9. Principes van de medicamenteuze antikankerbehandeling

De medicamenteuze behandeling van kanker heeft de afgelopen jaren grote veranderingen laten zien met de opkomst van moleculair doelgerichte behandelingen en immunotherapie. Het gebruik van deze middelen heeft de behandeling revolutionair veranderd, en heeft de vooruitzichten voor patiënten soms aanzienlijk verbeterd. Veel van de moleculair doelgerichte behandelingen worden langdurig en soms continu toegediend. Bijwerkingen zijn soms ook langdurig en soms continu aanwezig. Dit is anders dan bij het gebruik van klassieke chemotherapeutica. Aangezien moleculair doelgerichte middelen vaak een specifiek doelwit en werkingsmechanisme hebben, is het soms mogelijk predictieve markers te gebruiken en te bepalen welke patiënten voor een dergelijke behandeling in aanmerking komen en wie niet. Dit is van belang om onnodige toxiciteit voor individuele patiënten en onnodige kosten voor de maatschappij als geheel te voorkomen. Voor immunotherapie, waarbij momenteel vooral antilichamen tegen PD-1 en PD-L1 worden gebruikt, is het gebruik van predictieve markers minder duidelijk, en daarmee is het voorspellen van de werkzaamheid van deze middelen lastig. Het gebruik van moleculair doelgerichte behandelingen en immunotherapie betekent niet dat chemotherapie of antihormonale behandeling van kanker ten einde is gekomen. Voor veel patiënten vormen deze behandelingen nog steeds de basis. Mogelijk zal in de toekomst een geïntegreerde strategie van diverse behandelmodaliteiten de basis vormen voor optimale behandeling, waarbij de beslissingen zoveel mogelijk genomen worden op basis van diepgaande moleculaire analyse van het tumorweefsel. Het is daarom van belang dat van zoveel mogelijk patiënten een genomisch profiel (genmutaties, gen rearrangements en genamplificaties) van de tumor wordt aangemaakt. Dit is naast de pathologische diagnose dus allesbepalend om patiënten maximaal te laten profiteren van behandelingen die het best passen bij het genotype van de kanker. Bij de behandeling is het essentieel steeds de doelstelling ervan duidelijk te hebben; is de behandelintentie curatief of palliatief? Onder alle omstandigheden is het daarnaast van belang de kwaliteit van leven in samenspraak met de patiënt optimaal te waarborgen.