In de volle zaal was er nog net een plekje voor mij helemaal achterin. Naast mij fluisterde iemand dat hij blij was dat hij nog de avond kon bijwonen. Leuk om zo’n enthousiaste zaal te zien! De volgende drie onderwerpen kwamen aan bod:
-
Op de juiste toon en manier een gesprek aangaan met ouders over mondgezondheid bij kinderen.
-
Praatjes vullen geen gaatjes ... maar kunnen ze gaatjes voorkomen?
-
Welke factoren spelen een rol bij het ontstaan van gebitsproblemen bij kinderen?
Gert Stel beet het spits af. Gert: “Cariës kun je niet zien, wel de symptomen van de gedragsziekte cariës. Het voorkomen van gaatjes is niet zo standaard als we dachten.
Om een goede diagnose te kunnen stellen, adviseer ik om eerst te polijsten en daarna pas de controle te doen. Dan zijn beginnende white spots pas goed zichtbaar. Een wit plekje dat glanst is niet erg, een wit plekje dat dof blijft wel. Als je daarna nog twijfelt, kun je overwegen om röntgenfoto’s te maken.
Voor ouders en kinderen is het belangrijk om te kleuren. Dan kun je laten zien waar de plaque zit. Je maakt het voor beiden zichtbaar op welke plekken slecht wordt gepoetst.
De meeste patiënten gaan in de verdediging als er veel plaque zit. Er is altijd wel een smoes te verzinnen. Ik adviseer om in de patiëntenkaart te schrijven over welke plekjes je twijfelt, zodat je de volgende keer bij de controle meteen kunt zien waar de zwakke plekjes zitten en of de mondgezondheid stabiel is. Je kunt dat ook digitaal vastleggen, want als je iets niet restauratief behandelt, moet je je dossier goed bijhouden. Een behandeling is niet per definitie restauratief ingrijpen; gerichte preventie kan ook een overwogen behandelbeslissing zijn. En als er dan toch gevuld moet worden, adviseer ik bij een kindergebit om in plaats van composiet componeer of glasionomeer te gebruiken. Dat slijt mooier mee in een kindergebit.”
“Er zijn patiënten met gezonde tandplaque. Mensen met een beestenboel in hun mond, waarvan je denkt dat ze gaatjes hebben, maar die hebben ze niet.”
Als je behandeladviezen geeft, kunnen de adviezen van het Ivoren Kruis hulpzaam zijn. Zij zijn te vinden op de website. Vraag patiënten met cariës en erosie om een voedingsdagboekje bij te houden. Er zijn mensen met een bepaalde culturele achtergrond die appelazijn drinken om af te vallen. Ze weten niet dat vooral het glazuur er slanker van wordt. Of kinderen die heel langzaam een glas leeg drinken. Zo’n glas moet binnen 20 minuten leeg zijn. Als dat niet gebeurt, moeten ouders het drinken weghalen.
‘Verwaarlozing kindergebit is vorm kindermishandeling’
We kennen ook allemaal wel ouders waarbij je als behandelaar een niet-pluisgevoel hebt. Kind zit bij moeder achterop de scooter met een enorme frituurwalm om zich heen. Is er dan niet meer aan de hand dan alleen slecht poetsen? Verwaarlozing van een kindergebit is ook een vorm van kindermishandeling. Geen kind en geen aanpak zijn hetzelfde. Het is altijd een kwestie van maatwerk. Wat weet je van een gezin? Het beste kun je open vragen stellen aan een kind, zoals: ‘Heb jij broers of zussen? Huisdieren? Wie wonen er nog meer bij jou thuis?’ Het is namelijk niet altijd een ‘modelgezin’.”
Na de pauze was het woord aan Vanesse van der Schaar, moeder van drie kleine kinderen en coach van ouders. Ouders kunnen evenals professionele opvoeders, zoals pedagogische medewerkers of leerkrachten, bij haar terecht met hun vragen over opvoeden. Daarnaast is Vanesse beschikbaar voor bedrijven en instanties die een gezins- en opvoedcoach willen inschakelen voor hun cliënten.
“Praatjes voorkomen gaatjes.”
Vanesse: “Ik kijk altijd eerst wat er wél goed gaat. Opvoeden is moeilijk en voor je het weet, zit je vast in een negatieve vicieuze cirkel. Supernanny Jo Frost hanteert bij ieder gezin dezelfde aanpak van belonen en straffen. Maar geen enkel kind en geen enkele ouder zijn hetzelfde. Opvoeden is maatwerk, net als ouders coachen.
“Er zijn vier verschillende opvoedstijlen. Het is ook mogelijk dat ouders een mix van opvoedstijlen gebruiken.
Autoritair Deze opvoedstijl is gericht op gehoorzaamheid. ‘Luisteren nu! Tanden poetsen, anders geen iPad vandaag!’ Nee is nee. Kinderen moeten gehoorzaam zijn, krijgen weinig uitleg. Hierdoor ontstaan vaak veel explosies. Soms is een autoritaire opvoedstijl even nodig. Bijvoorbeeld als er een gevaarlijke verkeerssituatie dreigt. Maar dan is het de bedoeling dat de ouders in de normale situatie weer snel terugkeren naar hun comfortabele opvoedstijl.
Toegeeflijk De ouders geven snel toe, verwennen hun kind, zijn niet veeleisend, warm, overbeschermend en niet gericht op weerbaarheid en zelfstandigheid.
Structurerend Hierbij is veel sprake van tweerichtingsverkeer, ruimte voor ontwikkeling van het kind, ruimte voor behoeften van het kind, veel onderling contact, ouders zijn wel eisend en controlerend en hebben eindverantwoordelijkheid.
Laissez-faire Onverschillige opvoeding, de ouders zijn niet betrokken, er is weinig onderling contact, het belang van de ouders gaat voor, niet veeleisend, weinig controle, verwaarlozend. Denk hierbij aan een vader of moeder die aan een kind vraagt: ‘Heb jij deze week je tanden eigenlijk al gepoetst?’
“Als tandarts of assistent kan deze informatie je helpen door dit soort ouders te herkennen. Daarop kun je je communicatie aanpassen. Oordeel niet, wat in de praktijk vaak erg lastig blijkt! Probeer dat maar eens een dag vol te houden. Benoem de feiten, stel open vragen, luister, toon oprechte interesse en observeer. Let bij open vragen erop dat je geen ‘waarom’ vraagt. Dat kan al snel als een oordeel worden gezien.
Maar bijvoorbeeld wel: ‘Hoe gaat het poetsen thuis? Hoe vaak poetsen jullie na? Hoe zorgen jullie ervoor dat het hele gezin twee keer per dag poetst?’
Verwacht na het geven van poetsinstructies geen acute verdragsverandering. Maar zie het wel als een eerst stap naar een betere samenwerking.”
Gert Stel: “Gedragsverandering duurt gemiddeld 30 dagen. Zorg er daarom voor dat je de patiënt niet te lang loslaat.”
Deze zeer geslaagde avond was bedoeld voor tandartsen en mondhygiënisten, maar ik vond de informatie ook zeer bruikbaar voor tandartsassistenten. En mocht het thuis uit de hand lopen, dan weet ik Vanesse te vinden!
×
![]()
×
![]()
×
![]()