Skip to main content
Top
Gepubliceerd in:

15-11-2017 | Wetenschappelijk artikel

Ontwikkeling van twee opvoedinterventies ter bevordering van gezond gewicht bij kinderen

Auteurs: Emilie L. M. Ruiter, Gerard R. M. Molleman, Gerdine A. J. Fransen

Gepubliceerd in: TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen | Uitgave 7-8/2017

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Opvoeding speelt een belangrijke rol bij de aanpak van overgewicht bij kinderen. Dit aspect was in 2010, bij het ontstaan van het Consortium Integrale Aanpak Overgewicht, nog sterk onderbelicht en krijgt pas de laatste jaren meer aandacht in bestaande interventies. Voor het realiseren van een gezond gewicht bij kinderen dienen ouders adequate 1) specifieke opvoedvaardigheden op gezonde energiebalansgerelateerde gedragingen en 2) algemene opvoedingsvaardigheden in te zetten. Ouders dienen daarbij te weten welke energiebalansgerelateerde gedragingen gezond zijn voor hun kind.
Het is zinvol om ouders bij deze specifieke en algemene opvoedvaardigheden te ondersteunen. Hierbij helpt een gemeenschappelijk gedragen pedagogische boodschap voor verschillende professionals in de wijk aan ouders. Deze boodschap zou moeten bestaan uit wat belangrijk is om gezond gewicht bij een kind te stimuleren en hoe ouders dit met opvoedvaardigheden voor elkaar kunnen krijgen. Een dergelijke eenduidige boodschap ontbreekt momenteel. Daarnaast ontbreekt een opvoedinterventie die laagdrempelig en makkelijk bereikbaar is voor ouders. Deze opvoedinterventie moet bij voorkeur aanhaken bij bestaande interventies ter preventie van overgewicht en deze interventies effectiever maken.
Bestaande professionele richtlijnen zijn gebruikt als basis voor een Delphi-onderzoek onder verschillende professionals om consensus te krijgen over de inhoud van deze gemeenschappelijke pedagogische boodschap. De resultaten van het Delphi-onderzoek zijn gebruikt om de webapp ‘Adviezen voor een gezonde opvoeding’ te ontwikkelen. Dezelfde bestaande professionele richtlijnen, de resultaten van het Delphi-onderzoek en focusgroepgesprekken, en een bestaande, effectief bevonden online cursus zijn gebruikt om de e‑learning ‘Gezonde afspraken met je kind’ te ontwikkelen. Centraal in beide interventies staat het versterken van specifieke en algemene opvoedvaardigheden van ouders om gezond gewicht bij kinderen te bevorderen. De webapp kan als tool gebruikt worden door professionals die werken met basisschoolkinderen en hun ouders, en hiermee de integrale aanpak van overgewicht versterken. De e‑learning kan als tool gebruikt worden door ouders van kinderen van acht tot dertien jaar om specifieke en algemene opvoedvaardigheden aan te leren die helpen de gezonde energiebalansgerelateerde gedragingen bij hun kind te stimuleren én hierover minder dagelijkse conflictsituaties met hun kind te hebben. De e‑learning kan eenvoudig aangehaakt worden aan bestaande interventies ter preventie van overgewicht bij kinderen van acht tot dertien jaar. De gebruikers waarderen de gebruiksvriendelijkheid en bruikbaarheid van beide tools.
Dit artikel beschrijft de ontwikkeling van beide interventies en de deelonderzoeken ten behoeve van het bepalen van de inhoud van de interventies, de implementatie en procesevaluatie.
Literatuur
1.
go back to reference Lindsay AC, Sussner KM, Kim J, et al. The role of parents in preventing childhood obesity. Future Child. 2006;16:169–86.CrossRefPubMed Lindsay AC, Sussner KM, Kim J, et al. The role of parents in preventing childhood obesity. Future Child. 2006;16:169–86.CrossRefPubMed
2.
go back to reference Golan M, Crow S. Parents are key players in the prevention and treatment of weight-related problems. Nutr Rev. 2004;62:39–50.CrossRefPubMed Golan M, Crow S. Parents are key players in the prevention and treatment of weight-related problems. Nutr Rev. 2004;62:39–50.CrossRefPubMed
3.
go back to reference Pinard CA, Yaroch AL, Hart MH, et al. Measures of the home environment related to childhood obesity: a systematic review. Public Health Nutr. 2012;15:97–109.CrossRefPubMed Pinard CA, Yaroch AL, Hart MH, et al. Measures of the home environment related to childhood obesity: a systematic review. Public Health Nutr. 2012;15:97–109.CrossRefPubMed
4.
go back to reference Faith MS, Van Horn L, Appel LJ, et al. Evaluating parents and adult caregivers as ‘agents of change’ for treating obese children: evidence for parent behavior change strategies and research gaps: a scientific statement from the American Heart Association. Circulation. 2012;125:1186–207.CrossRefPubMed Faith MS, Van Horn L, Appel LJ, et al. Evaluating parents and adult caregivers as ‘agents of change’ for treating obese children: evidence for parent behavior change strategies and research gaps: a scientific statement from the American Heart Association. Circulation. 2012;125:1186–207.CrossRefPubMed
5.
go back to reference Gerards SM, Sleddens EF, Dagnelie PC, et al. Interventions addressing general parenting to prevent or treat childhood obesity. Int J Pediatr Obes. 2011;6(2–2):e28–e45.CrossRefPubMed Gerards SM, Sleddens EF, Dagnelie PC, et al. Interventions addressing general parenting to prevent or treat childhood obesity. Int J Pediatr Obes. 2011;6(2–2):e28–e45.CrossRefPubMed
6.
go back to reference Snoek HM, et al. Parental involvement in intervention on childhood obesity. Report CIAO phase 1. Wageningen, Nijmegen: GGD Regio Nijmegen; 2010. Snoek HM, et al. Parental involvement in intervention on childhood obesity. Report CIAO phase 1. Wageningen, Nijmegen: GGD Regio Nijmegen; 2010.
7.
go back to reference Waters E, De Silva-Sanigorski A, Hall BJ, et al. Interventions for preventing obesity in children. Cochrane Database Syst Rev. 2011;12:CD001871. Waters E, De Silva-Sanigorski A, Hall BJ, et al. Interventions for preventing obesity in children. Cochrane Database Syst Rev. 2011;12:CD001871.
8.
go back to reference Koperen MT van, Kleij RM van der, Renders CC, et al. Design of CIAO, a research program to support the development of an integrated approach to prevent overweight and obesity in the Netherlands. BMC Obes. 2014;1:5.CrossRefPubMedPubMedCentral Koperen MT van, Kleij RM van der, Renders CC, et al. Design of CIAO, a research program to support the development of an integrated approach to prevent overweight and obesity in the Netherlands. BMC Obes. 2014;1:5.CrossRefPubMedPubMedCentral
9.
go back to reference Darling N, Steinberg L. Parenting style as context: an integrative model. Psychol Bull. 1993;113:487–96.CrossRef Darling N, Steinberg L. Parenting style as context: an integrative model. Psychol Bull. 1993;113:487–96.CrossRef
10.
go back to reference Baumrind D. Child care practices anteceding three patterns of preschool behavior. Genet Psychol Monogr. 1967;75:43–88.PubMed Baumrind D. Child care practices anteceding three patterns of preschool behavior. Genet Psychol Monogr. 1967;75:43–88.PubMed
11.
go back to reference Maccoby EE, Martin JA. Socialization in the context of the family: parent-child interaction. In: Mussen PH, redactie. Handbook of child psychology. New York: Wiley; 1983. pag. 1–101. Maccoby EE, Martin JA. Socialization in the context of the family: parent-child interaction. In: Mussen PH, redactie. Handbook of child psychology. New York: Wiley; 1983. pag. 1–101.
12.
go back to reference Huver RM, Otten R, Vries H de, et al. Personality and parenting style in parents of adolescents. J Adolesc. 2010;33:395–402.CrossRefPubMed Huver RM, Otten R, Vries H de, et al. Personality and parenting style in parents of adolescents. J Adolesc. 2010;33:395–402.CrossRefPubMed
13.
go back to reference Sleddens EF, Gerards SM, Thijs C, et al. General parenting, childhood overweight and obesity-inducing behaviors: a review. Int J Pediatr Obes. 2011;6(2–2):e12–e27.CrossRefPubMed Sleddens EF, Gerards SM, Thijs C, et al. General parenting, childhood overweight and obesity-inducing behaviors: a review. Int J Pediatr Obes. 2011;6(2–2):e12–e27.CrossRefPubMed
14.
go back to reference Fransen GA, Koster M, Molleman GR. Towards an integrated community approach of overweight prevention: the experiences of practitioners and policymakers. Fam Pract. 2012;29(Suppl 1):i104–i9.CrossRefPubMed Fransen GA, Koster M, Molleman GR. Towards an integrated community approach of overweight prevention: the experiences of practitioners and policymakers. Fam Pract. 2012;29(Suppl 1):i104–i9.CrossRefPubMed
15.
go back to reference Ash T, Agaronov A, Young T, et al. Family-based childhood obesity prevention interventions: a systematic review and quantitative content analysis. Int J Behav Nutr Phys Act. 2017;14:113.CrossRefPubMedPubMedCentral Ash T, Agaronov A, Young T, et al. Family-based childhood obesity prevention interventions: a systematic review and quantitative content analysis. Int J Behav Nutr Phys Act. 2017;14:113.CrossRefPubMedPubMedCentral
16.
go back to reference Golan M, Crow S. Targeting parents exclusively in the treatment of childhood obesity: long-term results. Obesity (Silver Spring). 2004;12:357–61. Golan M, Crow S. Targeting parents exclusively in the treatment of childhood obesity: long-term results. Obesity (Silver Spring). 2004;12:357–61.
17.
go back to reference Nowicka P, Flodmark CE. Family in pediatric obesity management: a literature review. Pediatr Obes. 2008;3(S1):44–50.CrossRef Nowicka P, Flodmark CE. Family in pediatric obesity management: a literature review. Pediatr Obes. 2008;3(S1):44–50.CrossRef
18.
go back to reference Knowlden AP, Sharma M. Process evaluation of the enabling mothers to prevent pediatric obesity through web-based learning and reciprocal determinism (EMPOWER) randomized control trial. Health Promot Pract. 2014;15:685–94.CrossRefPubMed Knowlden AP, Sharma M. Process evaluation of the enabling mothers to prevent pediatric obesity through web-based learning and reciprocal determinism (EMPOWER) randomized control trial. Health Promot Pract. 2014;15:685–94.CrossRefPubMed
19.
go back to reference Warren JM, Golley RK, Collins CE, et al. Randomised controlled trials in overweight children: practicalities and realities. Int J Pediatr Obes. 2007;2:73–85.CrossRefPubMed Warren JM, Golley RK, Collins CE, et al. Randomised controlled trials in overweight children: practicalities and realities. Int J Pediatr Obes. 2007;2:73–85.CrossRefPubMed
20.
go back to reference Knowlden A, Sharma M. Systematic review of family and home-based interventions targeting paediatric overweight and obesity. Obes Rev. 2012;13:499–508.CrossRefPubMed Knowlden A, Sharma M. Systematic review of family and home-based interventions targeting paediatric overweight and obesity. Obes Rev. 2012;13:499–508.CrossRefPubMed
21.
go back to reference Wagenaar M. Een pedagogische boodschap ter preventie van overgewicht bij kinderen. Master thesis. Nijmegen: Academische werkplaats AMPHI, afdeling Eerstelijnsgeneeskunde, Radboudumc; 2013. Wagenaar M. Een pedagogische boodschap ter preventie van overgewicht bij kinderen. Master thesis. Nijmegen: Academische werkplaats AMPHI, afdeling Eerstelijnsgeneeskunde, Radboudumc; 2013.
22.
go back to reference Fleuren MA, Paulussen TG, Van Dommelen P, et al. Towards a measurement instrument for determinants of innovations. Int J Qual Health Care. 2014;26:501–10.CrossRefPubMedPubMedCentral Fleuren MA, Paulussen TG, Van Dommelen P, et al. Towards a measurement instrument for determinants of innovations. Int J Qual Health Care. 2014;26:501–10.CrossRefPubMedPubMedCentral
23.
go back to reference Slikke E van der. Mixed method study on professionals’ perceptions about the implementation of an intervention supporting the prevention of childhood overweight. Master thesis. Maastricht: Faculty of Health Medicine and Life Sciences, Universiteit Maastricht; 2015. Slikke E van der. Mixed method study on professionals’ perceptions about the implementation of an intervention supporting the prevention of childhood overweight. Master thesis. Maastricht: Faculty of Health Medicine and Life Sciences, Universiteit Maastricht; 2015.
25.
go back to reference Ruiter ELM, Fransen GA, Molleman GR, et al. The effectiveness of a web-based Dutch parenting program to prevent overweight in children 9–13 years of age: study protocol for a two-armed cluster randomized controlled trial. BMC Public Health. 2015;15:148.CrossRefPubMedPubMedCentral Ruiter ELM, Fransen GA, Molleman GR, et al. The effectiveness of a web-based Dutch parenting program to prevent overweight in children 9–13 years of age: study protocol for a two-armed cluster randomized controlled trial. BMC Public Health. 2015;15:148.CrossRefPubMedPubMedCentral
26.
go back to reference Ruiter ELM et al. Everyday life situations in which mothers experience difficulty stimulating healthy energy balance-related behavior in their school-age children: a focus group study. Submitted, 2017. Ruiter ELM et al. Everyday life situations in which mothers experience difficulty stimulating healthy energy balance-related behavior in their school-age children: a focus group study. Submitted, 2017.
27.
go back to reference Gordon T. Parent effectiveness training: a preventive program and its effects on families. New York: Wyden Books; 1980. Gordon T. Parent effectiveness training: a preventive program and its effects on families. New York: Wyden Books; 1980.
28.
go back to reference Forgatch MS, Patterson GR, DeGarmo DS. Evaluating fidelity: predictive validity for a measure of competent adherence to the Oregon model of parent management training. Behav Ther. 2005;36:3–13.CrossRefPubMedPubMedCentral Forgatch MS, Patterson GR, DeGarmo DS. Evaluating fidelity: predictive validity for a measure of competent adherence to the Oregon model of parent management training. Behav Ther. 2005;36:3–13.CrossRefPubMedPubMedCentral
29.
go back to reference As N van, Janssen J. Praten met kinderen. Handboek voor de begeleider. Antwerpen, Apeldoorn: Garant; 2010. As N van, Janssen J. Praten met kinderen. Handboek voor de begeleider. Antwerpen, Apeldoorn: Garant; 2010.
30.
go back to reference Fredriks AM, Buuren S van, Sing RA, et al. Alarming prevalences of overweight and obesity for children of Turkish, Moroccan and Dutch origin in The Netherlands according to international standards. Acta Paediatr. 2005;94:496–8.CrossRefPubMed Fredriks AM, Buuren S van, Sing RA, et al. Alarming prevalences of overweight and obesity for children of Turkish, Moroccan and Dutch origin in The Netherlands according to international standards. Acta Paediatr. 2005;94:496–8.CrossRefPubMed
31.
go back to reference Kropski JA, Keckley PH, Jensen GL. School-based obesity prevention programs: an evidence-based review. Obesity (Silver Spring). 2008;16:1009–18.CrossRef Kropski JA, Keckley PH, Jensen GL. School-based obesity prevention programs: an evidence-based review. Obesity (Silver Spring). 2008;16:1009–18.CrossRef
32.
go back to reference Hendriks AM, Jansen MW, Gubbels JS, et al. Proposing a conceptual framework for integrated local public health policy, applied to childhood obesity – the behavior change ball. Implement Sci. 2013;8:46.CrossRefPubMedPubMedCentral Hendriks AM, Jansen MW, Gubbels JS, et al. Proposing a conceptual framework for integrated local public health policy, applied to childhood obesity – the behavior change ball. Implement Sci. 2013;8:46.CrossRefPubMedPubMedCentral
Metagegevens
Titel
Ontwikkeling van twee opvoedinterventies ter bevordering van gezond gewicht bij kinderen
Auteurs
Emilie L. M. Ruiter
Gerard R. M. Molleman
Gerdine A. J. Fransen
Publicatiedatum
15-11-2017
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen / Uitgave 7-8/2017
Print ISSN: 1388-7491
Elektronisch ISSN: 1876-8776
DOI
https://doi.org/10.1007/s12508-017-0090-1

Andere artikelen Uitgave 7-8/2017

TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen 7-8/2017 Naar de uitgave