Top

Gepubliceerd in:

01-11-2014 | Getoetst

Risicofactoren, persoonskenmerken en behandeling van adolescenten met sociale angst en faalangst

Auteur: Esther Sportel

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie | Uitgave 6/2014

Samenvatting

Sociale angst en faalangst zijn veelvoorkomende angststoornissen. De gevolgen van deze stoornissen kunnen ernstig zijn. Om de klachten in een vroeg stadium aan te kunnen pakken, is het noodzakelijk enerzijds te kijken naar risicofactoren voor het ontstaan van deze klachten en anderzijds te kijken naar laagdrempelige interventies die ingezet kunnen worden wanneer de eerste klachten zich manifesteren. Het hier beschreven onderzoek onder adolescenten gaat in op beide elementen. Op het gebied van risicofactoren wordt aangetoond dat de persoonlijkheidskenmerken gedragsinhibitie, fight-flight-freeze-systeem en aandachtscontrole cross-sectioneel samenhangen met angst- en stemmingsklachten. Longitudinaal wordt dit verband eveneens gevonden. Dit longitudinaal verband valt echter weg na correctie voor eerdere angst- en stemmingsklachten, met uitzondering van de voorspellende waarde van aandachtscontrole bij depressieve klachten. Deze bevindingen duiden erop dat over tijd angstklachten het beste voorspeld worden door eerder gemeten angstklachten. Voor depressieve klachten is echter ook een rol weggelegd voor aandachtscontrole. Daarnaast worden een cognitieve gedragstraining in groepsverband (CGT), een cognitieve bias-modificatie (CBM) en een controlegroep vergeleken in hun effectiviteit in het verminderen van sociale angst en faalangst. CGT blijkt effectief ten opzichte van een controlegroep in het verminderen van faalangst, direct na de training en ook bij een follow-up na een half jaar. Voor CBM worden deze effecten niet gevonden. Verder is CGT effectief in het verminderen van sociale angst, een half jaar na de trainingen. Voor CBM wordt een trendsignificant effect gevonden, een half jaar na de training.

vorige artikel Affectfobietherapie

volgende artikel Summaries

Carver, S.C. & White, T. (1994). Behavioral inhibition, behavioral activation, and affective responses to impending reward and punishment: the BIS/BAS scales. Journal of Personality and Social Psychology, 67, 319-333.CrossRef

Chorpita, B.F., Yim, L., Moffitt, C.E., Umemoto, L.A. & Francis, S.E. (2000). Assessment of symptoms of DSM-IV anxiety and depression in children: a revised child anxiety and depression scale. Behaviour Research and Therapy, 38, 835-855.PubMedCrossRef

Clark, D.M. & Wells, A. (1995). A cognitive model of social phobia. In R.G. Heimberg, M.R. Liebowitz, D.A. Hope & F.R. Schneier (Eds.), Social phobia (pp. 69-93). New York: Guilford Press.

Corr, P.J. (Ed.) (2008). The reinforcement sensitivity theory of personality. New York: Cambridge University Press.CrossRef

Gray, J.A. & McNaughton, N. (2000). The neuropsychology of anxiety: an enquiry into the functions of the septo-hippocampal system. Oxford: Oxford University Press.

Hallion, L.S. & Ruscio, A.M. (2011). A meta-analysis of the effect of cognitive bias modification on anxiety and depression. Psychological Bulletin, 137, 940-958. DOI 10.1037/a0024355.PubMedCrossRef

Johnson, S.L., Turner, R.J. & Iwata, I. (2003). BIS/BAS levels and psychiatric disorder: an epidemiological study. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 25, 25-36.CrossRef

Lonigan, C.J. & Phillips, B.M. (2001). Temperamental influences on the development of anxiety disorders. In M.W. Vasey & M.R. Dadds (Eds.), The developmental psychopathology of anxiety (pp. 60-91). New York: Oxford University Press.

Masia-Warner, C., Fisher, P.H., Shrout, P.E., Rathor, S. & Klein, R.G. (2007). Treating adolescents with social anxiety disorder in school: an attention control trial. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 48, 676-686.PubMedCrossRef

Masia-Warner, C., Klein, R.G., Dent, H.C., Fisher, P.H., Alvir, J., Albano, A.M., e.a. (2005). School-based intervention for adolescents with social anxiety disorder: results of a controlled study. Journal of Abnormal Child Psychology, 33, 707-722.PubMedCrossRef

Mulkens, S., Bögels, S.M., Jong, P.J. de & Louwers, J. (2001). Fear of blushing: effects of task concentration training versus exposure in vivo on fear and physiology. Anxiety Disorders, 15, 413-432.CrossRef

Muris, P. (2006). Unique and interactive effects of neuroticism and effortful control on psychopathological symptoms in non-clinical adolescents. Personality and Individual Differences, 40, 1409-1419.CrossRef

Muris, P., Meesters, C. & Rompelberg, L. (2007). Attentional control in middle childhood: Relations to psychopathological symptoms and threat perception distortions. Behaviour Research and Therapy, 45, 997-1010.PubMed

Mychailyszyn, M.P., Brodman, D.M., Read, K.L. & Kendall, P.C. (2012). Cognitive-behavioral school-based interventions for anxious and depressed youth: a meta-analysis of outcomes. Clinical Psychology: Science and Practice, 19, 129-153.

Neil, A.L. & Christensen, H. (2009). Efficacy and effectiveness of school-based prevention and early intervention programs for anxiety. Clinical Psychology Review, 29, 208-215.PubMedCrossRef

Oldehinkel, A.J., Hartman, C.A., Ferdinand, R.F., Verhulst, F.C. & Ormel, J. (2007). Effortful control as modifier of the association between negative emotionality and adolescents’ mental health problems. Development and Psychopathology, 19, 523-539.PubMedCrossRef

Ouimet, A.J., Gawronski, B. & Dozois, D.J.A. (2009). Cognitive vulnerability to anxiety: a review and an integrative model. Clinical Psychology Review, 29, 459-470. DOI 10.1016/j.cpr.2009.05.004PubMedCrossRef

Ploeg, H.M. van der (1988). Handleiding bij de Examen/Toets attitude vragenlijst ETAV: een Nederlandstalige bewerking van de spielberger test anxiety inventory. Lisse: Swets en Zeitlinger.

Rothbart, M.K. & Bates, J.E. (1998). Temperament. In N. Eisenberg & W. Damon (Eds.), Handbook of child psychology, Vol. 3. Social, emotional, and personality development (pp. 105). New York: Wiley.

Rothbart, M.K. & Bates, J.E. (2006). Temperament. In N. Eisenberg, W. Damon & R.M. Lerner (Eds.), Handbook of child psychology, Vol. 3. Social, emotional, and personality development (6th ed., pp. 99-166). Hoboken: Wiley.

Rothbart, M.K., Ahadi, S.A. & Evans, D.E. (2000). Temperament and personality: origins and outcomes. Journal of Personality and Social Psychology, 78, 122-135.PubMedCrossRef

Salemink, E., Hout, M.A. van den & Kindt, M. (2010). Generalisation of modified interpretive bias across tasks and domains. Cognition and Emotion, 24, 453-464. DOI: 10.1080/02699930802692053CrossRef

Silverman, W.K. & Albano, A.M. (1996). The anxiety disorders interview schedule for children for DSM-IV (child and parent versions). San Antonio, TX: Psychological Corporation.

Spielberger, C.D., Gonzalez, H.P., Taylor, C.J., Anton, E.D., Algaze, B., Ross, G.R., e.a. (1980). Manual for the test anxiety inventory (‘test attitude inventory’). Redwood City, CA: Consulting Psychologists Press.

Stein, M.B. & Kean, Y.M. (2000). Disability and quality of life in social phobia: epidemiologic findings. American Journal of Psychiatry, 157, 1606-1613.PubMedCrossRef

Vasey, M.W. & Dadds, M.R. (Eds.) (2001). The developmental psychopathology of anxiety. New York: Oxford University Press.

Von Dawans, B., Kirschbaum, C. & Heinrichs, M. (2011). The trier social stress test for groups (TSST-G): a new research tool for controlled simultaneous social stress exposure in a group format. Psychoneuroendocrinology, 36, 514-522.PubMedCrossRef

Wittchen, H.U., Fuetsch, M., Sonntag, H., Müller, N. & Liebowitz, M.R. (2000). Disability and quality of life in pure and comorbid social phobia: findings from a controlled study. European Psychiatry, 15, 46-58. DOI 10.1016/S0924-9338(00)00211-X.PubMedCrossRef

Wittchen, H.U., Nelson, C.B. & Lachner, G. (1998). Prevalence of mental disorders and psychosocial impairments in adolescents and young adults. Psychological Medicine, 28, 109-126.PubMedCrossRef

Titel: Risicofactoren, persoonskenmerken en behandeling van adolescenten met sociale angst en faalangst
Auteur: Esther Sportel
Publicatiedatum: 01-11-2014
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie / Uitgave 6/2014
Print ISSN: 0165-1188
Elektronisch ISSN: 1876-5637
DOI: https://doi.org/10.1007/s12485-014-0064-6

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 6/2014

Jeffrey Binder & Ephi Betan (2013). Core competencies in brief dynamic psychotherapy. Becoming a highly effective and competent brief dynamic psychotherapist. New York/Londen: Routledge. 232 p., £ 26,99

25 Years of EMDR, 15th European conference. Edinburgh, 27-29 juni 2014

Verschillen de verschillen?

Inleiding

Summaries

Psychotelepeut