Skip to main content
Top

2023 | OriginalPaper | Hoofdstuk

9. Ouderen

Auteur : Carolien Roosen

Gepubliceerd in: Handboek POH-GGZ

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Door de vergrijzing van de patiëntenpopulatie zal de POH-GGZ in toenemende mate ouderen zien op het spreekuur. Het welbevinden van ouderen hangt samen met lichamelijk, psychisch en sociaal functioneren. In essentie is de begeleiding van de psychisch kwetsbare oudere niet anders dan bij iemand van jongere leeftijd. Het is echter belangrijk om rekening te houden met de voor de levensfase mogelijk aanwezige risicofactoren die kunnen bijdragen aan mentale ontregeling. Tevens is het belangrijk kennis te hebben van veranderingen die verband houden met het ‘normale’ verouderingsproces. Psychische klachten worden bij ouderen minder vaak tijdig (h)erkend, onder andere door generatieverschillen, ageism en omdat klachten zich anders kunnen presenteren. Daarnaast krijgt de generalistische POH-GGZ in dit hoofdstuk handvatten om de begeleiding aan te passen aan de mogelijkheden van de oudere, al zijn er huisartsenpraktijken waar ook een POH Ouderen werkzaam is. Er is ook aandacht voor ouderenmishandeling en hoe hierbij te handelen.
Literatuur
go back to reference Bakker, L., Witkamp, B., Timmermans, M., Janssen, J., & Lindenberg, J. (2018). Aard en omvang ouderenmishandeling. Regioplan Beleidsonderzoek. Bakker, L., Witkamp, B., Timmermans, M., Janssen, J., & Lindenberg, J. (2018). Aard en omvang ouderenmishandeling. Regioplan Beleidsonderzoek.
go back to reference Borcovec, T. D. (1988). Comments on worry as a phenomenon relevant to the elderly. Behavior Therapy, 19, 381–383.CrossRef Borcovec, T. D. (1988). Comments on worry as a phenomenon relevant to the elderly. Behavior Therapy, 19, 381–383.CrossRef
go back to reference Calamari, J. E., & Cassidy, K. L. (1999). Treating obsessive-compulsive disorder in older adults: A review of strategies. In M. Duffy (Ed.), Handbook of counseling & psychotherapy with older adults (pp. 526–538). John Wiley & Sons. Calamari, J. E., & Cassidy, K. L. (1999). Treating obsessive-compulsive disorder in older adults: A review of strategies. In M. Duffy (Ed.), Handbook of counseling & psychotherapy with older adults (pp. 526–538). John Wiley & Sons.
go back to reference De Beurs, E., Beekman, A. T. F., Deeg, D. J. H., & Van Dyck, R. (2000). Angst bij ouderen: een onderbelicht fenomeen. In D. J. H. Deeg, R. J. Bosscher, M. I. Broese van Groenou, L. M Horn & C. Jonker (Red.), Ouder worden in Nederland. Tien jaar Longitudinal Aging Study Amsterdam (lasa) (pp. 79–87). Thela-Thesis. De Beurs, E., Beekman, A. T. F., Deeg, D. J. H., & Van Dyck, R. (2000). Angst bij ouderen: een onderbelicht fenomeen. In D. J. H. Deeg, R. J. Bosscher, M. I. Broese van Groenou, L. M Horn & C. Jonker (Red.), Ouder worden in Nederland. Tien jaar Longitudinal Aging Study Amsterdam (lasa) (pp. 79–87). Thela-Thesis.
go back to reference Drewes, H., Weenink, J. W., & Kool, T. (2012). Disfunctioneren van zorgverleners in de Nederlandse gezondheidszorg: definiëring, signalering en het treffen van maatregelen. iq Healthcare umc Radboud. Drewes, H., Weenink, J. W., & Kool, T. (2012). Disfunctioneren van zorgverleners in de Nederlandse gezondheidszorg: definiëring, signalering en het treffen van maatregelen. iq Healthcare umc Radboud.
go back to reference Flint, A. J., Koszycki, D., Vaccarino, F. J., Cadieux, A., Boulenger, J. P., & Bradwejn, J. (1998). Effect of aging on cholecystokinin-induced panic. American Journal of Psychiatry, 155, 283–285.CrossRefPubMed Flint, A. J., Koszycki, D., Vaccarino, F. J., Cadieux, A., Boulenger, J. P., & Bradwejn, J. (1998). Effect of aging on cholecystokinin-induced panic. American Journal of Psychiatry, 155, 283–285.CrossRefPubMed
go back to reference Gallagher-Thompson, D., & Thompson, L. W. (1996). Applying cognitive-behavioral therapy to the psychological problems of later life. In S. H. Zarit & B. G. Knight (Eds.), A guide to psychotherapy & aging. Effective clinical interventions in a life-stage context (pp. 61–82). American Psychological Association. Gallagher-Thompson, D., & Thompson, L. W. (1996). Applying cognitive-behavioral therapy to the psychological problems of later life. In S. H. Zarit & B. G. Knight (Eds.), A guide to psychotherapy & aging. Effective clinical interventions in a life-stage context (pp. 61–82). American Psychological Association.
go back to reference De Jong Gierveld, J. (1984). Eenzaamheid. Een meersporig onderzoek. Van Loghum-Slaterus (Sociologische monografieën). De Jong Gierveld, J. (1984). Eenzaamheid. Een meersporig onderzoek. Van Loghum-Slaterus (Sociologische monografieën).
go back to reference Jongenelis, K., Pot, A. M., Eisses, A. M., & e.a. (2004). Prevalence and risk indicators of depression in elderly nursing home patients: The AGED study. Journal of Affective Disorders, 83, 135–142.CrossRefPubMed Jongenelis, K., Pot, A. M., Eisses, A. M., & e.a. (2004). Prevalence and risk indicators of depression in elderly nursing home patients: The AGED study. Journal of Affective Disorders, 83, 135–142.CrossRefPubMed
go back to reference Kat, M. G. (2019). Ouderenpsychiatrie: de praktijk. Herkennen en signaleren van psychische en psychiatrische aandoeningen. Bohn Stafleu van Loghum.CrossRef Kat, M. G. (2019). Ouderenpsychiatrie: de praktijk. Herkennen en signaleren van psychische en psychiatrische aandoeningen. Bohn Stafleu van Loghum.CrossRef
go back to reference Levy, B. R., Slade, M. D., Chang, E. S., Kannoth, S., Wang, S. Y. (2020). Ageism amplifies cost and prevalence of health conditions. The Gerontologist, 60, 174–181. Levy, B. R., Slade, M. D., Chang, E. S., Kannoth, S., Wang, S. Y. (2020). Ageism amplifies cost and prevalence of health conditions. The Gerontologist, 60, 174–181.
go back to reference Muris, J. W. M., & De Weerd-Spaetgens, C. M. E. E. (2012). Ouderengeneeskunde. Bohn Stafleu van Loghum.CrossRef Muris, J. W. M., & De Weerd-Spaetgens, C. M. E. E. (2012). Ouderengeneeskunde. Bohn Stafleu van Loghum.CrossRef
go back to reference Parnassia (z.j.). Angst bij ouderen: Signaleren en behandelen. Parnassia (z.j.). Angst bij ouderen: Signaleren en behandelen.
go back to reference Rickhard, H. C., Scogin, F., & Keith, S. (1994). A one year follow up of relaxation training for elders wih subjective anxiety. The Gerontologist, 34, 121–122.CrossRef Rickhard, H. C., Scogin, F., & Keith, S. (1994). A one year follow up of relaxation training for elders wih subjective anxiety. The Gerontologist, 34, 121–122.CrossRef
go back to reference Veer, De., et al. (2015). BMC health services research, 15, 103. Veer, De., et al. (2015). BMC health services research, 15, 103.
go back to reference Videler, A. C., (2022). De veranderende relatie tussen lichaam en geest gedurende de levensloop: de ouder wordende mens. In: Eurelings EHM, Kooiman CG, Lub MH, red. Het lichaam en psychisch functioneren. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2022. p. 180–95. Videler, A. C., (2022). De veranderende relatie tussen lichaam en geest gedurende de levensloop: de ouder wordende mens. In: Eurelings EHM, Kooiman CG, Lub MH, red. Het lichaam en psychisch functioneren. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2022. p. 180–95.
go back to reference Weijnen, I. J. C. (2001). Angststoornissen. In H. Buijssen (Red.), Psychologische hulpverlening aan ouderen. Deel 2. Psychiatrische problematiek (pag. 117–164). Hbuitgevers. Weijnen, I. J. C. (2001). Angststoornissen. In H. Buijssen (Red.), Psychologische hulpverlening aan ouderen. Deel 2. Psychiatrische problematiek (pag. 117–164). Hbuitgevers.
go back to reference Weijnen, I (2003). Angststoornissen bij ouderen. Diagnostiek, fenomenologie en behandeling. Jaargang 23, 3003, nummer 04. Artikel 287. Angststoornissen bij ouderen (23-4-287) – Directieve therapie. Weijnen, I (2003). Angststoornissen bij ouderen. Diagnostiek, fenomenologie en behandeling. Jaargang 23, 3003, nummer 04. Artikel 287. Angststoornissen bij ouderen (23-4-287) – Directieve therapie.
go back to reference Westerhof, G. J., & Slatman, S. (2019). In search of the best evidence for life review therapy to reduce depressive symptoms in older adults: A meta-analysis of randomized controlled trials. Clinical Psychology: Science and Practice, 26(4), 11–11. https://doi.org/10.1111/cpsp.12301 Westerhof, G. J., & Slatman, S. (2019). In search of the best evidence for life review therapy to reduce depressive symptoms in older adults: A meta-analysis of randomized controlled trials. Clinical Psychology: Science and Practice, 26(4), 11–11. https://​doi.​org/​10.​1111/​cpsp.​12301
go back to reference Zeiss, A. M., & Steffen, A. (1996). Treatment issues with elderly clients. Cognitive & Behavioral Practice, 3, 371–389.CrossRef Zeiss, A. M., & Steffen, A. (1996). Treatment issues with elderly clients. Cognitive & Behavioral Practice, 3, 371–389.CrossRef
go back to reference De Jong Gierveld J., & Kamphuis, F. (1985). The development of a Rasch-type loneliness scale. Applied Psychological Measurement, 9, 289–299. De Jong Gierveld J., & Kamphuis, F. (1985). The development of a Rasch-type loneliness scale. Applied Psychological Measurement, 9, 289–299.
Metagegevens
Titel
Ouderen
Auteur
Carolien Roosen
Copyright
2023
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-2872-7_9