neuroscience, 5, 461–482.CrossRef

Newton, N. C., Conrod, P., Teesson, M., & Faggiano, F. (2012). School-based alcohol and other drug prevention. Drug abuse and addiction in medical illness (pag. 545–560). New York: Springer.CrossRef

Newton, N. C., O’Leary-Barrett, M., & Conrod, P. J. (2013). Adolescent substance misuse: neurobiology and evidence-based interventions. Behavioral neurobiology of alcohol addiction (pag. 685–708). Berlijn/Heidelberg: Springer.

Norberg, M. M., Kezelman, S., & Lim-Howe, N. (2013). Primary prevention of cannabis use: a systematic review of randomized controlled trials. PloS One, 8, e53187.CrossRefPubMedPubMedCentral

Nurmi, J. E. (1991). How do adolescents see their future? A review of the development of future orientation and planning. Developmental Review, 11, 1–59.CrossRef

Onrust, S. A., Otten, R., Lammers, J., & Smit, F. (2016). School-based programmes to reduce and prevent substance use in different age groups: What works for whom? Systematic review and meta-regression analysis. Clinical Psychology Review, 44, 45–59.CrossRefPubMed

Palmonari, A., Kirchler, E., & Pombeni, M. L. (1991). Differential effects of identification with family and peers on coping with developmental tasks in adolescence. European Journal of Social Psychology, 21, 381–402.CrossRef

Prochaska, J. O., & DiClemente, C. C. (1983). Stages and processes of self-change of smoking: toward an integrative model of change. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 51, 390–395.CrossRefPubMed

Ryzin, M. J. van, & Dishion, T. J. (2014). Adolescent deviant peer clustering as an amplifying mechanism underlying the progression from early substance use to late adolescent dependence. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 55, 1153–1161.CrossRefPubMedPubMedCentral

Salas-Wright, C. P., Vaughn, M. G., Ugalde, J., & Todic, J. (2015). Substance use and teen pregnancy in the United States: evidence from the NSDUH 2002–2012. Addictive Behaviors, 45, 218–225.CrossRefPubMedPubMedCentral

Schulenberg, J. E., & Maggs, J. L. (2002). A developmental perspective on alcohol use and heavy drinking during adolescence and the transition to young adulthood. Journal of Studies on Alcohol, 14, 54–70.CrossRefPubMed

Steinberg, L. (2007). Risk taking in adolescence. New perspectives from brain and behavioural science. Current Directions in Psychological Science, 16, 55–59.CrossRef

Steinberg, L. (2010). A dual systems model of adolescent risk-taking. Developmental Psychobiology, 52, 216–224.PubMed

Sumter, S. R., Bokhorst, C. L., Steinberg, L., & Westenberg, P. M. (2008). The developmental pattern of resistance to peer influence in adolescence: will the teenager ever be able to resist? Journal of Adolescence, 32, 1009–1021.CrossRefPubMed

Varlinskaya, E. I., Vetter-O’Hagen, C. S., & Spear, L. P. (2013). Puberty and gonadal hormones: role in adolescent-typical behavioral alterations. Hormones and Behavior, 64, 343–349.CrossRefPubMedPubMedCentral

Vartanian, L. R. (2000). Revisiting the imaginary audience and personal fable constructs of adolescent egocentrism: a conceptual review. Adolescence, 35, 639–661.PubMed

Vermeulen–Smit, E. (2014). The role of parents in preventing adolescent alcohol and cannabis use. Academisch proefschrift. Universiteit Utrecht.

Westenberg, P. M., & Gjerde, P. F. (1999). Ego development during the transition from adolescence to young adulthood: a 9‑year longitudinal study. Journal of Research in Personality, 33, 233–252.CrossRef

Windle, M., Spear, L. P., Fuligni, A. J., Brown, J. D., Pine, D., Smith, G. T., et al. (2008). Transitions into underage and problem drinking: developmental processes and mechanisms between 10 and 15 years of age. Pediatrics, 121, 273–289.CrossRef

Zarrett, N., & Eccles, J. (2006). The passage to adulthood: challenges of late adolescence. New Directions for Youth Development, 11, 13–28.CrossRefPubMed

Titel: Schoolprogramma’s om middelengebruik tegen te gaan in verschillende leeftijdsfasen
Wat werkt voor wie?
Auteur: Dr. S. A. Onrust
Publicatiedatum: 22-08-2016
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Verslaving / Uitgave 3/2016
Print ISSN: 1574-1842
Elektronisch ISSN: 1875-7073
DOI: https://doi.org/10.1007/s12501-016-0076-8

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 3/2016

DPS en HPPD: signalering, diagnostiek en behandeling van persistente waarnemingsstoornissen na partydrugs

Dexamfetamine met vertraagde afgifte als behandeling van crackafhankelijkheid bij opiaatverslaafden die heroïne op medisch voorschrift ontvangen

Verslaafd aan sociale media – maar wat is dat?

De J‑curve ontrafeld: gefundeerd bewijs zet het advies van de gezondheidsraad in een nieuw licht

Meten van ‘verslavingsernst’ in de praktijk van de verslavingszorg

Uitgelezen