Een Koreaanse meta-analyse heeft gevonden dat inlegzolen een direct effect hebben op balans en loopprestatie bij ouderen. Hierbij lijken vibrerende en getextureerde zolen het beste effect te hebben, rigide kuipzolen en zolen van zacht/hard materiaal een klein effect en voetboog ondersteunende zolen geen effect.
Onze voeten zorgen voor proprioceptieve informatie voor statische en dynamische balanscontrole. Een afwijking hierin kan zorgen voor instabiliteit en vallen bij ouderen. Interventies om voetfunctie te verbeteren kunnen dit voorkomen. Verschillende zooltherapieën worden in de literatuur als strategieën genoemd. In deze meta-analyse is gekeken naar het directe effect van de zooltherapie op balans en loopprestatie.
Statische balans
Een zooltherapie heeft een middelgroot effect op zowel statische balans als loopprestatie. De postural sway in mediolaterale en anteroposterieure richting en slingersnelheid, hadden een gemiddelde effectgrootte, maar het zwaaigebied tijdens staan een kleine effectgrootte.
Loopprestatie
De parameters die het meest werden beïnvloed door het gebruik van een zooltherapie, met een groot effect, waren paslengte en loopsnelheid. Deze twee variabelen worden beschouwd als belangrijke factoren van loopkwaliteit. Op loopritme en paslengte hadden de zooltherapieën een middelgroot effect.
Type zooltherapie
Vibrerend en getextureerd
Een groot effect werd gezien bij de vibrerende zooltherapie en een middelgroot effect bij de getextureerde zooltherapie, welke zijn ontworpen om de sensorische input naar de voeten te maximaliseren. Veroudering is een van de belangrijkste factoren die bijdragen aan de verslechtering van het plantaire gevoel. Getextureerde inlegzolen bieden tactiele stimulatie aan plantaire mechanoreceptoren die worden opgewekt door uitsteeksels op het oppervlak. De vibratiezool geeft onmerkbaar kleine vibratiesignalen of stimuli voor de mechanoreceptoren van de huid, waardoor het gemakkelijker wordt om de drempel van sensorische input te bereiken.
Rigide kuip zooltherapie
Inlegzolen met rigide kuip hadden een klein effect. Kuip-inlegzolen zijn ontworpen om de rand rond de omtrek van de binnenzool te verhogen en extra sensorische input te geven aan de plantaire mechanoreceptoren rond de voetrand. Hierdoor kunnen ze extra stimulatie bieden, evenals een barrière voor zijwaartse beweging. Het geven van sensorische input alleen aan de voetrand kan echter minder effectief zijn om de balans te verbeteren in vergelijking met een getextureerde binnenzool die sensorische input geeft over het hele voetgebied.
Voetboog ondersteunende, zachte en harde zooltherapie
Een geproneerde voet, een veelvoorkomende voetafwijking bij ouderen, heeft de neiging het evenwicht en het lopen te verslechteren. Het gebruik van steun voor de voetboog zou dus de balans kunnen vergroten. Dit type zooltherapie had echter geen effect op de balans in deze meta-analyse. Omdat er slechts één studie met voetboog ondersteunende zolen was opgenomen, was de power niet voldoende om een grote effectgrootte aan te tonen. Bovendien werd dit specifieke onderzoek toegepast met kant-en-klare steunzolen, in tegenstelling tot op maat gemaakte zolen, en gericht op gezonde oudere volwassenen. Daarbij, een correctie in statiek/dynamiek van het lichaam lijkt tijd te vergen voordat significante verbeteringen in balans worden waargenomen. Bij dit onderzoek is enkel naar directe effecten gekeken. Zowel de zooltherapie van hard als zacht materiaal liet maar een klein effect zien.
Wilt u het besproken artikel nalezen?
Park, J.H., Jeon, H.S., Kim, J.H., Yoon, H.B., Lim, O.B. and Jeon, M. Immediate effect of insoles on balance in older adults. The Foot (2021) 101768.
https://doi.org/10.1016/j.foot.2020.101768 (tegen betaling)