6. Obsessieve-compulsieve en verwante stoornissen

Obsessieve-compulsieve stoornissen en verwante stoornissen kenmerken zich vooral door aanhoudende, intrusieve, angstopwekkende gedachten meestal gecombineerd met angstreducerende reacties. Hiertoe behoren obsessieve-compulsieve stoornis (OCS), morfodysfore stoornis en verzamelstoornis. Met name antidepressiva zijn bij OCS effectief gebleken. De cognitief-gedragstherapeutische aanpak met onder andere exposure met responspreventie geldt als effectiever op de lange termijn dan farmacotherapie. Bij de morfodysfore stoornis zijn patiënten gepreoccupeerd met vermeende tekortkomingen in hun uiterlijk, waarvoor een SSRI of cognitieve gedragstherapie wordt ingezet. Cognitieve gedragstherapie bestaat vooral uit het uitdagen van cognities over de vermeende lelijkheid en het uitvoeren van gedragsexperimenten om de voorspellingen te toetsen. Patiënten met een verzamelstoornis hebben aanhoudend grote moeite om afstand te doen van verzamelde bezittingen, zelfs als die geen waarde hebben. Vooral bij lichtere vormen kunnen zij baat hebben bij SSRI’s. Cognitieve gedragstherapie richt zich vaak eerst op het reorganiseren van de bezittingen en het uitdagen van de disfunctionele gedachten over verzamelen, waarna patiënten geleidelijk afstand gaan doen van hun verzameling.