Skip to main content
Top

2017 | OriginalPaper | Hoofdstuk

15. Premaligne en maligne huidtumoren

Auteurs : dr. J.H. Sillevis Smitt, dr. J.J.E. van Everdingen, prof. dr. H.E. van der Horst, drs. M.V. Starink, dr. M. Wintzen, prof. dr. J. Lambert

Gepubliceerd in: Dermatovenereologie voor de eerste lijn

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Premaligne dermatosen kunnen ontaarden in maligniteiten, maar doen dit lang niet altijd. Maligne huidtumoren ontstaan uit huidcellen die zich ongeremd delen, het omgevende weefsel infiltreren en soms vernietigen en al of niet kunnen uitzaaien. In de pathogenese van veel maligne tumoren van de huid is ultraviolette straling een van de belangrijkste carcinogene factoren. In dit hoofdstuk komen de volgende premaligne dermatosen aan de orde: keratosis actinica (keratosis senilis), cornu cutaneum, leukoplakie, lichen sclerosus (et atrophicus), ulcus cruris, litteken, naevus pigmentosus et pilosus, congenitale naevi. Familiaire syndromen met kans op maligne huidtumoren worden besproken, evenals de maligne huidtumoren zijn: plaveiselcelcarcinoom, lentigo maligna, basocellulair carcinoom, ziekte van Paget, melanoom, cutane lymfomen en kaposisarcoom.
Literatuur
1.
go back to reference Bleeker MC, Heideman DA, Snijders PJ, Horenblas S, Dillner J, Meijer CJ. Penile cancer: epidemiology, pathogenesis and prevention. World J Urol 2008 Jul 8. Bleeker MC, Heideman DA, Snijders PJ, Horenblas S, Dillner J, Meijer CJ. Penile cancer: epidemiology, pathogenesis and prevention. World J Urol 2008 Jul 8.
2.
go back to reference Bos RR van den, Wakkee M, Koljenovic S, Nijsten T. Micrografisch gecontroleerde verwijdering van lentigo maligna. Ned Tijdschr Geneeskd 2016;160:A9827.PubMed Bos RR van den, Wakkee M, Koljenovic S, Nijsten T. Micrografisch gecontroleerde verwijdering van lentigo maligna. Ned Tijdschr Geneeskd 2016;160:A9827.PubMed
3.
go back to reference Flohil SC, Koljenović S, Haas ERM de, Overbeek LIH, Vries E de, Nijsten T. Het blijft vaak niet bij één basaalcelcarcinoom. Ned Tijdschr Geneeskd 2011;155:A4110.PubMed Flohil SC, Koljenović S, Haas ERM de, Overbeek LIH, Vries E de, Nijsten T. Het blijft vaak niet bij één basaalcelcarcinoom. Ned Tijdschr Geneeskd 2011;155:A4110.PubMed
4.
go back to reference Groesser L, Herschberger E, Ruetten A, et al. Postzygotic HRAS and KRAS mutations cause nevus sebaceous and Schimmelpenning syndrome. Nat genet 2012;44:783–7.CrossRefPubMed Groesser L, Herschberger E, Ruetten A, et al. Postzygotic HRAS and KRAS mutations cause nevus sebaceous and Schimmelpenning syndrome. Nat genet 2012;44:783–7.CrossRefPubMed
5.
go back to reference Harries M, Malvehy J, Lebbe C, et al. Treatment patterns of advanced malignant melanoma (stage III-IV)- a review of current standards in Europe. Eur J Cancer 2016;60:179–89.CrossRefPubMed Harries M, Malvehy J, Lebbe C, et al. Treatment patterns of advanced malignant melanoma (stage III-IV)- a review of current standards in Europe. Eur J Cancer 2016;60:179–89.CrossRefPubMed
6.
go back to reference Heer AR de, Bouman H, Gerritsen MJP, Ingels KJAO, Kaanders JHAM, Takes RP. Regionale metastasen van plaveiselcelcarcinoom van de huid in het hoofd-halsgebied. Ned Tijdschr Geneeskd 2008;152:2645–9.PubMed Heer AR de, Bouman H, Gerritsen MJP, Ingels KJAO, Kaanders JHAM, Takes RP. Regionale metastasen van plaveiselcelcarcinoom van de huid in het hoofd-halsgebied. Ned Tijdschr Geneeskd 2008;152:2645–9.PubMed
7.
go back to reference Karsch SAT, Lamberts A, Kellener-Smeets NWJ. Samenvatting richtlijn basaalcelcarcinoom 2015. NedTijdschr Dermat Venereol 2016; 26: 399–402. Karsch SAT, Lamberts A, Kellener-Smeets NWJ. Samenvatting richtlijn basaalcelcarcinoom 2015. NedTijdschr Dermat Venereol 2016; 26: 399–402.
8.
go back to reference Kirtschig G, Becker K, Günthert A, et al. Evidence based (S3) guideline on (anogenital) lichen sclerosus. JEADV 2015;29:1861–72. Kirtschig G, Becker K, Günthert A, et al. Evidence based (S3) guideline on (anogenital) lichen sclerosus. JEADV 2015;29:1861–72.
9.
go back to reference Kruit WHJ. Standpunt Nederlandse Melanoom Werkgroep inzake schildwachtklierprocedure: wel prognostische betekenis, maar vooralsnog geen therapeutische consequenties Ned Tijdschr Geneeskd 2008;152:574–6.PubMed Kruit WHJ. Standpunt Nederlandse Melanoom Werkgroep inzake schildwachtklierprocedure: wel prognostische betekenis, maar vooralsnog geen therapeutische consequenties Ned Tijdschr Geneeskd 2008;152:574–6.PubMed
10.
go back to reference Lee A, Bradford J, Fischer G. Long-term management of adult vulvar lichen sclerosus. JAMA Dermatol 2015;151:1061–7.CrossRefPubMed Lee A, Bradford J, Fischer G. Long-term management of adult vulvar lichen sclerosus. JAMA Dermatol 2015;151:1061–7.CrossRefPubMed
11.
go back to reference Leest RJT van der, Hollestein LM, Steenbergen LN van, et al. Overleven met een melanoom: prognose op verschillende momenten na diagnose. Ned Tijdschr Geneeskd 2014;158:A7592. Leest RJT van der, Hollestein LM, Steenbergen LN van, et al. Overleven met een melanoom: prognose op verschillende momenten na diagnose. Ned Tijdschr Geneeskd 2014;158:A7592.
12.
go back to reference Maassen MS, Doorn HC van. Lokale behandeling met calcineurine-remmers voor vulvaire lichen sclerosus. Ned Tijdschr Geneeskd 2012;156:A3908.PubMed Maassen MS, Doorn HC van. Lokale behandeling met calcineurine-remmers voor vulvaire lichen sclerosus. Ned Tijdschr Geneeskd 2012;156:A3908.PubMed
13.
go back to reference Margolin, K. The Promise of Molecularly Targeted and Immunotherapy for Advanced Melanoma. Curr Treat Options Oncol.2016;17:48.CrossRefPubMed Margolin, K. The Promise of Molecularly Targeted and Immunotherapy for Advanced Melanoma. Curr Treat Options Oncol.2016;17:48.CrossRefPubMed
14.
go back to reference Martens B, Martens H, Hamid MA. Een meisje met gehypopigmenteerde huidafwijkingen. Ned Tijdschr Geneeskd 2014;158:A7902.PubMed Martens B, Martens H, Hamid MA. Een meisje met gehypopigmenteerde huidafwijkingen. Ned Tijdschr Geneeskd 2014;158:A7902.PubMed
15.
go back to reference Meijden WAG van der, Bruchem-Visser RL van, Thio HB, Cammen JM van der. Melanomen bij ouderen ernstiger. Ned Tijdschr Geneeskunde 2010;154: 875–9. Meijden WAG van der, Bruchem-Visser RL van, Thio HB, Cammen JM van der. Melanomen bij ouderen ernstiger. Ned Tijdschr Geneeskunde 2010;154: 875–9.
16.
go back to reference Mosterd K, Krekels GAM, Nieman FHM, et al. Micrografische chirurgie van Mohs voor het basaalcelcarcinoom in het gelaat: een gerandomiseerde, gecontroleerde trial. Ned Tijdschr Geneeskd 2009;153:899–905. Mosterd K, Krekels GAM, Nieman FHM, et al. Micrografische chirurgie van Mohs voor het basaalcelcarcinoom in het gelaat: een gerandomiseerde, gecontroleerde trial. Ned Tijdschr Geneeskd 2009;153:899–905.
17.
go back to reference Mutsaers ER, Willemze R, Rossum MM van. Een spontaan verdwijnend T-cellymfoom. Ned Tijdschr Geneeskd 2011;155:A3930.PubMed Mutsaers ER, Willemze R, Rossum MM van. Een spontaan verdwijnend T-cellymfoom. Ned Tijdschr Geneeskd 2011;155:A3930.PubMed
19.
go back to reference Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie. Richtlijn Basaalcelcarcinoom. Utrecht: NVDV; 2008. Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie. Richtlijn Basaalcelcarcinoom. Utrecht: NVDV; 2008.
20.
go back to reference Öistad LG, Wewerinke L. Een neonaat met donkerbruine billen en bovenbenen. Ned Tijdschr Geneeskd 2014;158:A6929.PubMed Öistad LG, Wewerinke L. Een neonaat met donkerbruine billen en bovenbenen. Ned Tijdschr Geneeskd 2014;158:A6929.PubMed
21.
go back to reference Paulus VAA, Franken RJPM, Heijden EPA van der. Een vrouw met een lang bestaande wond aan haar vinger. Ned Tijdschr Geneeskd 2015;159:A9075.PubMed Paulus VAA, Franken RJPM, Heijden EPA van der. Een vrouw met een lang bestaande wond aan haar vinger. Ned Tijdschr Geneeskd 2015;159:A9075.PubMed
22.
go back to reference Poelman TAJ, Heide WK van der, Berendsen AJ. Huidtumoren onderbelicht in de huisartsenpraktijk. Ned Tijdschr Geneeskd 2012;156:A5279. Poelman TAJ, Heide WK van der, Berendsen AJ. Huidtumoren onderbelicht in de huisartsenpraktijk. Ned Tijdschr Geneeskd 2012;156:A5279.
24.
go back to reference Reinders MGHC, Terra JB, Reyners AKL, Aarts MJ, Haas ERM de, Mosterd K. Vismodegib voor gevorderd basaalcelcarcinoom. Ned Tijdschr Geneeskd 2017;161:D187. Reinders MGHC, Terra JB, Reyners AKL, Aarts MJ, Haas ERM de, Mosterd K. Vismodegib voor gevorderd basaalcelcarcinoom. Ned Tijdschr Geneeskd 2017;161:D187.
25.
go back to reference Rhee HJ van der, Vries E de, Coebergh JWW. Gunstige en ongunstige effecten van zonlichtexpositie Ned Tijdschr Geneeskd 2007;151:118–22.PubMed Rhee HJ van der, Vries E de, Coebergh JWW. Gunstige en ongunstige effecten van zonlichtexpositie Ned Tijdschr Geneeskd 2007;151:118–22.PubMed
26.
go back to reference Roest Y, Kuijpers A. Een vrouw met een tumor onder haar voetzool. Ned Tijdschr Geneeskd 2014;158:A8050.PubMed Roest Y, Kuijpers A. Een vrouw met een tumor onder haar voetzool. Ned Tijdschr Geneeskd 2014;158:A8050.PubMed
27.
go back to reference Santen S van, Thissen MRTM, Kukutsch NA. Melanomen bij kinderen in Nederland. Ned Tijdschr Geneeskd 2016;160:A9425. Santen S van, Thissen MRTM, Kukutsch NA. Melanomen bij kinderen in Nederland. Ned Tijdschr Geneeskd 2016;160:A9425.
28.
go back to reference Sekulic A, Haluska P, Miller AJ et al. Malignant Melanoma in the 21st Century: The Emerging Molecular Landscape. Mayo Clin Proc 2008;83:825–46.CrossRefPubMed Sekulic A, Haluska P, Miller AJ et al. Malignant Melanoma in the 21st Century: The Emerging Molecular Landscape. Mayo Clin Proc 2008;83:825–46.CrossRefPubMed
29.
go back to reference Struijk L, Schegget J ter, Bouwes Bavinck JN, Feltkamp MCW. Humaan papillomavirus in de etiologie van huidkanker. Ned Tijdschr Geneeskd 2005;149:518–22.PubMed Struijk L, Schegget J ter, Bouwes Bavinck JN, Feltkamp MCW. Humaan papillomavirus in de etiologie van huidkanker. Ned Tijdschr Geneeskd 2005;149:518–22.PubMed
30.
go back to reference Verkouteren JAC, Smedinga H, Steverberg EW, Hofman A, Nijsten T. Predicting the Risk of a Second Basal Cell Carcinoma. J Invest Dermatol 2015;135:2649–56.CrossRefPubMed Verkouteren JAC, Smedinga H, Steverberg EW, Hofman A, Nijsten T. Predicting the Risk of a Second Basal Cell Carcinoma. J Invest Dermatol 2015;135:2649–56.CrossRefPubMed
31.
go back to reference Vos CB, Toonstra J. Diagnose in beeld (393) Een jongen met een witte rand rond een moedervlek. Ned Tijdschr Geneeskd 2008; 152:2340.PubMed Vos CB, Toonstra J. Diagnose in beeld (393) Een jongen met een witte rand rond een moedervlek. Ned Tijdschr Geneeskd 2008; 152:2340.PubMed
32.
go back to reference Vries E de, Nijsten T, Louwman MWJ, Coebergh JWW. Huidkankerepidemie in Nederland. Ned Tijdschr Geneeskd 2009;153: 2440–5. Vries E de, Nijsten T, Louwman MWJ, Coebergh JWW. Huidkankerepidemie in Nederland. Ned Tijdschr Geneeskd 2009;153: 2440–5.
33.
go back to reference Wouters LTCM, Thissen MRTM. Het acrolentigineus melanoom. Ned Tijdschr Geneeskd 2012;156:A4927.PubMed Wouters LTCM, Thissen MRTM. Het acrolentigineus melanoom. Ned Tijdschr Geneeskd 2012;156:A4927.PubMed
34.
go back to reference IJsselmuiden MN van, Bos AME, Hoek A, Beek AP van, Kerstens MN. Lichen sclerosus en het syndroom van Turner. Ned Tijdschr Geneeskd 2010;154:86–8. IJsselmuiden MN van, Bos AME, Hoek A, Beek AP van, Kerstens MN. Lichen sclerosus en het syndroom van Turner. Ned Tijdschr Geneeskd 2010;154:86–8.
Metagegevens
Titel
Premaligne en maligne huidtumoren
Auteurs
dr. J.H. Sillevis Smitt
dr. J.J.E. van Everdingen
prof. dr. H.E. van der Horst
drs. M.V. Starink
dr. M. Wintzen
prof. dr. J. Lambert
Copyright
2017
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-1903-9_15