De vluchtelingen die in Europa een veiliger heenkomen zoeken, komen uit alle lagen van de bevolking. Van de hoger opgeleiden kwamen er de laatste jaren zo'n twintig tandartsen uit Irak en Syrië. Zij zouden graag in Nederland als tandarts aan de slag gaan, maar dat blijkt niet eenvoudig.
Stichting voor vluchteling-studenten
De UAF (Stichting voor Vluchteling-Studenten) heeft de afgelopen tien jaar 27 gevluchte tandartsen begeleid om in Nederland hun vak weer te kunnen uitoefenen; het betrof zeventien tandartsen uit Irak en zeven uit Syrië.
Een tandarts die van buiten de Europese Economische Ruimte (EER) of vanuit Zwitserland in het BIG-register wil worden ingeschreven, moet sinds 2006 een assessmentprocedure volgen, om aan te tonen dat hij/zij over dezelfde kennis en vaardigheid beschikt als een in Nederland opgeleide tandarts.
Het assessment bestaat allereerst uit een toets gericht op beheersing van de Nederlandse en Engelse taal, medische terminologie en kennis van de Nederlandse gezondheidszorg. Indien die toets met succes is afgerond, volgt een beroepsinhoudelijke toets aan de ACTA. Als het assessment niet gehaald wordt, moet alsnog een volledige studie tandheelkunde in Nederland gevolgd worden.
Indien de kandidaat wel een vergelijkbaar Nederlands niveau heeft, kan hij/zij zich in het BIG-register laten inschrijven. Mocht er een kennishiaat zijn dat met een aanvullende studie van maximaal twee jaar weggewerkt kan worden, dan kan een aangepast lesprogramma aan ACTA gevolgd worden. Deze procedure is inmiddels door acht kandidaten succesvol doorlopen, drie zijn gezakt, één moet een aanvullende studie volgen, vijtien zijn er nog mee bezig.
Omstreden procedure
Volgens Hans Prakken (die namens de KNMT zitting heeft in de Commissie Buitenlands Gediplomeerden van het VWS) biedt het assessment een eerlijke kans. Maar de KNMT kan zelf geen gevluchte tandartsen ondersteunen, omdat het mensen betreft die volgens de Nederlandse wet geen tandarts zijn en daarom geen lid kunnen worden van de beroepsvereniging.
Uit een evaluatie in opdracht van Minister Schippers is gebleken dat de assessmentprocedure te lang wordt bevonden. Ook de kosten voor het hele assessment (ongeveer 2.300 euro) vinden deelnemers te hoog. Schippers vindt het bedrag echter billijk en redelijk en liet in het evaluatierapport weten dat de persoonlijke ondersteuning van de gevluchte artsen geen primaire taak van de overheid is, maar thuishoort bij de studieadviseurs van de universiteiten. De UAF stelt echter dat deze organisaties daartoe onvoldoende financiële middelen hebben, daar zij in deze afhankelijk zijn van subsidie en donaties.
Kennismakingsstage
De in Syrië opgeleide kaakchirurg Anas Al Ahmad (32), wiens praktijk werd verwoest door een raket van het regeringsleger, wiens woonhuis in brand gestoken werd door The Free Syrian Army en wiens broer, eveneens arts, werd opgepakt en gevangengezet, vluchtte voor het oorlogsgweld en woont sinds een half jaar met zijn gezin in Nederland. Hij zou graag ter voorbereiding op de assessmentprocedure meelopen in de Nederlandse mondzorg.
Petra Veltman, woordvoerde van de UAF, vindt dat een goed idee, volgens haar moeten Nederlandse tandartsen gevluchte tandartsen een meeloopstage in hun praktijk aanbieden. Zij denkt daarbij aan een stage van zo´n drie maanden, waarin uitdrukkelijk geen handelingen uitgevoerd mogen worden. Op die manier kunnen gevluchte tandartsen kennismaken met de Nederlandse tandartspraktijk, tandheelkundige terminologie en de Nederlandse wijze van communiceren met patiënten en personeel. Bijna alle gevluchte tandartsen hebben een verblijfsvergunning en mogen zo´n stage lopen. Terwijl de UAF haar standpunt juist baseert op het slagingspercentage van het assessment, dat hoger is bij diegenen die zich onder begeleiding hebben voorbereid, stelt Prakken dat stage en begeleiding pas aan de orde zouden moeten komen, nadat het assessment succesvol is afgerond.
Het blijft dus vooralsnog een langdurige en lastige procedure voor de gevluchte tandartsen, waarbij een collegiale op- en praktijkopenstelling van de Nederlandse tandarts door de ontheemde tandarts zeer gewaardeerd zal worden.
Bron: NT 8, 2015