Er zijn controversiële onderwerpen die met een zekere regelmaat de kranten halen, zoals de hernieuwde aandacht voor de mogelijke negatieve gevolgen van cosmetische behandelingen. In hoeverre mogen mensen gewezen worden op hun (risicovol) gedrag? Is dat een kwestie van eigen verantwoordelijkheid? Waar gezondheid in het geding is (bijvoorbeeld bij overmatig voedsel- of drankgebruik en roken) is het uit medisch oogpunt wenselijk mensen te wijzen op de gevaren van een bepaald gedrag, zeker wanneer dat gedrag de dood tot gevolg kan hebben.
Roken kan, behalve hart- en vaatziekten, ook mondkanker veroorzaken die met uitzaaiingen naar de lymfeklieren fatale gevolgen kan hebben. Ernstige tandverkleuring kan een indicatie zijn dat een patiënt (veel) rookt of drinkt, de tandarts kan die patiënten wijzen op het risico van mondkanker.
Behalve preventie is ook tijdige doorverwijzing bij het vermoeden van mondkanker geboden.
Ook hier heeft de tandarts een poortwachtersfunctie. De tandarts moet niet alleen dentale, maar ook mucogingivale aandoeningen kunnen diagnosticeren en op de hoogte zijn van de symptomen en gevolgen daarvan.
Preventie door signalering
Zo kan een witte plek op het mondslijmvlies het voorstadium van mondkanker zijn. Doorverwijzing bij het vermoeden van een carcinoom is daarom erg belangrijk. Hoofd-, halskanker is de zevende meest voorkomende kanker, waarvan ongeveer de helft met een fatale afloop. Omdat mondkanker meestal een primaire kanker is, is signaleren in een vroeg stadium letterlijk van levensbelang.
Problematiek na behandeling
Het verwijderen van een plaveiselcarcinoom kan ernstig mutilerend zijn (bijvoorbeeld indien de tong verwijderd moet worden). Ook kan de tumor behandeld moeten worden met radiotherapie, als bijvoorbeeld chirurgie niet mogelijk is, omdat de tumor te groot is, of om andere vitale delen (zoals de stembanden) te sparen. Bestraling brengt weer andere problematiek met zich mee, zoals schimmelvorming en een droge mond, ook kunnen bij sommige patiënten die bestraald zijn geen extracties meer uitgevoerd worden. Soms ook worden slechte elementen preventief geëxtraheerd. Blijvende open wonden kunnen osteoradionecrose tot gevolg hebben. Ook protheses geven vaak problemen na bestraling. 'Voorkomen is beter dan genezen' gaat in geval van mondkanker dus wel heel letterlijk op.
Reden temeer om zich nader in deze materie te verdiepen, opdat men adequaat kan handelen.
De volgende publicaties kunnen daarbij van dienst zijn:
Standby 3 -2013, M. Simons, 'Opmerkelijke bevindingen bij onderzoek naar mondkanker'
Auteur(s): Marijke Simons