Skip to main content
Top

2016 | OriginalPaper | Hoofdstuk

9. Preventie

Auteur : H.P.C.M. van Weert

Gepubliceerd in: Het geneeskundig proces

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

  • Soorten preventie.
    • Op basis selectieproces:
      • individueel:
      • geïndiceerd,
      • zorggerelateerd;
      • collectief:
      • universeel,
      • selectief.
    • Op basis van ziekteproces:
      • primaire preventie:
      • hygiënische maatregelen,
      • vaccinatie,
      • leefstijlbeïnvloeding,
      • het opsporen en beïnvloeden van risicofactoren voor hart-vaatziekten;
      • secundaire preventie: vroegdiagnostiek van ziekten zoals de mamma- en cervixcarcinoom;
      • tertiaire preventie: voorkomen van het verergeren van al bestaande ziekten of blijvende invalidering (bijvoorbeeld carbasalaat en bètablokker na een infarct).
  • Bij primaire preventie vraagt leefstijlbeïnvloeding veel tijd en aandacht. Mensen die toch al gezond leven, vragen eerder om preventie dan mensen die ongezond leven.
  • Cardiovasculair risicomanagement heeft betrekking op het totaal van:
    • de diagnostiek;
    • behandeling;
    • follow-up van risicofactoren voor hart-vaatziekten;
    • leefstijladviezen en begeleiding bij patiënten die een verhoogd risico hebben op een hart-vaatziekte.
  • Mogelijkheden vroegdiagnostiek:
    • screening van bevolkingsgroepen (administratief eenvoudig, lage opkomst);
    • selectieve screening bij risicogroepen (mammascreening bij familiaire belasting);
    • case-finding (preventief onderzoek van mensen die om wat voor reden dan ook bij een dokter komen, relatief lage succeskans);
    • selectieve case-finding (beperkt zich tot mensen met een verhoogd risico voor een bepaalde aandoening, grotere succeskans dan bij case-finding).
  • De tien voorwaarden van Wilson en Jungner: voorwaarden voor effectieve screening gelden voor alle vormen van opsporing door middel van screening.
  • Vragen die de arts met de patiënt doorloopt bij preventie:
    • Wat is het preventieve doel eigenlijk?
    • Hoe effectief is die ‘behandeling’?
    • Wegen de lasten en kosten wel op tegen de voordelen?
    • Kan de patiënt de voorgestelde therapie (leefstijlverandering, pillen slikken) in praktijk brengen? Welke hulp is daarbij nodig?
  • Risico’s en nadelen van preventie:
    • veel ongevraagde informatie, veel fout-positieve uitslagen, waardoor angstinductie en veel (kostbaar) vervolgonderzoek;
    • medicalisering;
    • de preventieparadox.
    • vercommercialisering met als nadeel overdiagnostiek.
  • Valkuilen bij beoordeling nut van preventie:
    • lead time bias;
    • length time bias;
    • overdiagnostiek.
Bijlagen
Alleen toegankelijk voor geautoriseerde gebruikers
Literatuur
go back to reference Fletcher R, Fletcher SW. Clinical epidemiology, the essentials. Baltimore: Lippincott, Williams and Wilkins, 2014. Fletcher R, Fletcher SW. Clinical epidemiology, the essentials. Baltimore: Lippincott, Williams and Wilkins, 2014.
go back to reference Jongh TOH de, Grundmeijer HGLM, Lisdonk EH van de. Praktische preventie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2012. Jongh TOH de, Grundmeijer HGLM, Lisdonk EH van de. Praktische preventie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2012.
go back to reference Scholten RJPM, Offringa M, Assendelft WJJ, red. Inleiding in evidence-based medicine. Klinisch handelen gebaseerd op bewijsmateriaal, 4e druk. Houten: Bohn, Stafleu van Loghum, 2013. Scholten RJPM, Offringa M, Assendelft WJJ, red. Inleiding in evidence-based medicine. Klinisch handelen gebaseerd op bewijsmateriaal, 4e druk. Houten: Bohn, Stafleu van Loghum, 2013.
go back to reference Welch G, Schwarz LM, Woloshin S. Overdiagnosed. Boston: Beacon Press, 2011. Welch G, Schwarz LM, Woloshin S. Overdiagnosed. Boston: Beacon Press, 2011.
Metagegevens
Titel
Preventie
Auteur
H.P.C.M. van Weert
Copyright
2016
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-1092-0_9