Skip to main content
Top
Gepubliceerd in: TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen 8/2014

01-08-2014 | Wetenschappelijke artikelen

Ontwikkeling van de marktstructuur van Nederlandse ziekenhuizen 1978 tot 2013

Zowel directe overheidssturing als gereguleerde concurrentie stimuleert concentratie

Auteurs: M. den Hartog, Prof. dr. R.T.J.M. Janssen

Gepubliceerd in: TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen | Uitgave 8/2014

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

In dit artikel wordt de ontwikkeling in de structuur van de ziekenhuismarkt in Nederland beschreven over de periode 1978 tot 2013. Basis voor de analyse is de verdeling van de klinische capaciteit binnen de regio. De gemeten concentratie is in deze periode fors toegenomen. Belangrijkste oorzaken zijn fusies en uittredingen. De verschuiving van sturing op aanbod naar meer marktwerking lijkt geen wezenlijke invloed op dit proces te hebben. Nog steeds zijn kleine ziekenhuizen relatief kwetsbaar en is het aantrekkelijk om een relatief groot volume te hebben. Wel lijken centrumziekenhuizen hun positie ten opzichte van topreferente ziekenhuizen versterkt te hebben. De selectieve inkoop dwingt tot portfoliokeuzes door de ziekenhuizen. Dit proces in combinatie met minder partijen kan een bedreiging van de voorwaarde voor gereguleerde concurrentie in de regio vormen.
Literatuur
1.
go back to reference Schut E, Loozen E, Varkevisser M. Consumentenwelvaart en ziekenhuisfusies. ESB 2014;99:56-62. Schut E, Loozen E, Varkevisser M. Consumentenwelvaart en ziekenhuisfusies. ESB 2014;99:56-62.
2.
go back to reference Loozen E, Schut E, Varkevisser M. Boordeling ziekenhuisfusies door ACM: staat de consument wel echt centraal? Markt en mededinging 2014, nr 1. Loozen E, Schut E, Varkevisser M. Boordeling ziekenhuisfusies door ACM: staat de consument wel echt centraal? Markt en mededinging 2014, nr 1.
3.
go back to reference NZa. Marktscan Zorgverzekeringsmarkt 2008-2012. Utrecht: NZA, 2013. NZa. Marktscan Zorgverzekeringsmarkt 2008-2012. Utrecht: NZA, 2013.
4.
go back to reference Ministerie van VWS. Bestuurlijk hoofdlijnenakkoord 2012-2015 tussen de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen, de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra, Zelfstandige Klinieken Nederland, Zorgverzekeraars Nederland en het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Den Haag: VWS, 2011. Ministerie van VWS. Bestuurlijk hoofdlijnenakkoord 2012-2015 tussen de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen, de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra, Zelfstandige Klinieken Nederland, Zorgverzekeraars Nederland en het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Den Haag: VWS, 2011.
5.
go back to reference NZa. Marktscan en beleidsbrief Medisch specialistische zorg, weergave van de markt 2009-2013. Utrecht: NZa, 2013. NZa. Marktscan en beleidsbrief Medisch specialistische zorg, weergave van de markt 2009-2013. Utrecht: NZa, 2013.
6.
go back to reference NZa. Monitor en beleidbrief zorginkoop. Utrecht: Nza 2014. NZa. Monitor en beleidbrief zorginkoop. Utrecht: Nza 2014.
7.
go back to reference Blank J, Haelermans C, Koot P, Putten O van. Schaal en zorg. ESB 2008; 93: 326–329. Blank J, Haelermans C, Koot P, Putten O van. Schaal en zorg. ESB 2008; 93: 326–329.
8.
go back to reference Heijnk R, Mosca I. Prijs en kwaliteit van onderhandelbare ziekenhuiszorg. ESB 2012;97:42–4. Heijnk R, Mosca I. Prijs en kwaliteit van onderhandelbare ziekenhuiszorg. ESB 2012;97:42–4.
9.
go back to reference Blok C, Heiligers P, Kool T. Wetenschappelijk onderzoek naar de relatie volume-kwaliteit, In: Zunderent-Jerak T, Kool T, Rademaker J (red). De relatie tussen volume en kwaliteit van zorg. Utrecht: Consortium onderzoek en kwaliteit van zorg, 2012: 15–20. Blok C, Heiligers P, Kool T. Wetenschappelijk onderzoek naar de relatie volume-kwaliteit, In: Zunderent-Jerak T, Kool T, Rademaker J (red). De relatie tussen volume en kwaliteit van zorg. Utrecht: Consortium onderzoek en kwaliteit van zorg, 2012: 15–20.
10.
go back to reference Mesman R, Faber MJ, Westert GP, Berden B. Volumenormen: kwaliteit door kwantiteit; volume-uitkomst-relatie onvoldoende onderbouwd. Ned Tijdschr Geneesk 2013;157A5466. Mesman R, Faber MJ, Westert GP, Berden B. Volumenormen: kwaliteit door kwantiteit; volume-uitkomst-relatie onvoldoende onderbouwd. Ned Tijdschr Geneesk 2013;157A5466.
11.
go back to reference Schut E, Kleef R van, Ven W van. Zorgstelsel spoort onvoldoende aan tot goede kwaliteit. ESB 2014;99:326–9. Schut E, Kleef R van, Ven W van. Zorgstelsel spoort onvoldoende aan tot goede kwaliteit. ESB 2014;99:326–9.
12.
go back to reference Ruwaard S, Loozen E, Struijs J, Polder J, Hoe kopen zorgverzekeraars in bij ziekenhuizen? Een analyse van de contracten tussen verzekeraars en ziekenhuizen. TPEdigitaal 2014;8(2):98–117. Ruwaard S, Loozen E, Struijs J, Polder J, Hoe kopen zorgverzekeraars in bij ziekenhuizen? Een analyse van de contracten tussen verzekeraars en ziekenhuizen. TPEdigitaal 2014;8(2):98–117.
13.
go back to reference Sheperd WG. The economics of industrial organisation, analysis, markets, policies. New Jersey: Prentence Hall International, 1997. Sheperd WG. The economics of industrial organisation, analysis, markets, policies. New Jersey: Prentence Hall International, 1997.
14.
go back to reference Baarsma B, Theeuwes J. De afbakening van de relevante markt; is de huidige benadering aan herziening toe? Amsterdam: SEO, 2002. Baarsma B, Theeuwes J. De afbakening van de relevante markt; is de huidige benadering aan herziening toe? Amsterdam: SEO, 2002.
15.
go back to reference Varkevisser M. Patient choice, competition, and antitrust enforcement in Dutch hospital markets. Rotterdam: Academic thesis, Erasmus University, 2009. Varkevisser M. Patient choice, competition, and antitrust enforcement in Dutch hospital markets. Rotterdam: Academic thesis, Erasmus University, 2009.
16.
go back to reference Acton JP. Nonmonetary factors in the demand for medical services: some empirical evidence. J Polit Econ 1975;83:595–614.CrossRef Acton JP. Nonmonetary factors in the demand for medical services: some empirical evidence. J Polit Econ 1975;83:595–614.CrossRef
17.
go back to reference Elzinga KG, Hogarty TF. The problem of geographic market delineation in antimerger Suits. Antitrust Bull 1973:18(1):45–81. Elzinga KG, Hogarty TF. The problem of geographic market delineation in antimerger Suits. Antitrust Bull 1973:18(1):45–81.
18.
go back to reference Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur. Richtlijnen Wet Ziekenhuisvoorzieningen. Den Haag: Staatsuitgeverij, 1981. Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur. Richtlijnen Wet Ziekenhuisvoorzieningen. Den Haag: Staatsuitgeverij, 1981.
19.
go back to reference Boonen LHHM. Consumer channeling in health care: (im)possible? Rotterdam: Academic thesis Erasmus University, 2009. Boonen LHHM. Consumer channeling in health care: (im)possible? Rotterdam: Academic thesis Erasmus University, 2009.
20.
go back to reference Hartog M den, Jansen RTJM, Kennis JCN. De dynamiek van de ziekenhuismarkt in kaart gebracht. ZMM 1998;14:12–6. Hartog M den, Jansen RTJM, Kennis JCN. De dynamiek van de ziekenhuismarkt in kaart gebracht. ZMM 1998;14:12–6.
21.
go back to reference Janssen RTJM, Doorslaer E van, Wagstaff A. Health Insurance Reform in the Netherlands and the progressivity of health care finance. Econ Soc Rev 1994;25: 303–20. Janssen RTJM, Doorslaer E van, Wagstaff A. Health Insurance Reform in the Netherlands and the progressivity of health care finance. Econ Soc Rev 1994;25: 303–20.
22.
go back to reference Jong HW de. Dynamische markttheorie. Weteringbrug: Edclusa, 1998. Jong HW de. Dynamische markttheorie. Weteringbrug: Edclusa, 1998.
23.
go back to reference Hartog M den, Janssen R. Ontwikkeling van de marktstructuur van Nederlandse ziekenhuizen. Acta Hospitalia 2005;45:5–22. Hartog M den, Janssen R. Ontwikkeling van de marktstructuur van Nederlandse ziekenhuizen. Acta Hospitalia 2005;45:5–22.
24.
go back to reference Hartog M den., Janssen RTJM, Haselbekke B, Croes R, Klik M. Factors associated with hospital closure and merger; a survival analysis of Dutch hospitals from 1978 to 2010. Health Serv Manag Res 2013;26:1–8.CrossRef Hartog M den., Janssen RTJM, Haselbekke B, Croes R, Klik M. Factors associated with hospital closure and merger; a survival analysis of Dutch hospitals from 1978 to 2010. Health Serv Manag Res 2013;26:1–8.CrossRef
25.
go back to reference Schut FT. Mededingingsbeleid in de gezondheidszorg. Lochem: De Tijdstroom, 1989 Schut FT. Mededingingsbeleid in de gezondheidszorg. Lochem: De Tijdstroom, 1989
26.
go back to reference Lee C van der. Ziekenhuisfusies, procesgang en resultaten; beschouwing vanuit enkele neo-institutionele en organisatiekundige theorieën. Capelle aan de IJssel: Labyrinth Publications, 2000. Lee C van der. Ziekenhuisfusies, procesgang en resultaten; beschouwing vanuit enkele neo-institutionele en organisatiekundige theorieën. Capelle aan de IJssel: Labyrinth Publications, 2000.
27.
go back to reference Laeven AM. Een gezonde blik naar buiten. Een onderzoek naar oorzaken en gevolgen van marktoriëntatie bij algemene ziekenhuizen. Deventer: Kluwer, 2008. Laeven AM. Een gezonde blik naar buiten. Een onderzoek naar oorzaken en gevolgen van marktoriëntatie bij algemene ziekenhuizen. Deventer: Kluwer, 2008.
28.
go back to reference Hartog M den. Effecten van marktstructuur en gedrag op het resultaat van algemene ziekenhuizen. Leerdam: Den Dunnen, 2004. Hartog M den. Effecten van marktstructuur en gedrag op het resultaat van algemene ziekenhuizen. Leerdam: Den Dunnen, 2004.
Metagegevens
Titel
Ontwikkeling van de marktstructuur van Nederlandse ziekenhuizen 1978 tot 2013
Zowel directe overheidssturing als gereguleerde concurrentie stimuleert concentratie
Auteurs
M. den Hartog
Prof. dr. R.T.J.M. Janssen
Publicatiedatum
01-08-2014
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen / Uitgave 8/2014
Print ISSN: 1388-7491
Elektronisch ISSN: 1876-8776
DOI
https://doi.org/10.1007/s12508-014-0119-7

Andere artikelen Uitgave 8/2014

TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen 8/2014 Naar de uitgave