Psychologen en openheid over de diagnose dementie aan de patiënt: een verkennend onderzoek

Doel In deze verkennende studie naar openheid onder psychologen over de diagnose dementie staan de volgende vragen centraal. Welke opvattingen hebben psychologen over openheid inzake de diagnose dementie? Wat zeggen ze feitelijk tegen patiënten? Waarom noemen ze het begrip dementie wel of niet?

Methode Met behulp van semi-gestructureerde vragenlijsten is een 17-tal psychologen, werkzaam in het Noorden van het land, gevraagd te rapporteren over hun voornemen tot openheid over de diagnose dementie in het algemeen en na het verrichten van psychodiagnostisch onderzoek bij 90 patiënten. Dit is vergeleken met datgene wat daadwerkelijk gezegd is in nagesprekken. De verzamelde data zijn voornamelijk kwalitatief verwerkt.

Resultaten In principe zijn de bevraagde psychologen van mening dat patiënten openlijk geïnformeerd dienen te worden over de diagnose dementie. Ook in concrete gevallen is men vrijwel altijd van plan open te zijn. Echter, bij ruim eenderde van de personen bij wie een sterk vermoeden van (toekomstige) dementie bestaat en bij wie de psychologen zich openheid voornamen door het woord dementie expliciet te noemen, is dit niet gebeurd. Of openlijk over dementie wordt gesproken en op welke wijze lijkt af te hangen van de context, de diagnostische duidelijkheid, de wensen en reactie van de mantelzorger en de inschatting dat de patiënt de boodschap aankan.

Conclusie Net als voor artsen blijkt het voor psychologen niet zonder meer vanzelfsprekend te zijn om open te zijn over de diagnose dementie tegen de patiënt, ook al vindt men dat wel wenselijk. Het lijkt erop dat de psychologen zich meer laten leiden door situationele factoren dan door hun opvattingen over de “;juiste” handelwijze.