Top

Gepubliceerd in:

2024 | OriginalPaper | Hoofdstuk

17. Persoonlijkheidsdiagnostiek en aanhoudende lichamelijke klachten

Auteurs : Drs. Lot Spiertz, Dr. Lineke Tak

Gepubliceerd in: Praktijkboek persoonlijkheidsdiagnostiek

Uitgeverij: BSL Media & Learning

Samenvatting

Bij de somatisch-symptoomstoornis is er sprake van aanhoudende lichamelijke klachten (ALK) in combinatie met disproportionele en persisterende gedachten, gevoelens of gedragingen in reactie op deze klachten. De etiologie van de somatisch-symptoomstoornis wordt gezien als een complex samenspel van vele mogelijke biopsychosociale factoren, die in ieder individu verschillend kunnen zijn. In de psychodiagnostiek heersen nog vaak oude en onjuiste dualistische opvattingen, bijvoorbeeld dat het begrip ‘somatisatie’ inwisselbaar zou zijn met het begrip ALK. Persoonlijkheidsdisfunctioneren of -stoornissen kunnen op vele manieren samengaan met, of comorbide voorkomen aan ALK en de somatisch-symptoomstoornis. In dit hoofdstuk laten wij zien dat transdiagnostische Diagnostiek volgens het Gevolgenmodel (DvGM) een bruikbare methode is om dit te verhelderen en tot een gepersonaliseerde behandeling te komen.

vorige hoofdstuk Persoonlijkheidsdiagnostiek en traumagerelateerde stress

volgende hoofdstuk Persoonlijkheidsdiagnostiek en verslaving

Berghuis et al. (2021).

Akwa GGZ (2018) Zorgstandaard Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK). https://www.ggzstandaarden.nl/zorgstandaarden/somatisch-onvoldoende-verklaarde-lichamelijke-klachten-solk/inleiding-zorgstandaard-solk .

American Psychiatric Association (APA) (1952, 1968, 1980 en 1987, 1994 en 2000, 2013 en 2022). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (1e, 2e, 3e, 4e, 5e ed.). American Psychiatric Press.

Berghuis, H., Lemaire, L., Ingenhoven, T. J. M., Rossi, G. & Van der Heijden, P. T. (2021). De Nederlandstalige DSM-5 Persoonlijkheidsvragenlijst (PID-5-NL): psychometrische eigenschappen en toepassing in de klinische praktijk. Tijdschrift voor Psychiatrie, 63, 796-803.

De Gucht, V., & Fischler, B. (2002). Somatization: A critical review of conceptual and methodological issues. Psychosomatics, 43, 1–9.CrossRefPubMed

Forbes, M. K., Kotov, R., Ruggero, C. J., Watson, D., Zimmerman, M., & Krueger, R. F. (2017). Delineating the joint hierarchical structure of clinical and personality disorders in an outpatient psychiatric sample. Comprehensive Psychiatry, 79, 19–30.CrossRefPubMedPubMedCentral

Hanssen, D. J. C., Bos, L. R., Finch, T. L., & Rosmalen, J. G. M. (2021). Barriers and facilitators to implementing interventions for medically unexplained symptoms in primary and secondary care: A systematic review. General Hospital Psychiatry, 73, 101–113.CrossRefPubMed

Hartmann, J., Bräscher, A. K., Forbush, K. T., Sellbom, M., Watson, D., & Witthöft, M. (2022). The somatoform spectrum within the hierarchical taxonomy of psychopathology system: A taxometric test of the latent structure. Psychosomatic Medicine, 84, 1067–1076.

Henningsen, P. (2018). Management of somatic symptom disorder. Dialogues in Clinical Neuroscience, 20, 23–31.CrossRefPubMedPubMedCentral

Huber, M., André Knottnerus, J., Green, L., Van Der Horst, H., Jadad, A. R., Kromhout, D., et al. (2011). How should we define health? BMJ, 343(7817), 235-237.

Kotov, R., Krueger, R. F., Watson, D., Cicero, D. C., Conway, C. C., Deyoung, C. G., et al. (2021). The Hierarchical Taxonomy of Psychopathology (HiTOP): A quantitative nosology based on consensus of evidence. Annual Review of Clinical Psychology, 17, 83–108.

Kroenke, K., Spitzer, R. L., Williams, J. B., & Löwe, B. (2010). The patient health questionnaire somatic, anxiety, and depressive symptom scales: a systematic review. General Hospital Psychiatry, 32, 345–359.

Lipowski, Z. J. (1988). Somatization: The concept and its clinical application. The American Journal of Psychiatry, 145, 1358–1368.CrossRefPubMed

Löwe, B., Levenson, J., Depping, M., Hüsing, P., Kohlmann, S., Lehmann, M., et al. (2022). Somatic symptom disorder: A scoping review on the empirical evidence of a new diagnosis. Psychological Medicine, 52, 632–648.

Spaans, J., & Van der Boom, K. J. (2017). Theoretische modellen. In: J. Spaans, J. Rosmalen, Y. Van Rood, H. Van der Horst, & Visser, S. (Red.) (2017). Handboek behandeling van somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten. LannooCampus.

Van Driel, T. J. W., Hilderink, P. H., Hanssen, D. J. C., De Boer, P., Rosmalen, J. G. M., & Oude Voshaar, R. C. (2018). Assessment of somatization and medically unexplained symptoms in later life. Assessment, 25, 374–393.

Van der Boom, K. J., & Houtveen, J. H. (2014). Psychiatrische comorbiditeit bij ernstige somatoforme stoornissen in de derde lijn. Tijdschrift voor psychiatrie, 56, 743–747.

Van Hemert, A. M., De Waal, M. W. M., & Van Rood, Y. R. (2004). Meetinstrumenten bij somatoforme stoornissen. Tijdschrift voor Psychiatrie, 46, 693–696.

Van Rood, Y. R., & De Roos, C. (2017). Somatisch onvoldoende verklaarde klachten en somatische symptoom stoornissen. In G. Keijsers, A. Van Minnen, M. Verbraak, K. Hoogduin, & P. Emmelkamp (Red.), Protocollaire behandelingen voor volwassenen met psychische klachten Deel 3 (3e druk, H. 3, pp. 19–61). Boom.

Wampold, B. E. (2015). How important are the common factors in psychotherapy? An Update. World Psychiatry, 14, 270–277.CrossRefPubMedPubMedCentral

Woodling, C., Wygant, D. B., Umlauf, R. L., & Marek, R. J. (2022). Somatoform’s placement and validity in the hierarchical taxonomy of psychopathology (HiTOP). Psychiatry Research, 313.

World Health Organization (2022). ICD-11: International classification of diseases (11th revision).

Zijlema, W. L., Stolk, R. P., Löwe, B., Rief, W., White, P. D., & Rosmalen, J. G. M. (2013). How to assess common somatic symptoms in large-scale studies: A systematic review of questionnaires. Journal of Psychosomatic Research, 74, 459–468.CrossRefPubMed

Titel: Persoonlijkheidsdiagnostiek en aanhoudende lichamelijke klachten
Auteurs: Drs. Lot Spiertz
Dr. Lineke Tak
Uitgeverij: BSL Media & Learning
Boek: Praktijkboek persoonlijkheidsdiagnostiek
Print ISBN: 978-90-368-2854-3

Elektronisch ISBN: 978-90-368-2855-0

Copyright: 2024
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-2855-0_17

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen