Onderzoek en behandeling van sportblessures van de onderste extremiteit

3. Geleidelijk optredende heuppijn bij een 41-jarige tennisser

Samenvatting

Geleidelijk ontstond liespijn bij een sportieve 41-jarige man. Aanvankelijk had hij pijn aan de binnenzijde van zijn rechterbovenbeen als hij begon met tennissen. Tijdens het tennissen verdween de pijn, maar na afloop van het sporten kwam deze weer terug. De dagen na het sporten had hij meestal wat meer pijn. Hij besteedde er aanvankelijk niet veel aandacht aan. Toen – drie maanden na aanvang van de klachten – de pijn niet meer verdween tijdens het sporten, nam hij contact op met zijn fysiotherapeut.

Koos van Nugteren

Naar de volledige tekst

5. Chronische pijn ter hoogte van de adductoren van het linkerbovenbeen bij een zeer getalenteerde 18-jarige hockeyer

Samenvatting

Tijdens de training van de spelersselectie van het Nederlandse hockeyelftal kreeg een zeer beloftevolle 18-jarige hockeyer een bal keihard tegen zijn linkerbovenbeen ter hoogte van de adductoren. Ondanks direct koelen met een ijspakking was verder spelen onmogelijk. De volgende ochtend kon de patiënt nauwelijks zijn bed uit komen vanwege pijn en stijfheid. Inmiddels was er een groot hematoom zichtbaar over een lengte van ongeveer 15 cm. Hij meldde zich direct telefonisch bij de fysiotherapeut van zijn club, waar hij die middag onderzocht en behandeld werd.

Dos Winkel

Naar de volledige tekst

12. Een 18-jarige voetballer met laterale kuitpijn

Samenvatting

Een 18-jarige voetballer werd gevraagd mee te spelen voor een nationaal bekend voetbalelftal. Eerst volgde een periode met zeer intensieve, bijna dagelijkse trainingen. Dit was een voorwaarde om uiteindelijk in het eerste elftal te kunnen meespelen. Na enkele weken kreeg hij pijn in beide onderbenen, rechts meer dan links; dit gebeurde steeds als hij ongeveer een halfuur had gesport. Weer enkele weken later kon hij geen volledige wedstrijd meer spelen vanwege toenemende pijn aan de laterale zijde van de onderbenen. Als de pijn erg hevig werd, ontstond volgens de patiënt ook een doof gevoel van de voet. Steeds als hij na het sporten een uur rust nam, waren de pijn en doofheid weer verdwenen. Omdat hij vreesde dat zijn voetballoopbaan niet door zou gaan, bezocht hij een fysiotherapeut.

Koosvan van Nugteren

Naar de volledige tekst

Voorwerk

1. Een 48-jarige man met een forse zwelling in de linker trochantermajorregio na een val van een paard

Samenvatting

Een 48-jarige man viel van zijn paard en kwam neer op zijn linkerzij. Drie dagen later ontwikkelde zich op die plaats een forse en zeer pijnlijke zwelling. Bewegen van het linkerbeen was door de pijn vrijwel onmogelijk.

Pat Wyffels

2. Persisterende pijn in de adductorenregio bij een 15-jarige jongen, ontstaan door een trauma tijdens voetbal

Samenvatting

Tijdens een voetbalwedstrijd stapte een 15-jarige jongen per ongeluk met zijn linkervoet boven op de bal. Hierdoor rolde de voet over de bal naar opzij. Hij kwam ongelukkig op de grond terecht en voelde hevige pijn rond zijn linkerheup, zodanig dat hij het been niet meer kon belasten. Per brancard werd hij van het veld gedragen. In de daaropvolgende dagen verbeterde de situatie zodanig dat belasten weer mogelijk werd. Hij bleef echter nog weken enigszins mank lopen. Tijdens de daaropvolgende zomervakantie leek het probleem zich op te lossen. Na de ‘zomerstop’ besloot hij weer te gaan voetballen. Na twee wedstrijden ontstond echter opnieuw pijn. Hij besloot vervolgens, vier maanden na het trauma, een fysiotherapeut (KvN) te raadplegen.

Koos van Nugteren

3. Geleidelijk optredende heuppijn bij een 41-jarige tennisser

Samenvatting

Geleidelijk ontstond liespijn bij een sportieve 41-jarige man. Aanvankelijk had hij pijn aan de binnenzijde van zijn rechterbovenbeen als hij begon met tennissen. Tijdens het tennissen verdween de pijn, maar na afloop van het sporten kwam deze weer terug. De dagen na het sporten had hij meestal wat meer pijn. Hij besteedde er aanvankelijk niet veel aandacht aan. Toen – drie maanden na aanvang van de klachten – de pijn niet meer verdween tijdens het sporten, nam hij contact op met zijn fysiotherapeut.

Koos van Nugteren

Naar de volledige tekst

4. Acute pijn in de linkerlies bij een nog zeer actieve 69-jarige tennisspeler

Samenvatting

Tijdens het tennissen voelde een 69-jarige man een plotselinge pijnscheut in de linkerlies. De pijn duurde minder dan een minuut, waarna hij weer verder kon spelen. In de lies bleef wel een vreemd gevoel achter dat de patiënt niet goed kon omschrijven. In de loop van de avond van dezelfde dag ontstond een wat zwaar gevoel in het adductorengebied. Binnen enkele dagen ontwikkelde zich een uitgebreide blauwverkleuring in de adductorenregio. De pijn en het zware gevoel waren inmiddels volledig verdwenen. Patiënt kon echter normaal tennissen en ondervond daarbij eigenlijk geen problemen. Toch enigszins ongerust meldde hij zich voor een klinisch onderzoek.

Dos Winkel

5. Chronische pijn ter hoogte van de adductoren van het linkerbovenbeen bij een zeer getalenteerde 18-jarige hockeyer

Samenvatting

Tijdens de training van de spelersselectie van het Nederlandse hockeyelftal kreeg een zeer beloftevolle 18-jarige hockeyer een bal keihard tegen zijn linkerbovenbeen ter hoogte van de adductoren. Ondanks direct koelen met een ijspakking was verder spelen onmogelijk. De volgende ochtend kon de patiënt nauwelijks zijn bed uit komen vanwege pijn en stijfheid. Inmiddels was er een groot hematoom zichtbaar over een lengte van ongeveer 15 cm. Hij meldde zich direct telefonisch bij de fysiotherapeut van zijn club, waar hij die middag onderzocht en behandeld werd.

Dos Winkel

Naar de volledige tekst

6. Acuut begonnen pijn in het rechterbovenbeen bij een 27-jarige voetballer, met zesmaal een recidief in de daaropvolgende 16 maanden

Samenvatting

In verband met klachten van zijn rechterbovenbeen bezocht een 27-jarige voetballer ons spreekuur.

Zestien maanden geleden was hevige pijn ontstaan aan de voorzijde van het bovenbeen tijdens het trappen tegen een bal. De pijn was ongeveer 20 cm distaal van de lies gelokaliseerd. Men diagnosticeerde een spierscheur van de m. rectus femoris. Patiënt werd gedurende zes weken fysiotherapeutisch behandeld. Tevens kreeg hij in deze periode niet-steroïdale antiflogistica (NSAID’s). Na deze rustperiode werd de voetbaltraining hervat, waarbij de belasting geleidelijk werd opgevoerd.

Marc Martens

6a. Addendum: spierruptuur

Samenvatting

Een spierruptuur^a treedt op wanneer de maximale belastbaarheid van de spier-peeseenheid wordt overschreden. Meestal ontstaat een spierruptuur als gevolg van een extreme excentrische contractie, omdat de spier daarbij de grootste kracht kan opbrengen. Een ruptuur van een spier treedt meestal op in de spier-peesovergang. Een spierscheur betreft niet alleen een beschadiging van contraherend spierweefsel, maar ook van het omringende bindweefsel, de bloedvaten en innerverende zenuwuiteinden.

Koos van Nugteren

7. Laterale bekken- en bovenbeenpijn links bij een 43-jarige vrouw, optredend tijdens hardlopen

Samenvatting

Een sportieve 43-jarige vrouw had de gewoonte drie keer per week te gaan joggen. Zij liep dan ongeveer 15 km. Tijdens een vakantie in de bergen ontstond tijdens het hardlopen geringe pijn aan de laterale zijde van het linkerbekken en -bovenbeen. Dit gebeurde tijdens een lange afdaling. De pijn straalde uit tot aan de knie. Toen ze weer thuis was en weer in het vlakke land ging joggen bleef ze last houden. In eerste instantie was er sprake van geringe pijn, die pas ontstond na ongeveer 10 km. In de loop van enkele maanden werd de pijn geleidelijk sterker. Ze kreeg diverse behandelingen fysiotherapie. Men vermoedde dat een rugprobleem de oorzaak was; de behandelingen waren dan ook vooral gericht op rompstabiliteit (core stability).

Koos van Nugteren

8. Acute pijn en zwelling van de linkerknie bij een 15-jarige balletdanseres, nadat zij ‘door de knie was gezakt’

Samenvatting

Een 15-jarig meisje, dat al zeven jaar de balletschool bezocht (26 uur per week ballet), zakte tijdens een klassieke ballethouding (plié) plotseling door haar linkerknie. Zij kon daarna dit been niet meer belasten. Er werd onmiddellijk een ijspakking aangebracht en een opblaasbare spalk. Bij de eerstehulpafdeling van het dichtstbijzijnde ziekenhuis werden röntgenfoto’s gemaakt, die negatief zouden zijn geweest.

Marc Martens

9. Een 25-jarige voetballer met een – volgens MRI-onderzoek – partiële ruptuur van de voorste kruisband

Samenvatting

Tijdens een torsietrauma van zijn rechterknie hoorde en voelde een 25-jarige voetballer een duidelijke krak. Enkele uren later was de knie fors gezwollen. Patiënt werd naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis vervoerd, waar men op de afdeling spoedgevallen een punctie verrichtte waarbij bloed uit de knie geaspireerd werd. Daarna werd de knie getest: de enige stabiliteitstest die volgens de patiënt werd verricht, was de klassieke voorste schuifladetest in 90° flexie. Deze test was negatief. Men verwees de patiënt voor MRI-onderzoek, dat een week later werd uitgevoerd. Volgens het verslag van dit onderzoek zou er sprake zijn van een partiële ruptuur van de voorste kruisband.

Marc Martens

9a. Addendum: plyometrie

Samenvatting

Kracht is een grondmotorische eigenschap die in bijna elke sport een belangrijke rol speelt.^[1] Er zijn verschillende methoden om de kracht te verbeteren. Plyometrie is in de krachttraining een relatief nieuw begrip dat pas eind jaren tachtig echt onder de aandacht kwam, vooral in de (top) sport, toen bleek dat deze trainingsmethode de sportprestaties, waaronder de spronghoogte, kon verbeteren.^[1]

Patty Joldersma

10. Geleidelijk ontstane laterale kniepijn bij een 14-jarige sportieve jongen

Samenvatting

Vijf weken geleden ontstond geleidelijk pijn aan de laterale zijde van de linkerknie bij een 14-jarige basketballer. Aanvankelijk was de pijn vooral ná het sporten aanwezig, later ook tijdens, vooral bij draaibewegingen. Soms blokkeerde de knie, maar dat duurde nooit langer dan een fractie van een seconde. Tweemaal was de knie na een wedstrijd licht gezwollen.

Marc Martens, Dos Winkel

11. Een 28-jarige voetballer met een geblokkeerde knie na een torsietrauma

Samenvatting

Een 28-jarige voetballer, spelend op provinciaal niveau, kreeg bij een bruuske draaibeweging tijdens het voetballen acuut hevige pijn in zijn rechterknie. Verder spelen was onmogelijk. Hij werd op een brancard van het veld gedragen en naar het plaatselijke ziekenhuis gebracht, waar conventionele röntgenfoto’s gemaakt werden, die echter negatief uitvielen.

Marc Martens

12. Een 18-jarige voetballer met laterale kuitpijn

Samenvatting

Een 18-jarige voetballer werd gevraagd mee te spelen voor een nationaal bekend voetbalelftal. Eerst volgde een periode met zeer intensieve, bijna dagelijkse trainingen. Dit was een voorwaarde om uiteindelijk in het eerste elftal te kunnen meespelen. Na enkele weken kreeg hij pijn in beide onderbenen, rechts meer dan links; dit gebeurde steeds als hij ongeveer een halfuur had gesport. Weer enkele weken later kon hij geen volledige wedstrijd meer spelen vanwege toenemende pijn aan de laterale zijde van de onderbenen. Als de pijn erg hevig werd, ontstond volgens de patiënt ook een doof gevoel van de voet. Steeds als hij na het sporten een uur rust nam, waren de pijn en doofheid weer verdwenen. Omdat hij vreesde dat zijn voetballoopbaan niet door zou gaan, bezocht hij een fysiotherapeut.

Koosvan van Nugteren

Naar de volledige tekst

13. Lokale pijn en zwelling van de tibia bij een 32-jarige marathonloper

Samenvatting

Een 32-jarige langeafstandloper kreeg tijdens zijn voorbereiding op een marathon lokale pijnklachten aan de rechtertibia. Aanvankelijk waren de klachten gering en kon de patiënt verder trainen. Vier weken na het begin van de klachten was hardlopen door de pijn echter onmogelijk geworden. Het scheenbeen was toen lokaal licht gezwollen en enigszins warm.

Dos Winkel, Koosvan van Nugteren

14. Geleidelijk ontstane linkszijdige posterieure voetpijn bij een 12-jarige voetballer

Samenvatting

Tijdens intensieve trainingen en voetbalwedstrijden ontstond steeds linkszijdige posterieure voetpijn bij een 12-jarige voetballer. Het viel hem op dat hij sneller last kreeg als het voetbalveld erg hard was of als er in de zaal getraind werd op een harde ondergrond. Als hij een tijdje rust nam, zoals in de zomervakantie, verdween de pijn. Wanneer hij daarna weer ging voetballen, kwam de pijn echter terug. Patiënt traint twee keer per week en speelt één keer per week een wedstrijd. Verder voetbalt hij regelmatig op straat en op school.

Koosvan van Nugteren

15. Chronische klachten van beide achillespezen bij een zeer sportieve 56-jarige vrouw

Samenvatting

Zonder duidelijke oorzaak ontstond bij een (toen) 54-jarige vrouw pijn in beide achillespezen. Zij speelde vrijwel dagelijks tennis en deed enkele keren per week aan fitness. Er was geen trauma in de voorgeschiedenis en patiënte gebruikte geen medicatie in de vorm van corticosteroïden en/of antibiotica.

Dos Winkel

16. Persisterende pijn na een rechtszijdige enkeldistorsie bij een 30-jarige voetballer

Samenvatting

Op verzoek van zijn huisarts zagen wij een 30-jarige voetballer die vijf maanden geleden een forse enkeldistorsie had opgelopen en sindsdien zijn voet niet meer zonder pijn kon belasten.

Pat Wyffels, Dos Winkel

17. Persisterende pijn aan de posterieure zijde van de voet na een plantairflexie-inversietrauma van de voet bij een 24-jarige voetballer

Samenvatting

Toen een 24-jarige voetballer een sprintje trok tijdens een duel om de bal, werd hij door de tegenstander uit zijn evenwicht gebracht. De neus van de rechter voetbalschoen bleef in het gras hangen, waardoor de voet omklapte naar plantairflexie en inversie. Direct ontstond pijn aan de posteromediale zijde van de voet. De patiënt verliet mankend het veld en kon de daaropvolgende maand niet voetballen. Pijn trad op bij het lopen en tijdens eindstandige plantairflexie en eindstandige dorsaalflexie.

Koos van Nugteren

18. Recidiverende pijn in de linkervoet bij een 7-jarige jongen, ontstaan tijdens voetbal

Samenvatting

Tijdens een voetbaltoernooi kreeg een 7-jarige jongen zodanige pijn in de linkervoet dat hij moest stoppen met voetballen. Aangezien hij de daaropvolgende dagen mank bleef lopen, bezocht hij de huisarts; deze besloot een röntgenfoto te laten maken. Op de röntgenfoto werden echter geen bijzonderheden aangetroffen. De patiënt werd vervolgens naar een kinderfysio-therapeut (AS) verwezen voor behandeling.

Annemiek Sagius, Koos van Nugteren

Nawerk