De Stichting Bevordering Wijkverpleegkunde start in september met een post-HBO studie wijkverpleegkunde. ‘Dit is hard nodig met het oog op de veranderende wet- en regelgeving’, zegt Henk Rosendal, voorzitter SBW en lector wijkzorg bij Hogeschool Rotterdam.
‘De wijkverpleegkunde komt als aanspraak in de Zorgverzekeringswet en dat lijkt een simpele overgang vanuit de AWBZ, maar er is toch echt meer aan de hand. Binnen de AWBZ bestaat voor zorgaanbieders een productieprikkel, terwijl dat straks niet meer het geval is. In de Zorgverzekeringswet is de wijkverpleegkundige verantwoordelijk voor het hele verpleegkundige proces vanaf het bepalen van de diagnose tot het stellen van de indicatie en het toewijzen van de zorg. De uitkomsten van die zorg worden ook haar verantwoordelijkheid.’
Het huidige opleidingsaanbod is nog niet specifiek toegesneden op deze nieuwe situatie, die vanaf 1 januari 2015 een feit is, waarschuwt Rosendal. ‘In de bestaande situatie is voor de wijkverpleegkundige nog geen vraag naar deze kennis’, zegt hij. ‘maar dat is dus over een half jaar helemaal anders. Bovendien is er niet alleen de wet- en regelgeving om rekening mee te houden. Van de wijkverpleegkundige wordt ook verwacht dat ze met een heel andere blik naar het zorgproces kijkt. Zorgaanbieders hebben altijd gestuurd op “zorgen voor” mensen. Voor de wijkverpleegkundige is het juist de bedoeling dat zij erop aanstuurt dat de cliënt meer eigen regie houdt en mogelijkheden aangereikt krijgt voor zelfmanagement, en dat zorguitkomsten in die termen samen met de cliënt worden vastgesteld.’
De eerste groep studenten start in september, de tweede in november. Beide groepen (ieder vijftien studenten) zitten al vol. De opleiding duurt een jaar en is uitsluitend toegankelijk voor verpleegkundigen die al werken in de zorg. Studenten dienen te beschikken over niveau 5 of moeten een certificaat kunnen overleggen waaruit blijkt dat zij een HBO werk- en denkniveau hebben. Na afronding van de studie kunnen de studenten in het deskundigheidsgebied wijkverpleegkundige van het kwaliteitsregister van V&VN worden bijgeschreven.
‘De studie vergt zeker een dag per week’, vertelt Rosendal, ‘waarbij de studenten een dag per twee weken “op school” zijn. Ze volgen dan van 13.00 tot 20.00 uur college en werken in werkgroepen. Iedere dag begint met een rondje actualiteit. Een student vertelt wat er op dat moment gebeurt in de zorg en wat daarvan het belang is, en een bestuurder uit de zorg reflecteert daarop.’
Zo doorlopen de studenten zes modules die steeds met een toets worden afgesloten. Die toets kan een presentatie zijn, maar ook een plan van aanpak dat ze moeten presenteren of een essay. De studenten krijgen twee maal vier vouchers. Vier daarvan kunnen ze gebruiken voor contact met persoonlijke coaches en de andere vier voor gesprekken met de docenten van steeds één uur, om zaken te bespreken waar ze tijdens de studie tegenaan lopen.
De laatste twee maanden werken de studenten aan hun eindopdracht. De afronding van de studie is een landelijk symposium waar alle cursisten presenteren wat ze in die opdracht hebben gedaan.
Rosendal zegt het een begrijpelijke vraag te vinden of niet een jaar, of zelfs twee jaar, eerder met deze studie had moeten worden begonnen. ‘Maar we zijn een stichting met beperkte menskracht en doen ons werk met eigen middelen’, zegt hij. ‘We hopen dan ook dat andere onderwijsinstellingen de studie gaan overnemen. Hogeschool Rotterdam gaat in ieder geval al volgend jaar op basis van de beginselen van onze opleiding aan de slag met een minor voor wijkverpleegkundigen. De vraag is groot.’
Niet alle wijkverpleegkundigen hebben echter de tijd om de hele studie te doorlopen. Voor wie wil, is de module “vakbekwaam indiceren” los te volgen. ‘Ook hiervoor is de belangstelling heel groot’, zegt Rosendal. ‘De eerste twee groepen hebben hun certificaat hiervoor al behaald, de komende weken volgen er meer.’
Alle informatie staat op www.opleidingwijkverpleegkunde.nl.
Auteur(s): Frank van Wijck