Top

Sociaal Bestek

Gepubliceerd in:

01-12-2016 | Sociale zekerheid

Sancties in de bijstand en het gevaar van sociale uitsluiting

Van de wortel en de stok in de put

Auteur: Anja Eleveld

Gepubliceerd in: Sociaal Bestek | Uitgave 6/2016

Samenvatting

Sancties in de bijstand worden vaak opgevat als prikkel ter verhoging van de arbeidsparticipatie. Maar dat is een eenzijdige benadering. Want sancties kunnen ook het fundamentele recht op minimale middelen van bestaan aantasten. Wat betekent dat voor beleid en regelgeving?

vorige artikel Onafhankelijke cliëntondersteuning: hard nodig

volgende artikel Aanvraag bijzondere bijstand moet op tijd worden ingediend

De meeste onderzoeken hebben betrekking op de werking van sancties bij mensen met een werkloosheidsuitkering die meestal een kortere afstand tot de arbeidsmarkt hebben dan bijstandsgerechtigden.

In de Internationale verdragsbepalingen gaat het steeds om ‘adequate resources’. Dit betekent dat zowel het structurele inkomen als het vermogen van personen van belang zijn voor de vaststelling of aan de verdragsverplichting wordt voldaan.

Het beleid van ‘actieve insluiting’ bestaat uit drie onderdelen: arbeidsmarktparticipatie, voldoende inkomensondersteuning en toegang tot kwaliteitsdiensten. Zie bijvoorbeeld European Commission, Commission Staff Working Document. ‘Social Investment Package’, 20 February 2013 (SWD (2013) 39 final).

Zie hierover verder A. Eleveld (2016), Work- Related Sanctions in European Welfare States: An Incentive to Work or a Violation of minimum Subsistence Rights? ACCESS EUROPE Research Paper No. 2016/01, SSRN.

Uit de documenten van de Europese Commissie blijkt het beleid van ‘actieve insluiting’ impliceert dat het onderdeel ‘voldoende inkomensondersteuning’ (zie noot 3) niet op een te hoog niveau wordt vastgesteld. Als gevolg hiervan zouden bijstandsgerechtigden immers onvoldoende prikkel hebben om de arbeidsmarkt op te gaan. Er wordt geen aandacht besteed aan de mogelijke gevolgen van werk-gerelateerde sancties op de hoogte van de inkomensondersteuning.

Het EU Handvest van de Grondrechten is in principe belangrijker omdat het direct doorwerkt in de Nederlandse rechtsorde. Echter artikel 34, lid 3 van het Handvest laat veel ruimte aan de Nederlandse regering om uitwerking te geven aan deze bepaling.

Digest of the case law of the European Committee of Social Rights, 1 September 2008, p. 98.

Art. 18, lid 5 Participatiewet. Deze werk-gerelateerde sanctie dient niet verward te worden met de bestuurlijke boete die volgt op het niet voldoen aan de inlichtingenplicht (art. 18a PW)

Art. 18, lid 7 en lid 8 PW.

Art. 18, lid 11 PW.

Art. 18, lid 10 PW.

Kamerstukken 2013/14, 33 801, nr. 3, p. 34. De nieuwe hardheidsclausule die specifiek ziet op werk-gerelateerde sancties dient overigens te worden onderscheiden van de algemene hardheidsclausule die eerder al was opgenomen in de WWB en nu weer terugkomt in art. 16 PW.

Zie research paper noot 4.

Zie http://www.stimulansz.nl/advies/de-omgekeerde-toets.

Titel: Sancties in de bijstand en het gevaar van sociale uitsluiting
Van de wortel en de stok in de put
Auteur: Anja Eleveld
Publicatiedatum: 01-12-2016
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Sociaal Bestek / Uitgave 6/2016
Print ISSN: 0921-5344
Elektronisch ISSN: 2468-1377
DOI: https://doi.org/10.1007/s41196-016-0147-8

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 6/2016

Ervaringen vanuit de Strategische casustafel sociaal domein

Migratie en de verbindingsopgaven van de verzorgingsstaat

Privacy ombudsman opent deuren

Aanvraag bijzondere bijstand moet op tijd worden ingediend

De gemeentelijke rol bij de uitvoering van het VN Verdrag handicap

Fundament