8. Overgewicht (obesitas)

Indien iemand met de klacht van overgewicht bij de huisarts komt, is het belangrijk eerst dit overgewicht te kwantificeren. Diagnostisch moet door anamnese en lichamelijk onderzoek uitgesloten worden dat het overgewicht door andere oorzaken dan door een overmatige vethoeveelheid wordt veroorzaakt en dat de overmatige vethoeveelheid niet door andere oorzaken dan een verstoorde energiebalans wordt veroorzaakt. Met de patiënt wordt eerst een analyse gemaakt van de mogelijke determinanten van de te grote intake en/of te laag energieverbruik en mogelijk behandelbare aanknopingspunten. Het is zinvol daarbij ook rekening te houden met eetbuistoornissen. De analyse en voorlichting kunnen gebeuren door de huisarts of een paramedische hulpverlener en worden gecombineerd met relevante voorlichting. Het is belangrijk zich te realiseren dat iedereen, maar mensen met overgewicht in het bijzonder, onderrapporteren wat ze eten en overrapporteren wat ze aan activiteiten doen. Bij de behandeling van obesitas wordt in overleg met de patiënt een individueel behandelplan opgesteld. Wees realistisch: leg uit dat gemakkelijk en snel afvallen op geen enkele manier mogelijk is, maar dat bewegen en dieet ook bij weinig afvallen zinvol zijn door vermindering van het risico op hart-vaatziekten. Vertel de patiënt ook dat bij afvallen hij nooit meer terugkeren kan naar het oorspronkelijke voedingspatroon zonder aan te komen. Ondersteuning van de patiënt bij de uitvoering van het behandelplan is essentieel. Dit kan op vele manieren gebeuren, door de arts of een paramedische hulpverlener (POH, diëtiste). Gebruik hierbij www.​thuisarts.​nl/​overgewicht en eventueel andere internetprogramma’s. Start bij de behandeling met adviezen voor voeding en lichamelijke activiteit. Dit kan ondersteund worden door (cognitieve) gedragstherapie. De behandeling duurt lang: de begeleiding bij gewichtsverlies minimaal een jaar, daarna nog een jaar voor gewichtsbehoud. Bij obesitas met grote gezondheidsrisico’s of erg grote hinder kan in overleg met de patiënt gekozen worden voor een verwijzing voor chirurgische (bariatrische) behandeling. Wijs patiënt erop dat andere therapieën dan genoemd niet zinvol zijn en afslankmedicatie aangeschaft via internet mogelijk zelfs gevaarlijk.