Fysiek gewrichtsonderzoek op gezwollen gewrichten, na palpatie, is een methode bij de beoordeling van de klinische status van RA-patiënten. Echter is MRI nog altijd de gouden standaard om de ontsteking in gewrichten vast te stellen. Helaas is het gebruik van deze techniek duur en in de podotherapiepraktijk niet voor handen.
Bij een vroeg stadium van reumatoïde artritis (RA) zijn vaak de MTP-gewrichten aangedaan. Dit leidt in veel gevallen tot problemen tijdens lopen. Desondanks worden de MTP-gewrichten bij RA-onderzoek vaak genegeerd omdat de veelgebruikte Disease Activity Score 28 (DAS28) de voeten uitsluit.
Is er een relatie tussen fysiek gewrichtsonderzoek en MRI om ontsteking in de MTP-gewrichten vast te stellen? Kan de podotherapeut met een fysiek gewrichtsonderzoek vaststellen of er sprake is van RA?
Verklaring zwelling MTP-gewrichten
In de studie van J. Yousra et al. komt naar voren dat de uitslagen van een fysiek gewrichtsonderzoek en MRI op de MTP-gewrichten grotendeels met elkaar overeenkomen. De afwezigheid van zwelling van MTP-gewrichten bij vroege artritis komt in veel gevallen overeen met de afwezigheid van een ontsteking bij een MRI. Gezwollen MTP-gewrichten kunnen naast een gewrichtsontsteking (synovitis) ook ontstaan door een ontstoken pees (tenosynovitis) of intermetatarsale bursitis.
Beoordelaars
441 patiënten met vroege artritis ondergingen een fysiek gewrichtsonderzoek (voor gewrichtszwelling) en een MRI-scan. Daarbij werden 1759 MTP-gewrichten (MTP 2-5) onderzocht. De patiënten werden allen beoordeeld door twee onafhankelijke beoordelaars, een reumatoloog en een opgeleide onderzoeksverpleegkundige. MRI werd gescoord op synovitis, tenosynovitis en osteitis. Synoviale intermetatarsale bursea kunnen bij ontsteking groter en voelbaar worden, daarom werd dit ook beoordeeld. In deze studie werd de MTP zwelling middels het fysiek gewrichtsonderzoek positief beoordeeld als beide beoordelaars onafhankelijk de zwelling in hetzelfde MTP-gewricht scoorden.
Analyse
De niet gezwollen gewrichten
Het fysiek gewrichtsonderzoek en MRI-uitslagen kwamen overeen in 79% van de MTP-gewrichten. Van de 1606 niet-gezwollen MTP-gewrichten vertoonde 83% geen MRI gedetecteerde ontsteking en 17% toonde bij de MRI een subklinische ontsteking.
De gezwollen gewrichten
Van 153 gezwollen MTP-gewrichten had 48% een MRI gedetecteerde ontsteking en 52% (79 MTP-gewrichten) niet. Van deze 79 gezwollen MTP-gewrichten zonder MRI gedetecteerde ontsteking vertoonden er 31 intermetatarsale bursitis en hadden 48 gewrichten geen van deze MRI-afwijkingen (dit betrof 31% van de gezwollen MTP-gewrichten). MTP-zwelling was statistisch onafhankelijk geassocieerd met tenosynovitis (OR 2,21, 95% BI 1,1–4,3) en intermetatarsale bursitis (OR 2,91, 95% BI 1,8–4,8).
Conclusie
Dit is de grootste studie die tot nu toe is uitgevoerd om fysiek gewrichtsonderzoek te vergelijk met MRI bij patiënten met vroege artritis. In de toekomst zijn longitudinale onderzoeken nodig om de klinische relevantie van gewrichtszwelling te bepalen zonder onderliggende MRI-gedetecteerde ontsteking.
Wilt u het artikel nalezen?
Yousra J. Dakkak, Aleid C. Boer, Debbie M. Boeters, Ellis Niemantsverdriet, Monique Reijnierse & Annette H.M. van der Helm-van Mil. The relation between physical joint examination and MRI-depicted inflammation of metatarsophalangeal joints in early arthritis. Arthritis Res Ther 22, 67 (2020). https://doi.org/10.1186/s13075-020-02162-7