Skip to main content
Top
Gepubliceerd in:

01-06-2008 | Artikel

Psychologen en openheid over de diagnose dementie aan de patiënt: een verkennend onderzoek

Auteurs: M. Kootte, N. Steverink

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie | Uitgave 3/2008

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Doel In deze verkennende studie naar openheid onder psychologen over de diagnose dementie staan de volgende vragen centraal. Welke opvattingen hebben psychologen over openheid inzake de diagnose dementie? Wat zeggen ze feitelijk tegen patiënten? Waarom noemen ze het begrip dementie wel of niet?
Methode Met behulp van semi-gestructureerde vragenlijsten is een 17-tal psychologen, werkzaam in het Noorden van het land, gevraagd te rapporteren over hun voornemen tot openheid over de diagnose dementie in het algemeen en na het verrichten van psychodiagnostisch onderzoek bij 90 patiënten. Dit is vergeleken met datgene wat daadwerkelijk gezegd is in nagesprekken. De verzamelde data zijn voornamelijk kwalitatief verwerkt.
Resultaten In principe zijn de bevraagde psychologen van mening dat patiënten openlijk geïnformeerd dienen te worden over de diagnose dementie. Ook in concrete gevallen is men vrijwel altijd van plan open te zijn. Echter, bij ruim eenderde van de personen bij wie een sterk vermoeden van (toekomstige) dementie bestaat en bij wie de psychologen zich openheid voornamen door het woord dementie expliciet te noemen, is dit niet gebeurd. Of openlijk over dementie wordt gesproken en op welke wijze lijkt af te hangen van de context, de diagnostische duidelijkheid, de wensen en reactie van de mantelzorger en de inschatting dat de patiënt de boodschap aankan.
Conclusie Net als voor artsen blijkt het voor psychologen niet zonder meer vanzelfsprekend te zijn om open te zijn over de diagnose dementie tegen de patiënt, ook al vindt men dat wel wenselijk. Het lijkt erop dat de psychologen zich meer laten leiden door situationele factoren dan door hun opvattingen over de “;juiste” handelwijze.
Literatuur
1.
go back to reference Bamford C, Lamont S, Eccles M, Robinson L, May C & Bond J. Disclosing a diagnosis of dementia: a systematic review. Int J Geriatr Psychiatry 2004;19:151-169. Bamford C, Lamont S, Eccles M, Robinson L, May C & Bond J. Disclosing a diagnosis of dementia: a systematic review. Int J Geriatr Psychiatry 2004;19:151-169.
2.
go back to reference Gezondheidsraad: Dementie, nummer 2002/04. Den Haag, 2002. Gezondheidsraad: Dementie, nummer 2002/04. Den Haag, 2002.
3.
go back to reference Wind AW, Gusselkloo J, Vernooij-Dassen MJFJ, Bouma M, Boomsma LJ, Boukes FS. NHG-Standaard Dementie (tweede herziening). Huisarts Wet 2003;46:754-767. Wind AW, Gusselkloo J, Vernooij-Dassen MJFJ, Bouma M, Boomsma LJ, Boukes FS. NHG-Standaard Dementie (tweede herziening). Huisarts Wet 2003;46:754-767.
4.
go back to reference Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie. EBRO-richtlijn diagnostiek en medicamenteuze behandeling van dementie, Utrecht, 2005. Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie. EBRO-richtlijn diagnostiek en medicamenteuze behandeling van dementie, Utrecht, 2005.
5.
go back to reference Woods RT, Moniz-Cook E, Iliffe S, et al.. Dementia issues in early recognition and intervention in primary care. J R Soc Med 2003;96:320-324. Woods RT, Moniz-Cook E, Iliffe S, et al.. Dementia issues in early recognition and intervention in primary care. J R Soc Med 2003;96:320-324.
6.
go back to reference Fallowfield L, Ford S, Lewis S. No news is not good news: information preferences of patients with cancer. Psycho-oncology 1995;4:197-202. Fallowfield L, Ford S, Lewis S. No news is not good news: information preferences of patients with cancer. Psycho-oncology 1995;4:197-202.
7.
go back to reference Husband HJ. Diagnostic disclosure in dementia: an opportunity for intervention. Int J Geriatr Psychiatry 2000;15:544-547. Husband HJ. Diagnostic disclosure in dementia: an opportunity for intervention. Int J Geriatr Psychiatry 2000;15:544-547.
8.
go back to reference Burns A, ed. Standards in dementia care – European Dementia Consensus Network (EDCON). London/New York: Taylor & Francis, 2005. Burns A, ed. Standards in dementia care – European Dementia Consensus Network (EDCON). London/New York: Taylor & Francis, 2005.
9.
go back to reference Lepeleire J de, Buntinx F, Aertgeerts B. Disclosing the diagnosis of dementia: the performance of Flemish general practitioners. Int Psychogeriatrics 2004;16:421-428. Lepeleire J de, Buntinx F, Aertgeerts B. Disclosing the diagnosis of dementia: the performance of Flemish general practitioners. Int Psychogeriatrics 2004;16:421-428.
10.
go back to reference Janson J, Derksen E, Vernooij-Dassen M, Lucassen P, Olde Rikkert MGM. Rol van de huisarts bij de diagnose dementie. Modern Medicine 2005;9:456-462. Janson J, Derksen E, Vernooij-Dassen M, Lucassen P, Olde Rikkert MGM. Rol van de huisarts bij de diagnose dementie. Modern Medicine 2005;9:456-462.
11.
go back to reference Pinner G, Bouman W. Dementia: to tell or not to tell: on disclosing the diagnosis of dementia. Int Psychogeriatrics 2002;14:127-137. Pinner G, Bouman W. Dementia: to tell or not to tell: on disclosing the diagnosis of dementia. Int Psychogeriatrics 2002;14:127-137.
12.
go back to reference Hout H van. Diagnosing dementia: evaluation of the clinical practice of general practitioners and a memory clinic. Proefschrift Katholieke Universiteit van Nijmegen, 1999. Hout H van. Diagnosing dementia: evaluation of the clinical practice of general practitioners and a memory clinic. Proefschrift Katholieke Universiteit van Nijmegen, 1999.
13.
go back to reference Lepeleire J de, Vernooij-Dassen M. State of the art. De diagnose van dementie: Handvatten voor de huisarts. Huisarts & Praktijk 2003;32:75-76. Lepeleire J de, Vernooij-Dassen M. State of the art. De diagnose van dementie: Handvatten voor de huisarts. Huisarts & Praktijk 2003;32:75-76.
14.
go back to reference Hoven M van den, Delden J van. Ethische dilemma’s van vroege opsporing van dementie. Een inventarisatie van morele intuïties in de praktijk. Tijdschr Gerontol Geriatr 2002;33:9-14. Hoven M van den, Delden J van. Ethische dilemma’s van vroege opsporing van dementie. Een inventarisatie van morele intuïties in de praktijk. Tijdschr Gerontol Geriatr 2002;33:9-14.
15.
go back to reference Vernooij-Dassen MJFJ, Hout HPJ van, Hund KLM, Hoefnagels WHL, Grol RPTM. Information for dementia patients and their caregivers: what information does a memory clinic pass on, and to whom? Aging & Mental Health 2003;7:34-38. Vernooij-Dassen MJFJ, Hout HPJ van, Hund KLM, Hoefnagels WHL, Grol RPTM. Information for dementia patients and their caregivers: what information does a memory clinic pass on, and to whom? Aging & Mental Health 2003;7:34-38.
16.
go back to reference Keithly J, Mitchell A. What factors influence mental health professionals when deciding where or not to share a diagnosis of dementia with the person? Aging & Mental Health 2004;8:13-20. Keithly J, Mitchell A. What factors influence mental health professionals when deciding where or not to share a diagnosis of dementia with the person? Aging & Mental Health 2004;8:13-20.
17.
go back to reference Rice K, Warner, N. Breaking the bad news: what do psychiatrists tell patients with dementia about their illness. Int J Geriatr Psychiatry 1994;9:467-471. Rice K, Warner, N. Breaking the bad news: what do psychiatrists tell patients with dementia about their illness. Int J Geriatr Psychiatry 1994;9:467-471.
18.
go back to reference Derksen E, Vernooij-Dassen MJFJ, Olde Rikkert MGM. Diagnostic disclosure of MCI. Twelfth Congress of the International Psychogeriatric Association. Stockholm, Sweden “Aging with dignity”. Int Psychogeriatrics 2005;17 (supplement 2):23. Derksen E, Vernooij-Dassen MJFJ, Olde Rikkert MGM. Diagnostic disclosure of MCI. Twelfth Congress of the International Psychogeriatric Association. Stockholm, Sweden “Aging with dignity”. Int Psychogeriatrics 2005;17 (supplement 2):23.
19.
go back to reference Nederlands Instituut voor Psychologen (NIP), Beroepscode. Amsterdam, 1998. Nederlands Instituut voor Psychologen (NIP), Beroepscode. Amsterdam, 1998.
20.
go back to reference Derksen E, et al. In: Symposiumbundel: Dementie, nieuwe ontwikkelingen. A’dam, VU medisch centrum, 23 maart 2006;61-65. Derksen E, et al. In: Symposiumbundel: Dementie, nieuwe ontwikkelingen. A’dam, VU medisch centrum, 23 maart 2006;61-65.
21.
go back to reference Derksen E, Vernooij-Dassen M, Scheltens P, Olde Rikkert M. A model for disclosure of the diagnosis of dementia. Dementia 2006;5:462-68. Derksen E, Vernooij-Dassen M, Scheltens P, Olde Rikkert M. A model for disclosure of the diagnosis of dementia. Dementia 2006;5:462-68.
22.
go back to reference Dautzenberg PJ, Marum RJ van, Hammer R van der, Paling HA. Patients and families desire a patient to be told the diagnosis of dementia: a survey by questionnaire on a Dutch memory clinic. Int J Geriatr Psychiatry 2003;18:777-780. Dautzenberg PJ, Marum RJ van, Hammer R van der, Paling HA. Patients and families desire a patient to be told the diagnosis of dementia: a survey by questionnaire on a Dutch memory clinic. Int J Geriatr Psychiatry 2003;18:777-780.
Metagegevens
Titel
Psychologen en openheid over de diagnose dementie aan de patiënt: een verkennend onderzoek
Auteurs
M. Kootte
N. Steverink
Publicatiedatum
01-06-2008
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie / Uitgave 3/2008
Print ISSN: 0167-9228
Elektronisch ISSN: 1875-6832
DOI
https://doi.org/10.1007/BF03078134