Skip to main content
Top
Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap 3/2013

01-03-2013 | Onderzoek

Opvattingen van ouderen over levensbeëindiging

Auteurs: dr. Hilde Buiting, prof.dr. Dorly Deeg, dr. Dirk Knol, Jochen Ziegelmann, dr. Roeline Pasman, prof.dr. Guy Widdershoven, prof.dr. Bregje Onwuteaka-Philipsen

Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap | Uitgave 3/2013

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Š

Buiting HM, Deeg DJH, Knol DL, Ziegelmann JP, Pasman HRW, Widdershoven GAM, Onwuteaka-Philipsen BD. Opvattingen van ouderen over levensbeëindiging. Huisarts Wet 2013;56(3):102-5.

Achtergrond

De groei van het aantal ouderen met chronische ziekten maakt dat vragen over actieve levensbeëindiging steeds belangrijker worden. De opvattingen van de ouderen zelf zijn echter nog nauwelijks geëxploreerd. Wij onderzochten hoe die opvattingen zich in Nederland hebben ontwikkeld tussen 2002 en 2009.

Methode

Wij hebben gebruik gemaakt van metingen uit de cohorten van de Longitudinal Aging Study Amsterdam (LASA). Op drie meetmomenten, in 2002, 2006 en 2009, is aan respectievelijk 1284, 1303 en 1245 respondenten van 64 jaar en ouder gevraagd of zij zich konden voorstellen dat zij een arts zouden verzoeken hun leven te beëindigen (euthanasie), dan wel de beschikking zouden willen hebben over een zelfdodingspil (‘laatste-wil-pil’) als zij, zonder ernstig ziek te zijn, niet meer verder zouden willen leven. Op deze gegevens hebben wij een logistische regressieanalyse toegepast om trends in de opvattingen in kaart te brengen en te zoeken naar verbanden met onderliggende demografische en gezondheidskenmerken.

Resultaten

Het percentage respondenten dat positief stond tegenover het euthanasiescenario groeide tussen 2002 en 2009, maar de toename was alleen significant in de jongste leeftijdsgroep (64-74 jaar): 58% in 2002, 64% in 2006 en 70% in 2009. De oddsratio (OR) van 2009 ten opzichte van 2002 was 1,30 (95%-betrouwbaarheidsinterval (BI) 1,17-1,44). Het percentage dat positief stond tegenover een ‘laatste-wil-pil’ was lager, maar groeide ook: 31% in 2002, 33% in 2006 en 45% in 2009 (OR 1,37; 95%-BI 1,23-1,52). Die groei trad exclusief op in de jongste leeftijdsgroep (64-74 jaar). Niet-godsdienstige en hoger opgeleide ouderen stonden in het algemeen positiever tegenover actieve levensbeëindiging.

Conclusie

De opvattingen over actieve levensbeëindiging verschuiven. Steeds meer ouderen kunnen zich voorstellen dat zij ooit euthanasie of een laatste-wil-pil zullen wensen. Dit kan impliceren dat een groeiend aantal mensen er behoefte aan heeft de autonomie tot het laatst toe te behouden. Het laat daarnaast zien dat zorgverleners serieus aandacht moeten blijven besteden aan gepaste zorg in de laatste levensfase.
Literatuur
2.
go back to reference Van Tol DG, Rietjens JA, Van Der Heide A. Empathy and the application of the ‘unbearable suffering’ criterion in Dutch euthanasia practice. Health Policy 2012;105:296-302.PubMedCrossRef Van Tol DG, Rietjens JA, Van Der Heide A. Empathy and the application of the ‘unbearable suffering’ criterion in Dutch euthanasia practice. Health Policy 2012;105:296-302.PubMedCrossRef
3.
go back to reference Rurup ML, Onwuteaka-Philipsen BD, Jansen-van der weide Me. Van der Wal G. When being ‘tired of living’ plays an important role in a request for euthanasia or physician-assisted suicide: Patient characteristics and the physician’s decision. Health Policy 2005;74:157-66.PubMedCrossRef Rurup ML, Onwuteaka-Philipsen BD, Jansen-van der weide Me. Van der Wal G. When being ‘tired of living’ plays an important role in a request for euthanasia or physician-assisted suicide: Patient characteristics and the physician’s decision. Health Policy 2005;74:157-66.PubMedCrossRef
4.
go back to reference KNMG. Dossiers op thema, levenseinde, klaar met leven. Utrecht: KNMG, 2010. http://knmg.artsennet.nl/Dossiers/Dossiers-op-thema/levenseinde/Lijden-aan-het-leven-1.htm, geraadpleegd juli 2012. KNMG. Dossiers op thema, levenseinde, klaar met leven. Utrecht: KNMG, 2010. http://​knmg.​artsennet.​nl/​Dossiers/​Dossiers-op-thema/​levenseinde/​Lijden-aan-het-leven-1.​htm, geraadpleegd juli 2012.
5.
go back to reference Van Der Lucht F, Polder JJ. Van gezond naar beter. Kernrapport Volksgezondheid Toekomstverkenning 2010. Bilthoven: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, 2010. Van Der Lucht F, Polder JJ. Van gezond naar beter. Kernrapport Volksgezondheid Toekomstverkenning 2010. Bilthoven: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, 2010.
6.
go back to reference Wilmoth JR. Demography of longevity: Past, present, and future trends. Exp Gerontol 2000;35:1111-29.PubMedCrossRef Wilmoth JR. Demography of longevity: Past, present, and future trends. Exp Gerontol 2000;35:1111-29.PubMedCrossRef
7.
go back to reference Huisman M, Poppelaars J, Van Der Horst M, Beekman AT, Brug J, Van Tilburg TG, et al. Cohort profile: The Longitudinal Aging study Amsterdam.Int J Epidemiol 2011;40:868-76. Huisman M, Poppelaars J, Van Der Horst M, Beekman AT, Brug J, Van Tilburg TG, et al. Cohort profile: The Longitudinal Aging study Amsterdam.Int J Epidemiol 2011;40:868-76.
8.
go back to reference Zhao J, Barclay S, Farquhar M, Kinmonth AL, Brayne C, Fleming J, et al. The oldest old. in the last year of life: Population-based. findings from Cam bridge city over-75s cohort study participants aged 85 and older at death. J Am Geriatr Soc 2010;58:1-11.PubMedCrossRef Zhao J, Barclay S, Farquhar M, Kinmonth AL, Brayne C, Fleming J, et al. The oldest old. in the last year of life: Population-based. findings from Cam bridge city over-75s cohort study participants aged 85 and older at death. J Am Geriatr Soc 2010;58:1-11.PubMedCrossRef
9.
go back to reference Braam AW, Deeg DJ, Poppelaars JL, Beekman AT, Van Tilburg W. Prayer and depressive symptoms in a period of secularization: Patterns among older adults in the Netherlands. Am J Geriatr Psychiatry 2007;15:273-81.PubMedCrossRef Braam AW, Deeg DJ, Poppelaars JL, Beekman AT, Van Tilburg W. Prayer and depressive symptoms in a period of secularization: Patterns among older adults in the Netherlands. Am J Geriatr Psychiatry 2007;15:273-81.PubMedCrossRef
10.
go back to reference Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG). De rol van de arts bij het zelfgekozen levenseinde. KNMG standpunt. Amsterdam, 2011. http://knmg.artsennet.nl/Publicaties/KNMGpublicatie/Standpunt-rol-van-de-arts-bij-het-zelfgekozen-levenseinde-2011.htm, geraadpleegd januari 2013. Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG). De rol van de arts bij het zelfgekozen levenseinde. KNMG standpunt. Amsterdam, 2011. http://​knmg.​artsennet.​nl/​Publicaties/​KNMGpublicatie/​Standpunt-rol-van-de-arts-bij-het-zelfgekozen-levenseinde-2011.​htm, geraadpleegd januari 2013.
Metagegevens
Titel
Opvattingen van ouderen over levensbeëindiging
Auteurs
dr. Hilde Buiting
prof.dr. Dorly Deeg
dr. Dirk Knol
Jochen Ziegelmann
dr. Roeline Pasman
prof.dr. Guy Widdershoven
prof.dr. Bregje Onwuteaka-Philipsen
Publicatiedatum
01-03-2013
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Huisarts en wetenschap / Uitgave 3/2013
Print ISSN: 0018-7070
Elektronisch ISSN: 1876-5912
DOI
https://doi.org/10.1007/s12445-013-0064-8

Andere artikelen Uitgave 3/2013

Huisarts en wetenschap 3/2013 Naar de uitgave

Redactioneel

Vertekend