4. Processen

Het is noodzakelijk om een onderscheid te maken tussen het einddoel van ontspanningsinstructie en de processen waarlangs dat einddoel wordt bereikt. Het einddoel van ontspanningsinstructie is de toename van interne zelfregulatie. Dit houdt in dat men beter in staat is de eigen aandacht te regelen en dat de verhouding tot het eigen lichaam reëler wordt. Hij kan beter met zichzelf overweg. De instructie is niet meer dan een middel daartoe. De deelnemer dient bereid en in staat te zijn om zich deze middelen eigen te maken en ze te benutten. Dat is lang niet altijd het geval. Niet alle deelnemers zijn daartoe voldoende bereid en/of in staat en derhalve ongeschikt voor ontspanningsinstructie.