Top

Kind en adolescent

Gepubliceerd in:

01-12-2010

Rook- en alcoholspecifieke opvoeding

De huidige stand van zaken op het gebied van onderzoek en preventie

Auteurs: Haske van der Vorst, Evelien Vermeulen, Regina J. J. M. van den Eijnden

Gepubliceerd in: Kind en adolescent | Uitgave 4/2010

Samenvatting

Interventies die gericht zijn op gezinnen zijn effectiever in het uitstellen en verminderen van roken en alcoholgebruik bij adolescenten dan interventies die gericht zijn op leerlingen. Het effect van dergelijke gezinsprogramma’s is vaak echter klein, mogelijk ten gevolge van de beperkte integratie van wetenschappelijk kennis over effectieve rook- en alcoholspecifieke opvoedingsaspecten. Wij adviseren om binnen bestaande gezinsgerichte interventies beter gebruik te maken van de kennis betreffende effectieve rook- en alcoholspecifieke opvoeding. Onderzoek laat namelijk zien dat rook- en alcoholspecifieke opvoeding bijdraagt aan het uitstellen en verminderen van roken en alcoholgebruik bij adolescenten. Op basis van de huidige wetenschappelijke inzichten zouden we ouders de volgende adviezen willen geven: niet of zo min mogelijk in het bijzijn van de kinderen roken of drinken, een anti-rook en anti-alcoholnorm uitdragen en zo nu en dan (niet te vaak) een constructief gesprek met de kinderen over alcoholgebruik en roken voeren. Met betrekking tot alcoholgebruik geldt daarnaast dat ouders het alcoholgebruik van hun kinderen zouden moeten verbieden en de beschikbaarheid van alcohol thuis zouden moeten beperken.

vorige artikel Motiverende gespreksvoering bij jongeren

volgende artikel De complexiteit van de jeugdverslavingszorg: dilemma’s en kansen

Bahr, S. J., Hoffmann, J. P., & Yang, X. (2005). Parental and peer influences on the risk of adolescent drug use. The Journal of Primary Prevention, 26, 529–551.PubMedCrossRef

Bandura, A. (1977). Social learning theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.

Bauman, K. E., Ennett, S. T., Foshee, V. A., Pemberton, M., King, T. S., & Koch, G. G. (2002). Influence of a family program on adolescent smoking and drinking prevalence. Prevention Science, 3, 35–42.PubMedCrossRef

Chassin, L., Presson, C. C., Todd, M., Rose, J. S., & Sherman, S. J. (1998). Maternal socialization of adolescent smoking: The intergenerational transmission of parenting and smoking. Developmental Psychology, 34, 1189–1201.PubMedCrossRef

Cuijpers, P., Scholten, M., & Conijn, B. (2006). Verslavingspreventie. Een overzichtsstudie. Den Haag: ZonMw Programma Verslaving.

De Leeuw, R. N. H., Scholte, R. H. J., Harakeh, Z., Van Leeuwe, J. F. J., & Engels, R. C. M. E. (2008). Parental Smoking-specific communication, adolescents’ smoking behavior and friendship selection. Journal of Youth and Adolescence, 37, 1229–1241.CrossRef

Den Exter Blokland, E. A. W., Hale, W. W., III, Meeus, W., & Engels, R. C. M. E. (2006). Parental antismoking socialization: Associations between parental anti-smokingsocialization practices and early adolescent smoking initiation. European AddictionResearch, 12, 25–32.CrossRef

Engels, R. C. M. E., & Willemsen, M. (2004). Communication about smoking in Dutch families: Associations between anti-smoking socialization and adolescent smoking-related cognitions. Health Education Research, 19, 227–238.PubMedCrossRef

Harakeh, Z., Engels, R. C. M. E., Den Exter Blokland, E., Scholte, R. H. J., & Vermulst, A. A. (2009). Parental communication appears not to be an effective strategy to reduce smoking in a sample of Dutch adolescents. Psychology and Health, 24, 823–841.PubMedCrossRef

Harakeh, Z., Scholte, R. H. J., De Vries, H., & Engels, R. C. M. E. (2005). Parental rulesand communication: Their association with adolescent smoking. Addiction, 100, 862–870.PubMedCrossRef

Harakeh, Z., Scholte, R. H. J., Vermulst, A. A., De Vries, H., & Engels, R. C. M. E. (2010). The Relations Between Parents’ Smoking, General Parenting, Parental Smoking Communication, and Adolescents’ Smoking. Journal of Research on Adolescence, 20, 140–165.CrossRef

Hiemstra, M., Ringlever, L., Otten, R., Jackson, C., Van Schayck, O. C. P., & Engels, R. C. M. E. (2009). Efficacy of smoking prevention program ‘Smoke-free Kids’: study protocol of a randomized controlled trial. BMC Public Health, 9, 477.PubMedCrossRef

Huver, R. M. E., Engels, R. C. M. E., & de Vries, H. (2006). Are anti-smoking parenting practices related to adolescent smoking cognitions and behavior? Health Education Research, 21, 66–77.PubMedCrossRef

Jackson, C., & Dickinson, D. (2006). Enabling parents who smoke to prevent their children from initiating smoking. Archives of Pediatrics on Adolescent Medicine, 160, 56–62.CrossRef

Jackson, C., Henriksen, L., & Dickinson, D. (1999). Alcohol-specific socialization, parenting behaviors and alcohol use by children. Journal of Studies on Alcohol, 60 (3), 362–367.PubMed

Koning I. M., Vollebergh W. A. M., Smit, F., Verdurmen J. E. E., Van Den Eijnden R. J. J. M., Ter Bogt T. F. M., Stattin, H., & Engels, R. C. M. E. (2009). Preventing heavy alcohol use in adolescents (PAS): cluster randomized trial of a parent and student intervention offered separately and simultaneously. Addiction, 104, 1669–1678.PubMedCrossRef

Komro, K. A., Maldonado-Molina, M. M., Tobler, A. L., Bonds, J. R., & Muller, K. E. (2008). Effects of home access and availability of alcohol on young adolescents’ alcohol use. Addiction, 102, 1597–1680.CrossRef

Kumpfer, K. L., Alvarado, R., & Whiteside, H. O. (2003). Family-based interventions for substance use and misuse prevention. Substance Use Misuse, 38, 1759–1787.PubMedCrossRef

Smit, E., Verdurmen, J., Monshouwer, K., & Smit, F. (2008). Family interventions and their effect on adolescent alcohol use in general populations; a meta-analysis of randomized controlled trials. Drug and Alcohol Dependence, 97, 195–206.PubMedCrossRef

Spoth, R., Redmond, C., & Lepper, H. (1999). Alcohol initiation outcomes of universal family-focused preventive interventions: one- and two-year followups of a controlled study. Journal of Studies on Alcohol, supplement 13, 103–111.

Stevens, M. M., Olson, A. L., Gaffney, C. A., Tosteson, T. D., Mott, L. A., & Starr, P. (2002). A pediatric, practice-based, randomized trial of drinking and smoking prevention and bicycle helmet, gun, and seatbelt safety promotion. Pediatrics, 109, 490–497.PubMedCrossRef

Thompson, S. J., Pomeroy, E. C., & Gober, K. (2005). Family based treatment models targeting substance use and high risk behaviors among adolescents: A review. Journal of Evidence-based Social Work, 2, 207–233.CrossRef

Van den Eijnden, R. J. J. M., Vet, R., Vermulst, A., & Van de Mheen, D. (2010). The impact of alcohol-specific parenting practices on adolescents’ alcohol use and alcohol-related problems. Resubmitted.

Van der Vorst, H., Burk, W. J., & Engels, R. C. M. E (in druk). The role of parental alcohol-specific communication in early adolescents’ alcohol use. Drug and Alcohol Dependence.

Van der Vorst, H., Engels, R. C. M. E., Deković, M., Meeus, W., & Vermulst A. (2007). Alcohol-specific rules, personality and adolescents’ alcohol use: A longitudinal person-environment study. Addiction, 102, 1064–1075.CrossRef

Van der Vorst, H., Engels, R. C. M. E., Meeus, W., Dekovic, M., & Van Leeuwe, J. (2005). The role of alcoholspecific socialization in adolescents’ drinking behaviour. Addiction, 100 (10), 1464–1476.PubMedCrossRef

Van der Vorst, H., Vermulst, A. A., Meeus, W., Deković, M., & Engels, R. C. M. E. (2009) Identification and prediction of drinking trajectories in early and mid-adolescence. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 38, 329–341.CrossRef

Verdurmen, J., Smit, E., Van Dorsselaer, S., Monshouwer, K., & Schulten, I. (2008). Ouders over alcohol-, roken- en drugspecifieke opvoeding 2007. Kerngegevens uit het Peilstationsonderzoek Ouders. Utrecht: Trimbosinstituut.

Werch, C. E., Owen, D. M., Carlson, J. M., DiClemente, C. C., Edgemon, P., & Moore, M. (2003). One-year follow-up results of the stars for families alcohol prevention program. Health Education Research, 18, 74–87.PubMedCrossRef

Titel: Rook- en alcoholspecifieke opvoeding
De huidige stand van zaken op het gebied van onderzoek en preventie
Auteurs: Haske van der Vorst
Evelien Vermeulen
Regina J. J. M. van den Eijnden
Publicatiedatum: 01-12-2010
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Kind en adolescent / Uitgave 4/2010
Print ISSN: 0167-2436
Elektronisch ISSN: 1876-5998
DOI: https://doi.org/10.1007/s12453-010-0726-2

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 4/2010

Slotbeschouwing

Selectieve en geïndiceerde preventie van problematisch middelengebruik bij jongeren

Verslaving als ontwikkelingsstoornis

Roken, drinken en blowen door de Nederlandse jeugd

Voorwoord

De complexiteit van de jeugdverslavingszorg: dilemma’s en kansen