Top

Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie

Gepubliceerd in:

09-11-2016

Omgaan met somberheid op oudere leeftijd: een kwalitatieve studie

Auteurs: Margaret von Faber, Gerda M. van der Weele, Geertje van der Geest, Jeanet W. Blom, Nicolette van der Zouwe, Ria Reis, Roos C. van der Mast, Jacobijn Gussekloo

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie | Uitgave 6/2016

Samenvatting

Achtergrond

Om nieuwe inzichten te verkrijgen voor de zorg aan ouderen met somberheid, hebben we onderzocht welke opvattingen ‘screenpositieve’ ouderen hebben over oorzaken en oplossingen voor somberheid.

Methode

Afname van twee diepte-interviews bij 38 deelnemers (≥77 jaar) die op een screeningsvragenlijst in de huisartspraktijk aangaven gevoelens van somberheid te ervaren. Om de invloed van complexe problematiek te onderzoeken, werden zowel ouderen met (n = 19) als zonder complexe problemen (n = 19) geïncludeerd. Complexe problematiek werd gedefinieerd als een combinatie van functionele, somatische, psychologische en/of sociale problemen.

Resultaten

Alle deelnemers gebruikten diverse cognitieve, sociale en praktische copingstrategieën. Vier patronen kwamen naar voren: mastery, acceptatie, ambivalentie en behoefte aan steun. Vooral deelnemers met complexe problemen waren ambivalent over mogelijke interventies.

Conclusies

De meeste ouderen beschouwen hun coping als voldoende. De huisarts kan zelfmanagement ondersteunen door de (effectiviteit van de) individuele coping te bespreken, informatie te verstrekken over alternatieve interventiemogelijkheden en met ouderen hun percepties op risico’s te bespreken.

vorige artikel Implementatie van een proactief zorgprogramma voor kwetsbare ouderen in de huisartsenpraktijk: van onderzoek naar praktijk

volgende artikel Ouderen met een verstandelijke beperking verliezen veel zelfredzaamheid gedurende drie jaar: resultaten van de Gezond Ouder studie (GOUD)

Beekman AT, Penninx BW, Deeg DJ, Beurs E de, Geerling SW, Tilburg W van. The impact of depression on the well-being, disability and use of services in older adults: a longitudinal perspective. Acta Psychiatr Scand. 2002;105:20–7.CrossRefPubMed

Cuijpers P, Van Straten A, Schaik A van, Andersson A. Psychological treatment of depression in primary care: a meta-analysis. Br J Gen Pract. 2009;59:51–60.CrossRef

Comijs HC, Marwijk HW van, Mast RC van der, et al. The Netherlands study of depression in older persons (NESDO); a prospective cohort study. BMC Res Notes. 2011;4:524.CrossRefPubMedPubMedCentral

Stek ML, Gussekloo J, Beekman AT, Tilburg W van, Westendorp RGJ. Prevalence, correlates and recognition of depression in the oldest old: the Leiden 85-plus study. J Affect Disord. 2004;78:193–200.CrossRefPubMed

Mitchel AJ, Rao S, Vaze A. International comparison of clinicians’ ability to identify depression in primary care: meta-analysis and meta-regression of predictors. Br J Gen Pract. 2011;61:72–80.CrossRef

Romijn G, Ruiter M, Smit F. Meer effect met depressiepreventie? Strategieën voor publieksvoorlichting, vroegherkenning en terugvalpreventie. Utrecht: Trimbos Instituut; 2007.

Lyness JM, Pin Q, Tang W, Tu X, Conwell Y. Risk for depression onset in primary care elderly patients: potential targets for preventive interventions. Am J Psychiatry. 2009;166:1375–83.CrossRefPubMedPubMedCentral

Van der Weele GM, Jong R de, Waal M de, et al. Response to an unsolicited intervention offer to persons aged ≥ 75 years after screening positive for depressive symptoms: a qualitative study. Int Psychogeriatr. 2012;24:270–7.CrossRefPubMed

Van Schaik DJ, Klijn AF, Hout HP van, et al. Patients’ preferences in the treatment of depressive disorder in primary care. Gen Hosp Psychiatry. 2004;26:184–9.CrossRefPubMed

10.

Prins MA, Verhaak PF, Bensing JM, Meer K van der. Health beliefs and perceived need for mental health care of anxiety and depression-the patients’ perspective explored. Clin Psychol Rev. 2008;28:1038–58.CrossRefPubMed

11.

Wittkampf K, Zwieten M van, Smits F, Schene A, Huyser J, Weert H van. Wat denken gescreende patiënten met een depressie over hun diagnose? Huisarts Wet. 2009;52:274–80.CrossRef

12.

Beljouw IMJ, Laurant MGH, Heerings M, Stek ML, Marwijk HWJ van, Exel E van. Implementing an outreaching, preference-led stepped care intervention programme to reduce late life depressive symptoms: results of a mixed methods study. Implement Sci. 2014;9:107.CrossRefPubMedPubMedCentral

13.

Joo JH, Wittink M, Dahlberg B. Shared conceptualizations and divergent experiences of counseling among african american and white older adults. Qual Health Res. 2011;21:1065–74.CrossRefPubMed

14.

Murray J, Banerjee S, Byng R, Tylee A, Bugra D, MacDonald A. Primary care professionals’ perceptions of depression in older people: a qualitative study. Soc Sci Med. 2006;63:1363–73.CrossRefPubMed

15.

Burroughs H, Lovell K, Morley M, Baldwin R, Burns A, Chew-Graham C. ‘Justifiable depression’: How primary care professionals and patients view late-life depression? A qualitative study. Fam Pract. 2006;23:369–77.CrossRefPubMed

16.

Prins MA, Meadows G, Bobevski I, et al. Perceived need for mental health care and barriers to care in the Netherlands and Australia. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol. 2011;46:1033–44.CrossRefPubMed

17.

Lawrence V, Banerjee S, Bhugra D, Sangha K, Turner S, Murray J. Coping with depression in later life: a qualitative study of help-seeking in three ethnic groups. Psychol Med. 2006;36:1375–83.CrossRefPubMed

18.

Conner KO, Lee B, Mayers V, et al. Attitudes and beliefs about mental health among African-American older adults suffering from depression. J Aging Stud. 2010;24:266–77.CrossRefPubMedPubMedCentral

19.

Blom JW, Elzen W den, Houwelingen AH van, et al. Effectiveness and cost-effectiveness of a proactive, goal-oriented, integrated care model in general practice for older people. A cluster randomized controlled trial: Integrated Systematic Care for older People – the ISCOPE study. Age Ageing. 2016;45:30–41.CrossRefPubMedPubMedCentral

20.

Sheikh JA, Yesavage JA. Geriatric depression scale (GDS): recent findings and development of a shorter version. In: Brink LT (redactie). Clinical gerontology; a guide to assessment and intervention. New York: Howarth; 1986.

21.

Strauss A, Corbin J. Basics of qualitative research: techniques and procedures for developing Grounded Theory. London: SAGE; 1998.

22.

Corbin JM, Strauss A. Unending work and care: managing chronic illness at home. San Francisco: Jossey-Bass; 1988.

23.

Switzer JF, Wittink MN, Karsch BB, Barg FK. “Pull yourself up by your bootstraps”: a response to depression in older adults. Qual Health Res. 2006;16:1207–16.CrossRefPubMedPubMedCentral

24.

Wittink MN, Barg FK, Gallo JJ. Unwritten rules of talking to doctors about depression: integrating qualitative and quantitative methods. Ann Fam Med. 2006;4:302–9.CrossRefPubMedPubMedCentral

25.

Stanners MN, Barton CA, Shakib S, Winefield HR. Depression diagnosis and treatment amongst multimorbid patients: a thematic analysis. BMC Fam Pract. 2014;15:124.CrossRefPubMedPubMedCentral

26.

Gerrits MJG, Oppen P van, Leone SS, Marwijk HWJ van, Horst HE van der, Penninx BW. Pain, not chronic disease, is associated with the recurrence of depressive and anxiety disorders. BMC Psychiatry. 2014;14:187.CrossRefPubMedPubMedCentral

27.

Chew-Craham C, Kovandžić M, Gask L, et al. Why may older people with depression not present to primary care? Messages from secondary analysis of qualitative data. Health Soc Care Community. 2012;20:52–60.CrossRef

28.

Cornford CS, Hill A, Reilly J. How patients with depressive symptoms view their condition: a qualitative study. Fam Pract. 2007;24:358–64.CrossRefPubMed

Titel: Omgaan met somberheid op oudere leeftijd: een kwalitatieve studie
Auteurs: Margaret von Faber
Gerda M. van der Weele
Geertje van der Geest
Jeanet W. Blom
Nicolette van der Zouwe
Ria Reis
Roos C. van der Mast
Jacobijn Gussekloo
Publicatiedatum: 09-11-2016
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie / Uitgave 6/2016
Print ISSN: 0167-9228
Elektronisch ISSN: 1875-6832
DOI: https://doi.org/10.1007/s12439-016-0196-y

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Achtergrond

Methode

Resultaten

Conclusies

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 6/2016

Ouderen met een verstandelijke beperking verliezen veel zelfredzaamheid gedurende drie jaar: resultaten van de Gezond Ouder studie (GOUD)

Onderwijs in het Nationaal Programma Ouderenzorg

Signalementen

Verlies van empathie bij frontotemporale dementie is een primaire stoornis, onafhankelijk van sociale intelligentie

Van NPO naar BeterOud: van kwetsbaar naar veerkrachtig

Implementatie en (kosten-)effectiviteit van casemanagement voor mensen met dementie en hun mantelzorgers: resultaten van de COMPAS-studie