Skip to main content
Top

2006 | hbo | Boek

Onderzoek en behandeling van peesaandoeningen – tendinose

Redacteuren: Koos van Nugteren, Dos Winkel

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Boekenserie : Orthopedische Casuïstiek

insite
ZOEKEN

Over dit boek

Het spierstelsel is in staat enorme krachten te genereren, krachten die door pezen worden overgedragen op het skelet. Als een pees niet perfect functioneert zal dat snel worden waargenomen tijdens zware werkzaamheden of bij het sporten. Niet voor niets is een peesblessure een hinderlijke aangelegenheid voor de volwassen sporter.Er bestaan vele vormen van "peespathologie" zoals rupturen, tendinitiden, impingementsyndromen en niet te vergeten de tendinose. Deze laatste aandoening, de tendinose, vormt het onderwerp van dit boek: het betreft een veel voorkomend probleem, niet zelden onder sporters: de benaming van de aandoening verwijst dan ook vaak naar een (sport)activiteit: denk hierbij aan de tenniselleboog, de golferselleboog en de jumpers knee. Ook de chronische achillespeesblessure en de rotator–cuffdegeneratie behoort tot deze groep aandoeningen.

Inhoudsopgave

Voorwerk
Inleiding
Samenvatting
Een spier verbindt twee botdelen met elkaar en maakt het mogelijk dat deze ten opzichte van elkaar kunnen bewegen. De pees vormt de overgang van spier naar bot en ze zet de contractie van de spier om in een beweging van het botstuk.
Koos van Nugteren
1. Al jaren bestaande pijn aan beide achillespezen (re > li) bij een 53-jarige vrouw
Samenvatting
Een 53-jarige medewerkster aan een huisartsenopleiding had al jaren pijn aan beide achillespezen, waarbij vooral haar rechtervoet veel klachten veroorzaakte. De vrouw deed niet aan sport. Zij kreeg aanvankelijk alleen pijn wanneer zij ging wandelen, maar na korte tijd ‘liep’ ze de pijn er weer uit. Toen de situatie aan de rechtervoet verslechterde gebeurde dat niet meer: de pijn verergerde juist tijdens het lopen en zij moest uiteindelijk na vijf minuten al stoppen wegens de ondraaglijke pijn. Het viel patiënte op dat er op de rechter achillespees een bobbel was ontstaan waarvoor zij haar huisarts raadpleegde. Zij werd doorverwezen naar een orthopeed die een echografie liet uitvoeren. Het echogram toonde een inhomogeen verdikte achillespees rechts over een traject van 7 cm. Er waren geen aanwijzingen voor calcificaties. Ter plaatse van de insertie was de rechter achillespees weer versmald. De – minder pijnlijke – linker achillespees toonde degeneratieve veranderingen en een verdikking ter plaatse van de insertie op de calcaneus.
Koos van Nugteren
Addendum: oorzaak en behandeling van achillespeestendinose
Samenvatting
Een achillespeesblessure is meestal chronisch. Tot voor kort bestond er veel onduidelijkheid over de oorzaak en aard van deze aandoening en was het lastig hiervoor een adequate behandeling te geven. Recente publicaties verschaffen ons nu meer duidelijkheid: zo worden bijvoorbeeld goede resultaten beschreven van excentrisch toegepaste spierversterkende oefeningen. De literatuur over dit onderwerp is inmiddels dusdanig uitgebreid dat men kan spreken van een evidence-based therapie. Een concreet oefenprogramma voor behandeling van achillespeestendinose wordt in dit addendum besproken.
Koos van Nugteren
2. Een 45-jarige man met acuut optredende en frequent recidiverende pijn aan de binnenzijde van het bovenbeen
Samenvatting
Vijf jaar geleden overkwam het hem voor het eerst: een toen 40-jarige man maakte tijdens overleg met een collega een misstap: hij voelde een venijnige pijn in zijn lies en kon vervolgens geen stap meer verzetten. Hij moest een week met krukken lopen om zich te kunnen voortbewegen. Het probleem verdween vanzelf in de loop van enkele weken, totdat enkele maanden later zich dezelfde klacht weer voordeed. Sindsdien zakte patiënt nog vele malen door zijn heup waarbij steeds hetzelfde patroon zich herhaalde: wanneer hij zich verstapte voelde hij plotseling een venijnige pijn in zijn lies, had vervolgens moeite met lopen, waarna de situatie zich in de loop van dagen tot weken weer verbeterde. Naar schatting van de patiënt deed dit fenomeen zich circa vijf keer per jaar voor.
Koos van Nugteren
Addendum: wat is de meest efficiënte methode van krachttraining?
Samenvatting
Excentrische spierversterking heeft een gunstig effect op de kwaliteit van gedegenereerd peesweefsel. Dit geldt in het bijzonder voor de achillespees, maar vermoedelijk is de methode ook werkzaam bij andere lokalisaties. Het is nog niet duidelijk op welke manier men het snelst tot een goed resultaat kan komen. In publicaties waarin het effect van training op de achillespees wordt beschreven is steeds de volgende trainingsformule gebruikt.
Koos van Nugteren
3. Pijn aan de rechterelleboog bij een 53-jarige man, acuut ontstaan tijdens de bestrating van zijn tuinpad
Samenvatting
Bijna was een 53-jarige bakker klaar met het bestraten van zijn tuinpad toen het bij de laatste steen misging: omdat de laatste klinker niet goed paste tussen de andere stenen sloeg hij deze met een extra harde hamerklap ertussen. Hij voelde daarbij een scherpe pijnscheut aan de laterale zijde van zijn elleboog en er ontstond een doof gevoel aan zijn pink.
Paul van der Tas
Addendum: rekken en excentrisch uitgevoerde spierversterking – Behandelingsmogelijkheden voor een tenniselleboog
Samenvatting
Een tenniselleboog is een betrekkelijk veelvoorkomende aandoening waarbij pijn en functieverlies van elleboog en pols optreden. De aandoening die maanden tot jaren kan voortduren, wordt dikwijls behandeld met pijnstillers/ontstekingsremmers zoals nsaid's of corticosteroïdeninjecties, hoewel op lange termijn de resultaten daarvan vaak tegenvallen.
Koos van Nugteren
4. Een 66-jarige vrouw met hevige pijn in de heup en onvermogen om te staan als gevolg van eenzijwaartse val
Samenvatting
Tijdens een partijtje voetbal met haar kleinkinderen gleed een sportieve 66-jarige vrouw uit over gladde grindtegels. Zij viel daarbij met een gestrekt been zijwaarts op haar linkerheup. Mevrouw had veel pijn en kon niet meer opstaan. Wel kon zij zich nog op haar knieën kruipend voortbewegen. Elke poging om op te staan mislukte echter en zij voelde daarbij hevige pijn in haar bil, lies en aan de laterale zijde van haar linkerheup. Het ongeval vond plaats tijdens haar vakantie in België waar zij direct naar de eerste-hulppost van het plaatselijke ziekenhuis werd gebracht. Een röntgenfoto liet geen bijzonderheden zien. De orthopeed begreep niet goed waarom patiënte niet kon staan of lopen. Hij hield het op een kneuzing en schreef naast pijnstillers enkele dagen rust voor. Toen een paar dagen later patiënte nog steeds niet rechtop kon lopen (wel kruipen) werd in haar woonplaats (Nijmegen) nogmaals een röntgenfoto gemaakt, waarop wederom geen bijzonderheden te zien waren. Ook hier had de orthopeed geen directe verklaring waaróm patiënte niet kon lopen.
Koos van Nugteren
5. Laterale heuppijn bij een 78-jarige vrouw na werkzaamheden in de tuin
Samenvatting
Enkele dagen nadat zij flink in haar tuin had gewerkt kreeg een 78-jarige vrouw pijn aan de laterale zijde van het linkerbekken. Aangezien het nogal zwaar werk was geweest – zij had bijvoorbeeld de tuin omgespit – dacht mevrouw dat zij haar lichaam te zwaar had belast en hoopte dat de klachten vanzelf wel weer over zouden gaan. Drie maanden later was de situatie echter nog onveranderd en besloot zij haar huisarts te raadplegen. Deze vermoedde een bursitis trochanterica en stuurde patiënte door voor fysiotherapeutische behandeling.
Koos van Nugteren
Addendum: tendinose van heupabductoren als oorzaak van het trochanter major pijnsyndroom
Samenvatting
Laterale heuppijn die optreedt tijdens lopen, waarbij sprake is van een symptoom van Trendelenburg* of Duchenne** en waarbij drukpijn bestaat op de trochanter major, wordt dikwijls veroorzaakt door tendinose van heupabductoren. Bovendien is vaak sprake van partiële rupturen en bestaat er soms calcificatie in de gedegenereerde pezen. Door onbekendheid met deze aandoening wordt deze vaak onjuist gediagnosticeerd, meestal als bursitis trochanterica. Een dergelijke bursitis – als deze tenminste bestaat – moet worden beschouwd als een reactie op de pathologie van de heupabductoren.
Een goed klinisch onderzoek van de lumbale wervelkolom en het heupgewricht is van groot belang voor het stellen van de juiste diagnose, aangezien laterale heuppijn ook veroorzaakt kan worden door pathologie van de lumbale wervelkolom en het heupgewricht. Een mri-opname kan de aandoening wel in beeld brengen, maar men moet hierbij bedenken dat een op mri-opnamen zichtbare tendinose ook geheel symptoomloos kan voorkomen.
Conservatief-therapeutische mogelijkheden bestaan uit: medicatie, het gebruik van een stok, één of slechts enkele corticosteroïdeninjecties in het getroffen gebied en eventueel een hakverhoging onder het aangedane been. Mogelijk kunnen excentrisch uitgevoerde spierversterkende oefeningen leiden tot een verbetering van de kwaliteit van de aangedane pezen. Meer onderzoek hiernaar wordt aanbevolen.
Als conservatief beleid faalt en de aandoening invaliderend van karakter blijft, is in bepaalde gevallen operatieve behandeling een optie. Bij een reductie-osteotomie van de trochanter major wordt tenminste de oorzaak van de aandoening voor een deel geëlimineerd: de frictie van de tractus iliotibialis over het prominerende deel van de trochanter major.
Koos van Nugteren
6. Een 44-jarige vrouw met persisterende knieklachten tijdens hardlopen
Samenvatting
Een 44-jarige thuiszorgmedewerkster had de gewoonte tweemaal per week te gaan hardlopen: zij liep dan meestal 20 à 25 minuten. Verder speelde zij volleybal en fietste regelmatig.
Tas van der Paul
Nawerk
Meer informatie
Titel
Onderzoek en behandeling van peesaandoeningen – tendinose
Redacteuren
Koos van Nugteren
Dos Winkel
Copyright
2006
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Elektronisch ISBN
978-90-313-6541-8
Print ISBN
978-90-313-4763-6
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-313-6541-8