De rechten van de patiënt zijn in de jaren zestig van de 20e eeuw ontwikkeld. Deze rechten vloeien voort uit de ontwikkeling van de mensenrechten, die vanaf de jaren vijftig op gang kwam. Uiteindelijk werden de rechten van de patiënt in 1995 vastgelegd in de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst.
Bij een boek over patiëntenrecht vraag je je misschien als eerste af wat nu eigenlijk onder patiëntenrecht wordt verstaan. Een simpel antwoord op deze vraag is: ‘de rechten van de patiënt’. Maar dit geeft niet aan wat er bijzonder is aan deze rechten. En wat is het verschil met bijvoorbeeld consumentenrecht? In dit hoofdstuk wordt kort geschetst wat patiëntenrecht is.
In de in hoofdstuk 2 besproken wetgeving zijn diverse rechten voor de patiënt vastgelegd. In dit hoofdstuk worden deze rechten nader besproken. De diverse rechten zijn van toepassing in zowel de openbare als in de ziekenhuisapotheek. In de ziekenhuisapotheek spelen echter een aantal punten wat minder dan in de openbare apotheek.
Naast de voor iedere patiënt geldende rechten zijn er in de WGBO een aantal speciale bepalingen opgenomen met betrekking tot de rechten van kinderen en volwassen wilsonbekwamen. Voor kinderen wordt er een verdeling gemaakt in drie verschillende leeftijdscategorieën.
In de WGBO staan niet alleen rechten van de patiënt maar ook twee verplichtingen. De patiënt is verplicht de hulpverlener naar beste weten inlichtingen te geven en mee te werken aan de eigen behandeling. Verder is de patiënt verplicht de kosten van de behandeling te betalen.
De behandelingsovereenkomst wordt volgens de WGBO afgesloten tussen de hulpverlener en de hulpvrager. De hulpverlener is een natuurlijk persoon (de beroepsbeoefenaar) of een rechtspersoon (de zorginstelling) die zorg verleent of zorg aanbiedt. De hulpvrager kennen we beter onder de naam patiënt.
In de apotheek zijn we gewend om te werken met een (gedeeltelijk) elektronisch dossier. De gegevens van het recept worden overgetypt en in de computer opgeslagen. Op het recept worden aantekeningen gemaakt en, niet onbelangrijk, hier staan ook de controleparafen op die niet worden overgenomen in de computer. Het papieren recept wordt ook bewaard in de apotheek.
Op 23 mei 2008 heeft Minister Klink van VWS het programma Zeven rechten voor de cliënt in de zorg: Investeren in de zorgrelatie aan de Tweede Kamer aangeboden.
