Onderzoek en behandeling van het bekken

6. Een 30-jarige wielrenner met rug- en beenklachten tijdens maximale inspanning

Inleiding

Dertig jaar was hij. Zijn carrière als beroepswielrenner was drie jaar tevoren gestrand in verband met hardnekkige rug- en beenklachten. Het fietsen kon hij echter niet laten ondanks de klachten die nog steeds aanwezig waren. De klachten hadden er echter wel voor gezorgd dat hij op een lager wedstrijdniveau bezig was.

Goof Schep

Naar de volledige tekst

14. Addendum: avulsiefracturen van het jeugdige bekken

Inleiding

Als een spier explosief contraheert, ontstaan er grote krachten binnen de spier, in de pees en aan de peesinsertie. Als de krachten te groot worden, zullen beschadigingen ontstaan in deze keten van spier, pees en insertie aan het bot. Tijdens de puberteit en de adolescentie is de peesinsertie meestal de zwakste schakel, vooral als deze insereert aan een apofyse.

Koos van Nugteren

Naar de volledige tekst

15. Liespijn bij een 47-jarige keeper, ontstaan na een voetbalwedstrijd

Inleiding

Een 47-jarige man was al sinds zijn kindertijd een fanatiek voetballer. Vele blessures had hij al gehad, onder andere een kruisbandlaesie. Hij besloot om deze maar niet te laten opereren en koos ervoor om als keeper zijn team verder te ondersteunen. Ook dat leidde nogal eens tot letsels en blessures. Tijdens een mooie actie om een hoge bal tegen te houden, dook hij min of meer achterover samen met de bal het doel in. Hij voelde daarbij iets in de lies, verklaarde hij later. Aangezien tijdens de volgende wedstrijd de pijn in sterkere mate terugkwam, besloot hij enige tijd rust te houden. Sinds die tweede wedstrijd bleef hij echter wat last houden. Toen na drie maanden de klachten nog steeds niet waren verdwenen, besloot hij de fysiotherapeut te raadplegen.

Koos van Nugteren

Naar de volledige tekst

Voorwerk

1. Inleiding

Inleiding

Het volwassen bekken (os coxae) vormt de verbinding tussen de wervelkolom en de onderste extremiteiten.1 De aansluiting met de wervelkolom wordt tot stand gebracht door de beide sacro-iliacale gewrichten en de aansluiting met de onderste extremiteiten door de beide heupgewrichten.

Koos van Nugteren, Patty Joldersma

2. Een 28-jarige voetballer met liespijn bij bepaalde draaibewegingen van de linkerheup

Inleiding

Een 28-jarige man komt op het spreekuur en klaagt over linkszijdige liespijn die optreedt bij bepaalde draaibewegingen van de heup. Hij speelt al voetbal sinds zijn zesde. De klachten zijn een drietal jaren geleden begonnen en nu is de pijn zo hevig geworden dat hij geen volledige wedstrijd meer kan spelen. Hij speelt als verdediger en geeft vaak verre, lange passes. Hij vermeldt vooral toenemende pijn als hij veel passes heeft gegeven.

Jan van Melkebeek

3. Addendum: femoroacetabulair impingement

Inleiding

Een relatief onbekende aandoening die verantwoordelijk is voor veel gevallen van lies- en heuppijn bij jonge sporters is femoroacetabulair impingement (FAI). Het gaat hierbij om een relatief nieuwe diagnose binnen de medische wereld, die vaak over het hoofd wordt gezien.

Patty Joldersma

4. Plotseling ontstane pijn in de lies die wordt geprovoceerd tijdens tennis en traplopen

Inleiding

Zonder duidelijke oorzaak en vrij plotseling ontstond pijn in de rechterlies bij een 49-jarige vrouw. Zij had het gevoel dat er iets verkeerd schoot rond het heupgewricht. Dezelfde pijn had zij voorheen ook al eens gevoeld in de linkerheup. De pijn werd gevoeld bij trap oplopen en soms ook bij wandelen. Tijdens en na een tenniswedstrijd (patiënte speelt fanatiek tennis) leek de pijn erger te worden. Soms kon zij door met het been te schudden tijdelijk de pijn verminderen of laten verdwijnen. Vaak was sprake van pijnscheuten en kortdurend doorzakken door de heup. Patiënte vroeg zich af of het probleem veroorzaakt werd in de rug; zij was namelijk bekend met episodes van acute lumbago, soms ook met uitstraling in een been. Dit voelde echter heel anders.

Koos van Nugteren

5. Addendum: evolutie van bekken en heup

Inleiding

De mens is het enige zoogdier dat permanent op twee benen loopt. Andere zoogdieren zoals beren en apen lopen weliswaar ook regelmatig op twee poten, maar plaatsen hierbij vaak ook hun bovenste (voorste) ledematen op de grond. Kangoeroes springen steeds op hun achterste poten, maar hierbij worden steeds de twee ledematen tegelijk neergezet. Voor de mens werd het biomechanisch mogelijk om steeds één been te belasten terwijl het andere been naar voren werd gezet.

Tom Hogervorst, Koos van Nugteren

6. Een 30-jarige wielrenner met rug- en beenklachten tijdens maximale inspanning

Inleiding

Dertig jaar was hij. Zijn carrière als beroepswielrenner was drie jaar tevoren gestrand in verband met hardnekkige rug- en beenklachten. Het fietsen kon hij echter niet laten ondanks de klachten die nog steeds aanwezig waren. De klachten hadden er echter wel voor gezorgd dat hij op een lager wedstrijdniveau bezig was.

Goof Schep

Naar de volledige tekst

7. Addendum: vasculaire insufficiëntie van iliacale arteriën bij jonge sporters

Inleiding

Als jongvolwassenen tijdens sportactiviteiten diffuse beenpijn krijgen, dan is het vaak moeilijk te achterhalen wat precies de oorzaak is.1 Dit geldt vooral voor topsporters die de grenzen van hun fysieke mogelijkheden opzoeken. Meestal wordt gedacht aan verzuring van spieren door overbelasting, aan uitstralende pijn vanuit de lumbale wervelkolom of gewoon een techniekfout. Aan vasculaire oorzaken denkt men vaak niet omdat jonge sporters bijna nooit vaatafwijkingen vertonen zoals atherosclerose. Toch is het juist bij wielrenners, schaatsers, langlaufers en skeeleraars belangrijk om ook vasculaire insufficiëntie in de differentiaaldiagnose op te nemen. Maar liefs een op de vijf topwielrenners wordt beperkt in de prestatie door beenpijn ten gevolge van vasculaire insufficiëntie in een of twee benen.1,2

Goof Schep, Koos van Nugteren

8. Ruim een jaar bestaande pijn in het gluteus-trochantergebied bij een 52-jarige man

Inleiding

Op verzoek van een Duitse collega zag ik een 52-jarige patiënt vanwege aanhoudende rug-, gluteus- en trochanterpijn rechts. De tot dan toe gegeven therapie, die voornamelijk op de rug gericht was en onder andere bestond uit het ‘flossen’ van de nervus ischiadicus, had geen enkel effect.

Didi van Paridon-Edauw

9. Een 27-jarige vrouw met aanhoudende laterale heuppijn na haar zwangerschap

Inleiding

Een 27-jarige tengere vrouw kreeg pijn ter hoogte van de linker en rechter trochanter major. De pijn ontstond tijdens de zesde maand van de zwangerschap. Lopen was bij vlagen moeilijk en soms zeer pijnlijk. Noch de huisarts, noch de gynaecoloog was onder de indruk, want ‘dit soort klachten komt tijdens zwangerschap wel vaker voor’. De gehele zwangerschap beschreef patiënte als ‘een ramp’. Vaak was er alleen pijn, soms was zij totaal geblokkeerd en kon geen stap verzetten. Ook waren er dagen dat wandelen juist heel goed ging, maar zonder duidelijke reden kon plotseling een dusdanig hevige pijn ontstaan dat zij niet meer kon lopen.

Dos Winkel

10. Addendum: zwangerschapsgerelateerde ‘bekkenpijn’

Inleiding

‘Bekkenpijn’ is een bijzondere oorzaak van chronische lagerugpijn die apart kan voorkomen of in combinatie met lumbaal veroorzaakte lagerugpijn.1 Bekkenpijn ontstaat vaak in combinatie met zwangerschap of als resttoestand na de zwangerschap. In Nederland kwam in de jaren negentig van de vorige eeuw de term ‘bekkeninstabiliteit’ in gebruik. Het werd een beladen term met een negatieve bijklank. Zwangere vrouwen werden met name door de media en allerlei ‘spookverhalen’ bang gemaakt dat bekkenklachten in de zwangerschap direct konden leiden tot invaliditeit.14 Tegenwoordig spreekt men liever van ‘zwangerschapsgerelateerde bekkenpijn’ ofwel ZGBP.2 Deze symptoombeschrijvende term wordt gebruikt omdat bij dit type bekkenpijn – naast een functioneel instabiel bekken – vaak ook sprake is van andere factoren die invloed hebben op de bekkenpijn. Hierbij valt onder andere te denken aan hormonale, psychosociale en neurofysiologische factoren.3

Koos van Nugteren

11. Toenemende heuppijn, beginnende rugpijn en onvermogen rechtop te staan bij een 17-jarige sportieve jongen

Inleiding

Tijdens een voetbalwedstrijd in het jaar 2000 maakte een negenjarige Iraanse sportieve jongen een sliding; hij kwam daarbij hard op zijn linkerheup terecht. Hij kon weliswaar doorgaan met voetballen, maar had de volgende dag hevige laterale heuppijn, zodanig zelfs dat hij niet op het been kon staan. In de maanden die volgden was hij genoodzaakt om veelvuldig op krukken te lopen vanwege heuppijn tijdens belasten. Uiteindelijk werden de klachten minder en begon hij weer met voetballen. Echter: steeds als hij enkele maanden had gevoetbald, kwamen de klachten weer terug en moest hij weer voor langere tijd rust nemen. Meestal was sprake van laterale heuppijn, zowel in rust als bij belasten.

Koos van Nugteren, Bram de Lange

12. Geleidelijk ontstane rechtszijdige liespijn bij een 17-jarige voetballer

Inleiding

In de loop van enkele maanden ontstond rechtszijdige liespijn bij een 17-jarige scholier. Hij voetbalde – inclusief trainingen – vier keer per week. Daarnaast voetbalde hij ook nog regelmatig met zijn vrienden op straat. De pijn ontstond steeds tijdens het voetballen en als hij dan enkele dagen rust nam, werd de pijn weer minder. Na vier maanden werd de pijn tijdens voetbal echter zodanig dat hij voor het einde van de wedstrijd het voetballen moest staken. Hij besloot een fysiotherapeut te raadplegen.

Koos van Nugteren

13. Een 14-jarige jongen die bij het neerkomen na een salto hevige pijn in de lies voelt

Inleiding

Tijdens een turntraining kreeg een 14-jarige jongen een heftige pijnscheut in zijn rechterlies bij het neerkomen na een salto. Verdere deelname aan de training was door de pijn absoluut onmogelijk. Hij bezocht zijn huisarts, die hem gezien de heftige pijn tijdens het lopen direct naar onze dienst verwees.

Marc Martens

14. Addendum: avulsiefracturen van het jeugdige bekken

Inleiding

Als een spier explosief contraheert, ontstaan er grote krachten binnen de spier, in de pees en aan de peesinsertie. Als de krachten te groot worden, zullen beschadigingen ontstaan in deze keten van spier, pees en insertie aan het bot. Tijdens de puberteit en de adolescentie is de peesinsertie meestal de zwakste schakel, vooral als deze insereert aan een apofyse.

Koos van Nugteren

Naar de volledige tekst

15. Liespijn bij een 47-jarige keeper, ontstaan na een voetbalwedstrijd

Inleiding

Een 47-jarige man was al sinds zijn kindertijd een fanatiek voetballer. Vele blessures had hij al gehad, onder andere een kruisbandlaesie. Hij besloot om deze maar niet te laten opereren en koos ervoor om als keeper zijn team verder te ondersteunen. Ook dat leidde nogal eens tot letsels en blessures. Tijdens een mooie actie om een hoge bal tegen te houden, dook hij min of meer achterover samen met de bal het doel in. Hij voelde daarbij iets in de lies, verklaarde hij later. Aangezien tijdens de volgende wedstrijd de pijn in sterkere mate terugkwam, besloot hij enige tijd rust te houden. Sinds die tweede wedstrijd bleef hij echter wat last houden. Toen na drie maanden de klachten nog steeds niet waren verdwenen, besloot hij de fysiotherapeut te raadplegen.

Koos van Nugteren

Naar de volledige tekst

Nawerk