Japanse onderzoekers hebben gezocht naar morfologische verschillen van de ligamenten die de calcaneus verbinden met het os cuboideum en of deze vormen mogelijk van invloed zijn op hun functioneren. Bij het lange plantaire ligament, dat meestal een zandlopersvorm had, leken er geen functionele verschillen te bestaan. Bij het korte ligament bestaan er mogelijke wel functionele verschillen.
De auteurs van het onderzoek
Letsels waar alleen het calcaneocuboid gewricht bij betrokken is, worden vaak over het hoofd gezien. Regelmatig worden de symptomen aangezien voor een inversievarustrauma van de enkel of een letsel van de laterale enkelbanden. Door meer inzicht te krijgen in de kenmerkende vormen van de ligamenten die de calcaneus met het os cuboideum verbinden, kan bij een blessure mogelijk de diagnose tijdig en accuraat worden gesteld en daarmee mogelijk gecompliceerd operatief ingrijpen voorkomen worden. In eerdere studies konden de onderzoekers geen consensus vinden in deze morfologische aspecten.
Nieuwe Japanse studie
In een Japanse studie waarbij 50 geconserveerde benen (28 mannen en 22 vrouwen) van gestorven mensen onderzocht werden, werden de ligamenten calcaneocuboideum blootgelegd.
Zowel het lange als het korte plantaire ligament werd onderzocht op vorm, lengte, breedte en dikte in het centrale deel van de vezelbundels.
De ligamenten
Het gewricht tussen de calcaneus en het os cuboideum wordt gevormd door facetten van het os calcaneus en het os cuboideum, het kapsel en de omliggende versterkende ligamenten. De vier ligamenten die de calcaneus met het cuboid verbinden zijn:
1.het mediale calcaneocuboid ligament (een onderdeel van het ligamentum bifurcatum);
2.het dorsolaterale calcaneocuboid ligament;
3. het lange plantaire calcaneocuboid ligament en
4: het plantaire calcaneocuboid ligament (oftewel het korte plantaire ligament).
Deze ligamenten spelen een belangrijke rol in de ondersteuning van de mediale en laterale voetlengtebogen.
Indeling naar vorm
Bij het lange plantaire ligament (LPL) werd een indeling in 3 types gemaakt, zijnde:
Type 1: het LPL had een rechthoekige vorm.
Type 2: het LPL had een zandlopervorm.
Type 3: het LPL had een driehoekige vorm.
Indeling naar type vezelbundel
Ook het korte plantaire ligament (SPL) werd onderverdeeld in 3 types:
Type 1-a: de SPL bestond uit een enkele (single) oppervlakkige vezelbundel.
Type 1-b: de SPL bestond uit zowel een oppervlakkige als een diepe vezelbundel (double).
Type 2: de SPL bestond uit zowel een mediale als een laterale oppervlakkige vezelbundel en ook een diepe vezelbundel ( triple).
Conclusies van dit onderzoek
Bij het lange plantaire ligament (LPL) kwam de zandlopervorm het meest voor. Verder lijkt het erop dat bij deze groep vezels geen functionele verschillen bestaan als gevolg van de gevonden verschillen in de vorm.
Bij het korte ligament(SPL) werden 3 verschillende vezelbundels gevonden en alle korte ligamenten bleken rechthoekig van vorm. De onderzoekers achten het mogelijk dat hier wel functionele verschillen kunnen bestaan, gebaseerd op de hoeveelheid vezelbundels en/of in combinatie met oppervlakkige en diepe vezels.
Er bleken bij dit onderzoek geen significante verschillen te bestaan tussen de bevindingen van mannen en vrouwen en ook niet tussen linker- of rechtervoet.
De onderzoekers adviseren om in de toekomst het onderzoek in vivo uit te voeren en daarbij gebruik te maken van ultrasound en MRI.
Wilt u het besproken artikel nalezen?
Mutsuaki Edama1,2* , Tomoya Takabayashi1, Hirotake Yokota1, Ryo Hrabayashi1, Chie Sekine1 and Ikuo Kageyama2. Journal of foot and ankle research 2021 (14:3)