Skip to main content
Top

1999 | Boek

Schoolmaatschappelijk werk

School en ouders in het primair onderwijs

Auteur: NEELTJE SCALONGNE

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Boekenserie : Methodisch werken

insite
ZOEKEN

Over dit boek

4. 2 Wie is cliënt van de schoolmaatschappelijk werker? 60 4. 3 Brandpunt: de relatie ouders-school en het positieverschil 62 4. 4 Fasering 63 4. 5 Fasen 0 en 1: aanmelding en intake 63 4. 6 Fase 2: probleemanalyse 78 4. 7 Fase 3: doelformulering 83 4. 8 Fase 4: plan van aanpak 86 4. 9 Fase 5: uitvoering 90 4. 10 Fase 6: afsluiting 95 4. 11 Afwijken van fasenschema’s en procedures 99 5 Schoolmaatschappelijk werk: deel van een geheel 102 5. 1 Inleiding 102 5. 2 Een rondgang op de werkplek 103 5. 3 Probleemcategorieën 103 5. 4 Diverse disciplines en interdisciplinaire samenwerking 105 5. 5 ‘Meerkennis’ van de schoolmaatschappelijk werker 110 5. 6 Beroepsgeheim 111 5. 7 Schoolmaatschappelijk werk als eenmanspost 115 6 Grenzen – een punt achter de samenwerking? 117 6. 1 Inleiding 117 6. 2 Grenzen bepaald door structurele factoren 118 6. 3 Grenzen bepaald door individuele factoren 118 6. 4 Functie van grenzen 122 Literatuur 123 Over de auteur 125 6 Inleiding Er is de laatste jaren een toenemende vraag naar schoolmaatschap- lijk werk vanuit de scholen, met name in de grote steden. Scho- maatschappelijk werk is niet nieuw; het kwam reeds in de jaren na de Tweede Wereldoorlog tot ontwikkeling maar bleef veelal beperkt tot het speciaal onderwijs. De huidige vraag naar schoolmaatschappelijk werk komt echter niet zozeer vanuit het speciaal onderwijs, maar vanuit de scholen voor primair en voortgezet onderwijs.

Inhoudsopgave

Voorwerk
Inleiding
Abstract
Er is de laatste jaren een toenemende vraag naar schoolmaatschappelijk werk vanuit de scholen, met name in de grote steden. Schoolmaatschappelijk werk is niet nieuw; het kwam reeds in de jaren na de Tweede Wereldoorlog tot ontwikkeling maar bleef veelal beperkt tot het speciaal onderwijs. De huidige vraag naar schoolmaatschappelijk werk komt echter niet zozeer vanuit het speciaal onderwijs, maar vanuit de scholen voor primair en voortgezet onderwijs. Primair onderwijs is vanaf 1998 de naam voor de samenvoeging van het basisonderwijs en de speciale scholen voor basisonderwijs; de vroegere scholen voor kinderen met leer- en opvoedingsproblemen (lom), moeilijk lerende kinderen (mlk) en in ontwikkeling bedreigde kleuters (iobk).
NEELTJE SCALONGNE
1. Verschuivende posities in het primair onderwijs
Abstract
Wie als schoolmaatschappelijk werker in het primair onderwijs aan de slag gaat, zal zicht moeten hebben op de betekenis die onderwijs heeft voor een opgroeiend kind. Maar even belangrijk is zicht op recente ontwikkelingen in het onderwijsveld, die tot grote verschuivingen leiden. Dit eerste hoofdstuk verkent het terrein.
NEELTJE SCALONGNE
2. Een eigentijdse vormgeving van de relatie ouders-school
Abstract
Ouders en school hebben met elkaar te maken, omdat ze zich beiden op eigen terrein met de opvoeding van het kind bezighouden. De bestaande overlap biedt kansen maar kan ook zorgen voor problemen. Gezien hier een belangrijk werkterrein van de schoolmaatschappelijk werker ligt, is het zinvol de relatie ouders-school/leerkracht onder de loep te nemen. Voor de schoolmaatschappelijk werker is dat niet alleen van belang als hij te maken krijgt met individuele ‘gevallen’ maar ook bij meer structurele kwesties. De schoolmaatschappelijk werker heeft immers ook een signalerende taak en kan naar aanleiding van concrete kwesties binnen de school algemenere aanbevelingen doen, die een betere bedding voor de relatie ouders-school kunnen bewerkstelligen.
NEELTJE SCALONGNE
3. Plaatsbepaling van het schoolmaatschappelijk werk
Abstract
Het gezin behoort van oudsher tot het werkterrein van het maatschappelijk werk. Omdat het ruime ervaring heeft in het werken met gezinnen in problemen en vertrouwd is met problematische gezinscommunicatie, is het een logische stap van scholen om het maatschappelijk werk te betrekken bij problemen van kind en ouders. Het gezin is echter slechts een van de twee werkterreinen van het schoolmaatschappelijk werk; de school is het andere werkgebied.
NEELTJE SCALONGNE
4. Schoolmaatschappelijk werk in uitvoering
Abstract
Hoe werkt het schoolmaatschappelijk werk in de praktijk? Hoewel er in de vorige hoofdstukken al doorkijkjes gegeven zijn, komt dit pas hier systematisch aan de orde. Het schoolmaatschappelijk werk is bij uitstek gericht op de interactie tussen school en gezin. Van deze twee milieus is dat van het gezin het meest vertrouwd voor de maatschappelijk werker, want kennis van en competentie in het omgaan met gezinssystemen is al geruime tijd onderdeel van zijn opleiding. Begeleiding van scholen en leerkrachten in het contact met ouders is nog betrekkelijk nieuw en vraagt om verdere methodiekontwikkeling. De schoolmaatschappelijk werker zal zich dan ook op dit aspect van zijn taak extra moeten concentreren, evenals op bemiddeling van de samenwerking tussen ouders en school.
NEELTJE SCALONGNE
5. Schoolmaatschappelijk werk: deel van een geheel
Abstract
In de voorgaande hoofdstukken ging het vooral om samenwerking met school en gezin, maar de schoolmaatschappelijk werker is in veel meer samenwerkingsrelaties betrokken. Wat zijn vak betreft bezet hij binnen de school vaak een eenmanspost, maar qua samenwerkingsmogelijkheden zit hij als een spin in het web. Voor een buitenstaander ziet dat web er behoorlijk gecompliceerd uit. In dit hoofdstuk wordt een imaginaire stagiaire gevolgd – nu eens de vrouwelijke vorm, mede om in herinnering te brengen dat de maatschappelijk werker vaak een maatschappelijk werkster is – die in aanraking komt met de wereld binnen de school. Er valt kennis te maken met de daar aanwezige schoolondersteunende disciplines, hun taken en middelen, maar ook met beschikbare hulpbronnen buiten de school.
NEELTJE SCALONGNE
6. Grenzen – een punt achter de samenwerking?
Abstract
In vorige hoofdstukken is uitgegaan van samenwerking als basis voor contact tussen school en ouders. Voor deze samenwerking is een minimale bereidheid of overeenstemming nodig. Helaas ontbreekt die soms; school en ouders kunnen er niet in slagen een gemeenschappelijke visie op het probleem van het kind of een gezamenlijk doel te formuleren. De grenzen van de samenwerking lijken dan bereikt te zijn; dit te ervaren is vaak pijnlijk en frustrerend.
NEELTJE SCALONGNE
Nawerk
Meer informatie
Titel
Schoolmaatschappelijk werk
Auteur
NEELTJE SCALONGNE
Copyright
1999
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Elektronisch ISBN
978-90-313-9353-4
Print ISBN
978-90-313-2849-9
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-313-9353-4