Skip to main content
Mijn bibliotheek
Shop
Nieuws Boeken Tijdschriften Toetsvragen Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
Inloggen
Top
Tijdschrift voor Urologie
Gepubliceerd in:

01-06-2014 | Profylactische tepelbestraling bij bicalutamidegebruik vanwege prostaatkanker

Profylactische tepelbestraling bij bicalutamidegebruik vanwege prostaatkanker: klinische noodzaak?

Auteur: dr. A.N. Vis

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Urologie | Uitgave 4/2014

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail
    Link delen
publish
Publiceer nu

Samenvatting

Gynaecomastie en pijn in de tepels (mastalgie) zijn frequent voorkomende bijwerkingen van bicalutamide 150 mg monotherapie. Profylactische tepelbestraling wordt in veel ziekenhuizen in Nederland toegepast. De door bicalutamide veroorzaakte gynaecomastie wordt vaak als mild ervaren en de mastalgie is meestal van voorbijgaande aard. Hoewel uit meerdere gerandomiseerde studies een statistisch significante afname van de frequentie van deze bijwerkingen blijkt, persisteert in de helft van de gevallen de gynaecomastie/mastalgie. Derhalve bestaat er twijfel over de effectiviteit en de klinische noodzaak tot profylactische tepelbestraling.
Het anti-oestrogeen tamoxifen heeft een zeer hoge effectiviteit bij de preventie en behandeling van door bicalutamide veroorzaakte gynaecomastie/mastalgie. Bij patiënten die onder bicalutamide monotherapie uiteindelijk toch cosmetische bezwaren aangeven van hun gynaecomastie en/of bezwaarlijke mastalgie ervaren, kan gestart worden met het anti-oestrogeen tamoxifen. Momenteel zijn er geen aanwijzingen dat het medicament een negatieve invloed heeft op het oncologisch beloop van prostaatkanker.
vorige artikel GreenLight Laser TURP; analyse na anderhalf jaar vaporiseren
volgende artikel Case report. Een 26-jarige vrouw met een geïsoleerde traumatische blaasruptuur
Literatuur
1.
Iversen P, Johansson JE, Lodding P, et al. Bicalutamide 150 mg in addition to standard care for patients with early non-metastatic prostate cancer: updated results from the Scandinavian Prostate Cancer Period Group-6 Study after a median follow-up period of 7.1 years. Scand J Urol Nephrol. 2006; 40:441–52.PubMedCrossRef
2.
3.
Tyrrell CJ. Gynecomastia: aetiology and treatment options. Prostate Cancer Prostatic Dis. 1999;2:167–71.PubMedCrossRef
4.
5.
Mottet N, Bellmunt J, Bolla M, et al. EAU guidelines on prostate cancer. Part II: Treatment of advanced, relapsing, and castrationresistant prostate cancer. Eur Urol. 2011;59:572–83.PubMedCrossRef
6.
Wirth MP, See WA, McLeod DG, et al. Bicalutamide 150 mg in addition to standard care in patients with localized or locally advanced prostate cancer: Results from the second analysis of early prostate cancer program at median follow-up of 5.4 years. J Urol. 2004;172:1865–70.PubMedCrossRef
7.
See WA, Wirth M, McLeod DG, et al. Bicalutamide as immediate therapy, either alone or as adjuvant to standard care of patients with localized or locally advanced prostate cancer: First analysis of the Early Prostate Cancer Program. J Urol. 2002;168:429–35.PubMedCrossRef
8.
Boccardo F, Rubagotti A, Battagglia M, et al. Evaluation of tamoxifen and anastrozole in the prevention of gynecomastia and breast pain induced by bicalutamide monotherapy of prostate cancer. J Clin Oncol. 2005;23:808–15.PubMedCrossRef
9.
Saltzstein D, Sieber P, Morris T, et al. Prevention and management of bicalutamide-induced gynecomastia and breast pain: randomized endocrinologic and clinical studies with tamoxifen and anastrozole. Prostate Cancer Prostatic Dis. 2005;8:75–83.PubMedCrossRef
10.
Tyrrell CJ, Payne H, Tammella TL, et al. Prophylactic breast irradiation with a single dose of electron beam radiotherapy (10 Gy) significantly reduces the incidence of bicalutamide-induced gynecomastia. Int J radiat Biol Phys. 2004;60:476–83.CrossRef
11.
Perdona S, Autorino R, De Placido S, et al. Efficacy of tamoxifen and radiotherapy for prevention and treatment of gynaecomastia and breast pain caused by bicalutamide in prostate cancer: a randomised controlled trial. Lancet Oncol. 2005;6:295–300.PubMedCrossRef
12.
Di Lorenzo G, Perdona S, De Placido S, et al. Gynecomasthia and breast pain induced by adjuvant therapy with bicalutamide after radical prostatectomy in patients with prostate cancer: the role of tamoxifen and radiotherapy. J Urol. 2005;174:2197–203.PubMedCrossRef
13.
Widmark A, Fossa SD, Lundmo P, et al. Does prophylactic breast irradiation prevent anti-androgen induced gynecomastia? Evaluation of 253 patients in the Randomized Scandinavian Trial SPCG-7/SFUO-3. Urology. 2003;61:145–51.PubMedCrossRef
14.
Poppel H van, Tyrrell CJ, Haustermans K, et al. Efficacy and tolerability of radiotherapy as treatment for bicalutamide-induced gynaecomastia and breast pain in prostate cancer. Eur Urol. 2005; 47:587–92.PubMedCrossRef
15.
Lewis R Cassoni A, Payne H. Prophylactic breast bud radiotherapy for patients taking bicalutamide: should this still be practised for patients with prostate cancer? Case Rep Oncol Med. 2012; 239269.
16.
Lowell DM, Martineau RG, Luria SB. Carcinoma of the male breast following radiation. Report of a case occurring 35 years after radiation therapy of unilateral prepubertal gynecomastia. Cancer. 1968; 22:585–6.PubMedCrossRef
17.
Iversen P, Tyrrell CJ, Kaisary AV, et al. Casodex (bicalutamide) monotherapy compared with castration in patients with previously untreated non- metastatic prostate cancer: Results from two multicenter randomized trials at a median follow-up of 4 years. Urology 1998;51:389–96.PubMedCrossRef
18.
Iversen P, Tyrrell CJ, Kaisery AV, et al. Bicalutamide monotherapy compared with castration in patients with non-metastatic locally advanced prostate cancer: 6.3 years of follow-up. J Urol. 2000;164:1579–82.PubMedCrossRef
19.
Scher HI, Fizazi K, Saad F, et al. Increased survival with enzalutamide in prostate cancer after chemotherapy. New Engl J Med. 2012;367:1187–97.PubMedCrossRef
20.
Eaton AC, Makris A, Makris A. Once weekly tamoxifen in the prevention of gynaecomastia and breast pain secondary to bicalutamide therapy. J Urol.2004;171:282.
Metagegevens
Titel
Profylactische tepelbestraling bij bicalutamidegebruik vanwege prostaatkanker: klinische noodzaak?
Auteur
dr. A.N. Vis
Publicatiedatum
01-06-2014
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Tijdschrift voor Urologie / Uitgave 4/2014
Print ISSN: 2211-3037
Elektronisch ISSN: 2211-4718
DOI
https://doi.org/10.1007/s13629-014-0061-0

Andere artikelen Uitgave 4/2014

Case report. Een 26-jarige vrouw met een geïsoleerde traumatische blaasruptuur

  • Een 26-jarige vrouw met een geïsoleerde traumatische blaasruptuur

GreenLight Laser TURP; analyse na anderhalf jaar vaporiseren

  • Greenlight laser turp; analyse na anderhalf jaar vaporiseren

Editorial

De resultaten van ruim 20 jaar blaashalschirurgie bij kinderen met een neurogene blaas of extrofie-epispadiecomplex

  • Blaashalschirurgie bij kinderen