Top

Gepubliceerd in:

01-12-2006 | Artikelen

Ontwikkeling van hersenen en gedrag bij kinderen: enkele opmerkingen inzake de state of the art in wetenschappelijk onderzoek en praktijk

Auteur: Prof. dr. Alex Kalverboer

Gepubliceerd in: Neuropraxis | Uitgave 6/2006

Extract

Sinds circa 1950 zijn binnen de medische en gedragswetenschappen meer of minder systematisch pogingen gedaan organismen met een relatief hoog ontwikkelingsrisico vroeg in de ontwikkeling te detecteren. Dit streven was sterk gericht op klinische beelden als mbd (Minimal Brain Dysfunction), dyslexie, autisme, ‘syndromen’, die geacht werden op enige wijze met een niet-optimaal functionerend zenuwstelsel verband te houden, mogelijk in samenhang met een structureel hersendefect. Doorgaans werden (en worden nog steeds) groepen met elkaar vergeleken die uitsluitend op basis van bepaalde vroege medische (pre- en perinatale) condities zijn onderscheiden, zoals te vroege geboorte, intra-uterine groeiretardatie, anoxie/hypoxie en een langdurige bevalling. Nog steeds is het gangbaar dergelijke risicocondities te relateren aan uitkomsten van (weinig gestandaardiseerd) klinisch onderzoek, psychologische tests en, minder frequent, aan gegevens ontleend aan vragenlijsten die ingevuld zijn door ouders of onderwijzers. Dit alles heeft in de afgelopen decennia geresulteerd in een enorm aantal studies, die eventueel statistische verschillen tussen risico- en controlegroepen te zien geven, zonder dat deze echter in termen van specifieke risicomechanismen kunnen worden verklaard. Het longitudinaal opgezette New York Collaborative Project (Laufer & Denhoff, 1957) was een verbetering. Door gebreken in het neonataal neurologisch onderzoek en te diffuus gedefinieerde klinische syndromen leverde het echter geen bruikbare inzichten op voor de eventuele werkzaamheid van bepaalde risicocondities. …

vorige artikel Cognitieve revalidatie in Nederland: verleden, heden en toekomst

volgende artikel Preklinische psychiatrie: diermodellen voor depressie

Butcher, Ph. R. (2000). Longitudinal studies of visual attention in infants: the early development of disengagement and inhibition of return. Aton, Meppel.

Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, (4^th edition) dsm-iv (1994). Washington D.C., American Psychiatric Association.

Johnson, M.h., Posner, M.I .& Rothbart, M.K. (1991). Components of visual orienting in infancy; contingency learning, anticipatory looking and disengaging. Journal of cognitive neuroscience, 3, 336–343.

Kalverboer, A.F. (1974). Het probleem van de kooi. Van Loghum Slaterus, Deventer.

Kalverboer, A.F. (1975). A neurobehavioural study in preschool children. Clinics in Developmental Medicine, 54, Heinemann, Londen.

Kalverboer, A.F. (2002). Van mbd tot adhd en dcd: concepten, hun historie en huidige positie. In: Kalverboer, A.F. (red.), De nieuwe buitenbeentjes. Lemniscaat, Rotterdam.

Kalverboer, A.F., Genta, M.L. & Hopkins, J.B. (red.)(1999). Current issues in developmental psychology: biopsychological perspectives. Kluwer, Dordrecht.

Kalverboer, A.F. & Gramsbergen, A. (red.) (2001). Handbook of Brain and Behaviour in Human Development. Kluwer Academic Publishers, Dordrecht.

Laufer, M.W. & Denhoff, E. (1957). Hyperkinetic behavior syndrome in children. Journal of Pediatrics, 5550,463–474.

Ounsted, C.A. (1955). The hyperkinetic syndrome in epileptic children. Lancet 2, 303–311.

Papou ek, H., Papou ek, M. & Koester, L.S. (1999). Early integration of experience: the interplay of nature and culture. In: A.F. Kalverboer, M.L.Genta en M.I. Posner & M.K. Rothbart (1991) Attentional mechanisms and conscious experience. In: A.D. Milneren, M.D. Rugg (red.). The neuropsychology of consciousness (91–112) Acad. Press, Londen.

Prechtl, H.F.R. & Beintema D.J. (1964). The neurological examination of the full-term newborn infant. Clinics in Developmental Medicine, 12. Heinemann, Londen.

Rose, S. (1976). The conscious brain, Penguin Books, Londen.

Swanson, J., Posner, M.I., Cantwell, D. et al. (1998). Attention-hyperactivity disorder: symptom domains, cognitive processes, and neural networks. In: R. Parasuraman. The attentive brain, 445–460, mit Press, Cambridge, usa.

Touwen, B.C.L. (1979). The examination of the child with minor neurological dysfunction. Clinics in Developmental Medicine, 71, Heinemann, Londen.

Van der Meere, J.J. (1996). The role of attention. In: S. Sandberg (red). Monographs on child and adolescent psychiatry: hyperactivity disorders of childhood,111–148. Cambridge University Press, Cambridge, uk.

Wijnroks, L. (1997). Mother-infant interaction and contingency learning in preterm infants. Early development and parenting, 6,27–36.

Wolff, P.H. (1987). The development of behavioural states and the expression of emotions in early infancy. Univ. of Chicago Press, Chicago.

Titel: Ontwikkeling van hersenen en gedrag bij kinderen: enkele opmerkingen inzake de state of the art in wetenschappelijk onderzoek en praktijk
Auteur: Prof. dr. Alex Kalverboer
Publicatiedatum: 01-12-2006
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Neuropraxis / Uitgave 6/2006
Print ISSN: 1387-5817
Elektronisch ISSN: 1876-5785
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03079109

Andere artikelen Uitgave 6/2006

Diffusion Tensor Imaging: wat kan er mee?

Artikelen

Cognitieve problemen na hormonale therapie voor borstkanker?

Artikelen

Verslaafd door en aan dopamine: de Parkinson-patiënt als ‘junk’

Artikelen

Cognitieve revalidatie in Nederland: verleden, heden en toekomst

Artikelen

Woorden vooraf

Woorden vooraf

Een neus voor vooruitgang

Artikelen