Skip to main content
Top
Gepubliceerd in:
Omslag van het boek

2013 | OriginalPaper | Hoofdstuk

Ondervoeding bij de geriatrische patiënt

(augustus 2012)

Auteurs : Dr. D.Z.B. van Asselt, Dr. M.A.E. van Bokhorst-de van der Schueren

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Abstract

Ondervoeding is een veelvoorkomend probleem bij kwetsbare ouderen. Ten minste één op de drie geriatrische patiënten kan als ondervoed worden beschouwd.
Ondervoeding staat bij deze groep zelden op zichzelf. Bij ondervoeding zijn er vrijwel altijd ook problemen in het somatische, psychische, functionele en/of sociale domein. De aanpak van ondervoeding is dan ook altijd multifactorieel, gericht op enerzijds de behandeling van het onderliggende probleem, anderzijds de behandeling van de ondervoeding.
Dit hoofdstuk beschrijft de verschillende stappen in de herkenning en behandeling van ondervoeding bij de geriatrische patiënt: werkdefinitie, screening en assessment, behandeling van ondervoeding en de onderliggende oorzaken, rol van de diëtist en transmurale samenwerking.
De inhoud van dit hoofdstuk is tot stand gekomen door middel van consensus van een panel van klinisch geriaters en gebaseerd op de best beschikbare wetenschappelijke bewijsvoering in combinatie met ervaringen en best practices.
Literatuur
go back to reference Baldwin C, Weekes CE. Dietary advice with or without nutritional supplements for disease-related malnutrition in adults (Review). Cochrane Database of Systematic Reviews 2011:CD002008. Baldwin C, Weekes CE. Dietary advice with or without nutritional supplements for disease-related malnutrition in adults (Review). Cochrane Database of Systematic Reviews 2011:CD002008.
go back to reference Bisschoff-Ferrari HA, Dawson-Hughes B, Staehelin HB, Orav J, Stuck AE, Theiler R, e.a. Fall prevention with supplemental and active forms of vitamin D: a meta-analysis of randomised controlled trials. BMJ 2009; 339: b3692. Bisschoff-Ferrari HA, Dawson-Hughes B, Staehelin HB, Orav J, Stuck AE, Theiler R, e.a. Fall prevention with supplemental and active forms of vitamin D: a meta-analysis of randomised controlled trials. BMJ 2009; 339: b3692.
go back to reference Bisschoff-Ferrari HA, Willett WC, Wong JB, Stuck AE, Staehelin HB, Orav J, e.a. Prevention of nonvertebral fractures with oral vitamin D and dose dependency. Arch Int Med 2009; 169: 551-561. Bisschoff-Ferrari HA, Willett WC, Wong JB, Stuck AE, Staehelin HB, Orav J, e.a. Prevention of nonvertebral fractures with oral vitamin D and dose dependency. Arch Int Med 2009; 169: 551-561.
go back to reference Causes of disease-related malnutrition. In: Stratton RJ, Green CJ, Elia M. Disease-related malnutrition: an evidence-based approach to treatment. Oxon: CABI Publishing, 2003, pp. 93-112. Causes of disease-related malnutrition. In: Stratton RJ, Green CJ, Elia M. Disease-related malnutrition: an evidence-based approach to treatment. Oxon: CABI Publishing, 2003, pp. 93-112.
go back to reference Gezondheidsraad. Naar een toereikende inname van vitamine D. Den Haag: Gezondheidsraad, 2008. Publicatienr. 2008/15. ISBN 978-90-5549-729-4 Gezondheidsraad. Naar een toereikende inname van vitamine D. Den Haag: Gezondheidsraad, 2008. Publicatienr. 2008/15. ISBN 978-90-5549-729-4
go back to reference Gezondheidsraad. Ondervoeding bij ouderen. Den Haag: Gezondheidsraad, 2011. Publicatienr. 2011/32. ISBN 978-90-5549-868-0. Gezondheidsraad. Ondervoeding bij ouderen. Den Haag: Gezondheidsraad, 2011. Publicatienr. 2011/32. ISBN 978-90-5549-868-0.
go back to reference Guigoz Y, Vellas B, Garry PJ. Mini Nutritional Assessment: a practical assessment tool for grading the nutritional state of elderly patients. Facts Res Geriontol 1994; Suppl nutrition: 15-59. Guigoz Y, Vellas B, Garry PJ. Mini Nutritional Assessment: a practical assessment tool for grading the nutritional state of elderly patients. Facts Res Geriontol 1994; Suppl nutrition: 15-59.
go back to reference Guigoz Y. The Mini Nutritional assessment (MNA(r)) review of the literature – what does it tell us? J Nutr Health & Aging 2006; 10: 466-485. Guigoz Y. The Mini Nutritional assessment (MNA(r)) review of the literature – what does it tell us? J Nutr Health & Aging 2006; 10: 466-485.
go back to reference Heijden E van der, Schols JMGA, Binsbergen JJ van, Evers AM, Kruizenga HM, Remijnse TA, e.a. Behandeling van ondervoeding noodzakelijk en (kosten)effectief onderdeel van medisch handelen. TSG 2009; 87 :341-345. Heijden E van der, Schols JMGA, Binsbergen JJ van, Evers AM, Kruizenga HM, Remijnse TA, e.a. Behandeling van ondervoeding noodzakelijk en (kosten)effectief onderdeel van medisch handelen. TSG 2009; 87 :341-345.
go back to reference Jones J, Hunter D. Qualitative research: consensus methods for medical and health services research. BMJ 1995; 311: 376-380. Jones J, Hunter D. Qualitative research: consensus methods for medical and health services research. BMJ 1995; 311: 376-380.
go back to reference Kaiser MJ, Bauer JM, Rämsch C, Uter W, Guigoz Y, Cederholm T, e.a. Frequency of malnutrition in older adults: a multinational perspective using the Mini Nutritional Assessment. J Am Geriatric Soc 2010; 58: 1734-1738. Kaiser MJ, Bauer JM, Rämsch C, Uter W, Guigoz Y, Cederholm T, e.a. Frequency of malnutrition in older adults: a multinational perspective using the Mini Nutritional Assessment. J Am Geriatric Soc 2010; 58: 1734-1738.
go back to reference Lochs H, Allison SP, Meijer R, Pirlich M, Kondrup J, Schneider S, e.a. Introductory to ESPEN guidelines on enteral nutrition: terminology, definitions and general topics. Clin Nutr. 2006; 25: 180-186. Lochs H, Allison SP, Meijer R, Pirlich M, Kondrup J, Schneider S, e.a. Introductory to ESPEN guidelines on enteral nutrition: terminology, definitions and general topics. Clin Nutr. 2006; 25: 180-186.
go back to reference Meijers JMM, Halfens RJG, Van Bokhorst-de van der Schueren MAE, Dassen T, Schols JMGA. Malnutrition in Dutch health care: prevalence, prevention, treatment and quality indicators. Nutrition 2009; 25: 512-519. Meijers JMM, Halfens RJG, Van Bokhorst-de van der Schueren MAE, Dassen T, Schols JMGA. Malnutrition in Dutch health care: prevalence, prevention, treatment and quality indicators. Nutrition 2009; 25: 512-519.
go back to reference Milne AC, Potter J, Vivanti A, Avenell A. Protein and energy supplementation in elderly at risk from malnutrition. Cochrane Database of Systematic Reviews 2009; (2): CD003288. Milne AC, Potter J, Vivanti A, Avenell A. Protein and energy supplementation in elderly at risk from malnutrition. Cochrane Database of Systematic Reviews 2009; (2): CD003288.
go back to reference Morley JE. Anorexia of aging: physiologic and pathologic. Am J Clin Nutr 1997; 66: 760-773. Morley JE. Anorexia of aging: physiologic and pathologic. Am J Clin Nutr 1997; 66: 760-773.
go back to reference Rypkema G, Adang E, Dicke H, Naber T, De Swart B, Disselhorts L, Golücke-Willemse G, Olde Rikkert M. Cost-effectiveness of an interdisciplinary intervention in geriatric inpatients to prevent malnutrition. J Nutr Health & Aging 2003; 8: 122-127. Rypkema G, Adang E, Dicke H, Naber T, De Swart B, Disselhorts L, Golücke-Willemse G, Olde Rikkert M. Cost-effectiveness of an interdisciplinary intervention in geriatric inpatients to prevent malnutrition. J Nutr Health & Aging 2003; 8: 122-127.
go back to reference Schilp J, Leistra E, Vries OJ de, Visser M, Kruizenga HM. Ondervoeding herkennen in het Centrum voor Ouderengeneeskunde Amsterdam. Vergelijking van instrumenten. Ned Tijdsch EBP 2011; 9: 18-23. Schilp J, Leistra E, Vries OJ de, Visser M, Kruizenga HM. Ondervoeding herkennen in het Centrum voor Ouderengeneeskunde Amsterdam. Vergelijking van instrumenten. Ned Tijdsch EBP 2011; 9: 18-23.
go back to reference Soeters B, Reijven PLM, Van Bokhorst-de van der Schueren MAE, Schols JMGA, Halfens RJG, Meijers JMM, e.a. A rational approach to nutritional assessment. Clinical Nutrition. 2008; 27: 706-716. Soeters B, Reijven PLM, Van Bokhorst-de van der Schueren MAE, Schols JMGA, Halfens RJG, Meijers JMM, e.a. A rational approach to nutritional assessment. Clinical Nutrition. 2008; 27: 706-716.
go back to reference Weijs PJ, Kruizenga HM, Dijk AE van, e.a. Validation of predictive equations for resting energy expenditure in adult outpatients and inpatients. Clin Nutr 2008; 27: 150-157. Weijs PJ, Kruizenga HM, Dijk AE van, e.a. Validation of predictive equations for resting energy expenditure in adult outpatients and inpatients. Clin Nutr 2008; 27: 150-157.
go back to reference Wolfe RR, Miller SL, Miller KB. Optimal protein intake in the elderly. Clin Nutr 2008; 27: 675-684. Wolfe RR, Miller SL, Miller KB. Optimal protein intake in the elderly. Clin Nutr 2008; 27: 675-684.
Metagegevens
Titel
Ondervoeding bij de geriatrische patiënt
Auteurs
Dr. D.Z.B. van Asselt
Dr. M.A.E. van Bokhorst-de van der Schueren
Copyright
2013
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-0510-0_36