Skip to main content
Bohn Stafleu van Loghum
TOOLBAR 1 2 3 4
ZOEKEN
MENU 1 2 3 4
Sluit zoekformulier
main-content
Top

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail
    Link delen

Publiceer nu

publish
​
share

22-04-2020 | Podotherapie | Nieuws

Het coronavirus en voetafwijkingen

In deze tijd van onzekerheid over het SARS-CoV-2-virus (het nieuwe coronavirus) dat leidt tot de ziekte COVID-19 komen we steeds meer te weten over mogelijke signalen en/of complicaties van dit virus. Veel is nog niet zeker, maar het lijkt erop, dat bepaalde huidafwijkingen aan de voeten en tenen, soms ook aan handen en vingers, in verband kunnen staan met een SARS-CoV-2 infectie.  

Aangepast: 14-5-2020

Auteur: Margreet van Putten, arts/onderzoeker

Iedereen weet inmiddels wat het coronavirus kan aanrichten: na aanvankelijk lichte griep- of verkoudheidsverschijnselen, kan dit beeld snel verergeren in een ernstige longaandoening met koorts, hoesten, benauwdheid en zuurstoftekort in het lichaam. Dit virus maakt geen onderscheid tussen jong en oud, alhoewel de gevolgen voor ouderen, met name mannen die roken, overgewicht hebben en vaak ook diabetes, het meest gevaarlijk lijken te zijn.

Huidproblemen
Sinds de uitbraak van het virus in Europa en de VS en het officieel uitroepen van de wereldwijde pandemie op 11 maart 2020, zijn er ook berichten, die melding doen van huidproblemen bij mensen die geïnfecteerd zijn met het SARS-CoV-2 virus. Vanuit Italië, Spanje en de VS zijn publicaties verschenen, waarin de volgende symptomen aan de voeten gemeld werden:

  • Rode, jeukende huiduitslag
  • Acute rode zwellingen (ook wel galbulten of urticaria genoemd)
  • Blaren die lijken op waterpokken
  • Blauw-paarsachtige verkleuringen aan de toppen van de tenen

Deze symptomen zouden ook kunnen passen bij mensen die last hebben van perniones of wintertenen/-voeten; het fenomeen van Raynaud; schimmelinfectie;  contactallergie of eczeem. In zeldzame gevallen zou dit ook kunnen voorkomen bij hepatitis B of C of cholesterol embolieën. Anderzijds is het ook duidelijk, dat COVID-19 gepaard kan gaan met stollingsproblemen met name in de capillairen met blauwverkleuring aan de uiteinden. Aan de voeten zou dit zichtbaar kunnen zijn als een typische blauw-paarse verkleuring.
 
Wat te doen als voornoemde huidproblemen zich voordoen?
Op dit moment is er geen 1 op 1 relatie met een SARS-CoV-2 infectie bewezen, maar het aantal meldingen van deze huidafwijkingen neemt wel toe. In deze tijd van onzekerheid is het goed om alert te zijn en de juiste stappen te ondernemen om eventuele besmetting van andere mensen tegen te gaan. De adviezen voor je patiënt moeten zijn:

  • Maak foto’s van de voeten!
  • Bij verergering van de klachten: neem telefonisch contact op met uw podotherapeut, dermatoloog of huisarts.

Casus
Een gezonde jongen van 13 jaar, die ten tijde van de uitbraak van COVID-19 in Spanje verblijft, klaagt begin april 2020 over jeuk en pijn aan zijn tenen. Als zijn moeder zijn voeten bekijkt, ziet zij het volgende:

Deze jongen is op dat moment goed gezond, hij heeft geen onderliggende ziekte en is nog nooit ernstig ziek geweest. Deze huidafwijkingen hebben zich nooit eerder voorgedaan. Binnen het gezin is niemand ziek of bekend met SARS-CoV-2 besmetting.

De huisarts wordt geraadpleegd, die een schimmelinfectie uitsluit. Perniones zijn ook niet logisch, omdat het al weken goed weer is in Spanje met temperaturen tussen de 22 en 25 graden. De huisarts schrijft een corticosteroïdzalf voor.

De moeder van deze jongen gaat zelf zoeken op internet en stuit op plaatjes van min of meer dezelfde teenafwijkingen met als mogelijke oorzaak SARS-CoV-2….Zij vraagt de huisarts haar zoon alsnog te testen, maar dat wordt geweigerd, omdat hij niet ziek is en niet binnen een risicogroep valt. Op dat moment is Spanje al in lock-down en de familie houdt zich daar goed aan.

Na 4 dagen zien de voeten er als volgt uit:

Na 8 dagen zijn de verkleuringen én de klachten verdwenen, maar inmiddels blijken 2 familieleden een SARS-CoV-2 besmetting te hebben. Zij hebben milde klachten.

Opnieuw wordt geweigerd de jongen van 13 jaar te testen, omdat daar voor de arts geen aanleiding meer voor is.

Gegevensverzameling
Inmiddels zijn er internationaal initiatieven om alle mogelijke ‘corona voeten’ anoniem te melden, zodat er meer en beter inzicht komt in wat de geconstateerde voetafwijkingen daadwerkelijk betekenen. De NVvP heeft een initiatief opgezet om een database op te zetten waar podotherapeuten (met toestemming van de patiënt) informatie en fotomateriaal kunnen insturen van patiënten die de symptomen vertonen van de huidafwijkingen aan de tenen. De NVvP zal deze gegevens internationaal beschikbaar stellen. De  gegevens kun je aanleveren via de link: https://intranet.podotherapie.nl/covid  Daarvoor moet je wel ingelogd zijn op het intranet van de NVvP.

Conclusies en aanbevelingen
Gezien de onzekerheid, die er nu nog is, maar ook het inmiddels steeds groeiende aantal casus over ‘coronavoeten’ is het advies voor voetprofessionals:

  • Wees alert op bovenstaand beschreven voetafwijkingen, bij mensen die ofwel volledig gezond zijn ofwel in aanraking zijn geweest met mensen met COVID-19.
  • Adviseer in voorkomende gevallen contact op te nemen met huisarts of dermatoloog.
  • Testen op SARS-CoV-2 lijkt de juiste diagnostische stap.

Tot slot
Zolang er geen zekerheid is, dat de beschreven huidafwijkingen daadwerkelijk te maken hebben met SARS-CoV-2 , is het zaak het zekere voor het onzekere te nemen!


Toelichting op de aandoeningen

  • Perniones zijn wintertenen of –voeten. Perniones is een abnormale reactie van de kleine haarvaatjes in de huid op koude. De grotere vaatjes in de lederhuid gaan vernauwen om de warmte in de huid vast te houden. De kleine haarvaatjes gaan echter verwijden, in plaats van vernauwen, waardoor de huid blauw-rood gaat zien.
  • Fenomeen van Raynaud is het tijdelijk verkrampen van de bloedvaten van vingers en/of tenen, waardoor het bloed minder goed doorstroomt. De vingers en tenen verkleuren en gaan pijn doen, jeuken of tintelen. Deze  klachten ontstaan door kou of als een reactie op spanning. Door een slechte doorbloeding ontstaan er soms spontaan zweertjes op je vingers of tenen die moeilijk genezen.
  • Contactallergie ontstaat wanneer bepaalde stoffen afkomstig van buiten het lichaam na contact met de huid een allergische reactie teweegbrengt. De allergische reactie ziet eruit als een ontstoken huid (dermatitis) waarbij zowel een acute als chronische vorm kan optreden.
  • Tromboangiitis obliterans (ziekte van Bürger) is een vorm van ischemie door distale vaatafsluitingen, meestal aan de tenen, soms aan de vingers, meestal veroorzaakt door roken. De symptomen zijn pijn, ischemische ulcera, necrose, en gangreen van tenen en vingers, wat kan leiden tot amputaties.
  • Eczeem is een ontstekingsreactie van de huid die zich uit in roodheid, kleine blaasjes, schilfering, zwelling, rode bultjes, korstjes en gaat vaak gepaard met veel jeuk.

Geraadpleegde bronnen

Onze productaanbevelingen

BSL Podotherapeut Totaal

Binnen de bundel kunt u gebruik maken van boeken, tijdschriften, e-learnings, web-tv's en uitlegvideo's. BSL Podotherapeut Totaal is overal toegankelijk; via uw PC, tablet of smartphone.

Meer informatie

Podosophia

Podosophia stelt zich ten doel de beroepsgroep van podotherapeuten te voorzien van informatie die nodig is voor het inhoudelijk uitoefenen van het vak en het voeren van de praktijk. Daarbij is ook rui ...

Meer informatie
Beeldrechten

Version: 0.1219.0