Top

Tijdschrift voor Psychotherapie

Gepubliceerd in:

01-02-2005 | Artikel

Observatieschalen voor emotionele beschikbaarheid.

Een instrument voor onderzoeks- en klinische praktijk

Auteur: Nicole Vliegen

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie | Uitgave 1/2005

Abstract

De ‘Observatieschalen voor emotionele beschikbaarheid’, ontwikkeld door Biringen, Robinson en Emde, zijn een instrument dat zijn nut bewijst op het raakvlak van onderzoeks- en klinische praktijk. Vanuit klinisch oogpunt kan dit instrument een rol spelen bij de diagnostische evaluatie van de kwaliteit van de ouder-kindrelatie. Het kan hulp bieden bij de inschatting van de nood aan therapeutische begeleiding in risicosituaties of in geval van een hulpvraag. Het kan anderzijds, door herevaluatie en groepsvergelijking, van betekenis zijn in het onderzoek naar de resultaten van interventie op dit niveau.

In het onderhavige artikel wordt dit observatie-instrument gesitueerd: aan bod komen de schalen, de conceptualisering en een overzicht van recente onderzoeksresultaten die met deze schalen verkregen zijn. Tot slot volgt een voorbeeld van de klinische relevantie van het instrument.

vorige artikel Inleiding

volgende artikel Een aanzet tot constructvalidering van de profielinterpretatie van de Nederlandse verkorte MMPI (NVM).

Met het woord ‘ouder’ of ‘moeder’ verwijs ik steeds naar de primaire verzorgende figuur. In de realiteit is dit de moeder of de vader, maar het kan evenzeer gaan over de onthaal-, pleeg- en adoptiemoeder of de kinderverzorgster in de kinderopvang.

De kinderdagverblijven waarnaar Aviezer, Sagi en Koren-Karie (2003) verwijzen, verschillen kwalitatief het meest van andere opvangvormen. Het gaat om groepsopvang, waarbij er weinig continuïteit is in de relatie tussen verzorgster en kind en er vrij veel kinderen aan elke verzorgster toegewezen zijn. Dit onderzoek doet met andere woorden geen uitspraken over kinderopvang in het algemeen, maar over een specifieke vorm ervan.

Ainsworth, M., Blehar, M., Waters, E., & Wall, S. (1978). Patterns of attachment: A psychological study of the strange situation. Hillsdale, NJ: Erlbaum.

Aviezer, O., Sagi, A., Joels, T., & Ziv, Y. (1999). Emotional availability and attachment representations in Kibbutz infants and their mothers. Development Psychology, 35, 811-821.CrossRef

Aviezer, O., Sagi, A., & Koren-Karie, N. (2003). Ecological constraints on the formation of infant-mother attachment relations: When maternal sensitivity becomes ineffective. Infant Behavior & Development, 26, 285-299.CrossRef

Beebe, B. (2003). Brief mother-infant treatment: Psychoanalytically informed video-feedback. Infant Mental Health Journal, 24, 24-52.CrossRef

Bick, E. (1964). Notes on infant observation in psychoanalytic training. International Journal of Psychoanalysis, 45, 558-566.PubMed

Biringen, Z. (2000). Emotional availability: Conceptualisation and research findings. American Journal of Orthopsychiatry, 70, 104-114.CrossRefPubMed

Biringen, Z., & Bretherton, I. (1989). The peer interview. (ongepubliceerd document). Colorado State University, CO, VS.

Biringen, Z., Brown, D., Donaldson, L., Green, S., Krcmarik, S., & Lovas, G. (2000). Adult attachment interview: Linkages with dimensions of emotional availability for mothers and their pre-kindergarteners. Attachment and human development, 2, 188-202.CrossRefPubMed

Biringen, Z., Matheny, A., Bretherton, I., Renouf, A., & Sherman, M. (2000). Maternal representation of the self as parent: Connections with maternal sensitivity and maternal structuring. Attachment and Human Development, 2, 218-232.CrossRefPubMed

Biringen, Z., Robinson, J., & Emde, R. (1994). Maternal sensitivity in the second year: gender-based relations in the dyadic balance of control. American Journal of Orthopsychiatry, 64, 78-90.CrossRefPubMed

Biringen, Z., Robinson, J., & Emde, R. (1988). Emotional availability scales (1th ed.). Unpublished Manual for the EAS-training.

Biringen, Z., Robinson, J., & Emde, R. (1993). Emotional availability scales (2nd ed.). Unpublished Manual for the EAS-training.

Biringen, Z., Robinson, J., & Emde, R. (1998). Emotional availability scales (3th ed.). Unpublished Manual for the EAS-training.

Bowlby, J. (1969). Attachment and loss: Vol 1. Attachment. New York: Basic Books.

Bowlby, J. (1973). Attachment and loss: Vol 2. Separation. New York: Basic Books.

Brafman, A. (1988). Infant observation. International Revue of Psychoanalysis, 15, 45-59.

Bretherton, I., Biringen, Z., Ridgeway, D., Maslin-Cole, C., & Sherman, M. (1989). Attachment: The parental perspective. Infant Mental Health Journal, 10, 203-221.CrossRef

Briggs, A. (2002). Surviving space: Papers on infant observation. Londen/New York: Karnac.

Dozier, M., Stovall, C., Albus, K., & Bates, B. (2001). Attachment of infants in foster care: The role of the caregiver state of mind. Child Development, 72, 1467-1477.CrossRefPubMed

Easterbrooks, M., Biesecker, G., & Lyons-Ruth, K. (2000). Infancy predictors of emotional availability in middle childhood: The roles of attachment security and maternal depressive symptomatology. Attachment and Human Development, 2, 170-187.CrossRefPubMed

Emde, R. (1980). Emotional availability: a reciprocal reward system for infants and parents with implications for prevention of psychosocial disorders. In P.M. Taylor, Parent-infant relationships (pp. 87-115). Orlando, FL: Grune & Stratton.

Emde, R. (1983). The prerepresentational self and its affective core. The psychoanalytic study of the child, 38, 165-192.PubMed

Emde, R., & Easterbrooks, A. (1985). Assessing emotional availability in early development. In W. Frankenburg, R. Emde & J. Sullivan (Eds), Early identification of children at risk. An international perspective. New York/Londen: Plenum Press.

Jones, A. (2004). Can the use of video in parent infant psychotherapy facilitate pathways to change? Lezing op the Tavistock Clinic conference, ‘Pathways to change’. Londen, 24-27 maart.

Lehman, E., Steier, A., Guidash, K., & Wanna, S. (2002). Predictors of compliance in toddlers: Child temperament, maternal personality and emotional availability. Early child development and care, 172, 301-310.CrossRef

Lovas, G. (2002). Early gender development in the context of parent/toddler interactions: Emotional availability and language development. Dissertation Abstracts International, 63, 2622.

Mahler, M., Pine, F., & Bergman, A. (1975). The psychological birth of the human infant. New York: Basic Books.

McDonough, S. (2000). Interaction guidance: An approach for difficult-to-engage parents. In C. Zeanah (Ed.), Handbook of infant mental health. New York/ Londen: The Guilford Press.

Oyen, A., Landy, S., & Hilburn-Cobb, C. (2000). Maternal attachment and sensitivity in an at-risk sample. Attachment and human development, 2, 203-217.CrossRefPubMed

Pressman, L., Pipp-Siegel, S., Yoshinaga-Itano, C., Kubicek, L., & Emde, R. (1998). A comparison of the link between emotional availability and language gain in young children with and without hearing loss. Volta Review, 100, 251-277.

Reid, S. (Ed.) (1997). Developments in infant observation. The Tavistock model. Londen/New York: Routledge.

Rethazi, M. (1999). Maternal working model of the child and emotional availability in an sample of aggressive preschoolers. Dissertation Abstracts International, 60(1-A), 0067.

Robinson, J., & Biringen, Z. (1995). Gender and emerging autonomy in development. Psychoanalytic Inquiry, 5, 60-74.CrossRef

Robinson, J., Little, C., & Biringen, Z. (1993). Emotional communication in mother-toddler relationships: Evidence for early gender differentiation. Merill-Palmer Quarterly, 39, 496-517.

Sagi, A., Koren-Karie, N., Gini, M., Ziv, Y., & Joels, T. (2002). Shedding further light on the effects of various types and quality of early child care on infant-mother attachment relationships: The Haifa study of early child care. Child development, 73, 1166-1186.CrossRefPubMed

Sameroff, A., & Fiese, B. (2000). Models of development and developmental risk. In C. Zeanah (Ed.). Handbook of infant mental health. New York/ Londen: The Guilford Press.

Scher, A. (2001). Mother-child interaction and sleep regulation in one-year-olds. Infant Mental Health Journal, 22, 515-528.CrossRef

Steier, A., & Brauch-Lehman, E. (2000). Attachment to transitional objects: Role of maternal personality and mother-toddler interaction. American Journal of Orthopsychiatry, 70, 340-350.CrossRef

Swanson, K., Beckwith, L., & Howard, J. (1998). Intrusive caregiving and quality of attachment in prenatally drug-exposed toddlers and their primary caregivers. Attachment and human development, 2, 130-148.

Tronick, E., & Cohn, J. (1989). Infant-mother face-to-face interaction: age and gender differences in coordination. Child development, 60, 85-92.CrossRefPubMed

Vallino, D. (2004). Thoughts about play in infant observation. Abstract for a lecture at the 7^th International conference on infant observation. Paths of growth: from the eyes to the mind. April.

Watillon-Naveau, A. (1994). L'impact de la méthode d'observation de la relation mère-enfant sur les mères et leurs bébés. Devenir, 6, 105-111.

Ziv, Y., Aviezer, O., Gini, M., Sagi, A., & Koren-Karie, N. (2000). Emotional availability in the mother-infant dyad as related to the quality of infant-mother attachment relationship. Attachment and Human Development, 2, 149-169.CrossRefPubMed

Titel: Observatieschalen voor emotionele beschikbaarheid.
Een instrument voor onderzoeks- en klinische praktijk
Auteur: Nicole Vliegen
Publicatiedatum: 01-02-2005
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie / Uitgave 1/2005
Print ISSN: 0165-1188
Elektronisch ISSN: 1876-5637
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03062119

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Abstract

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 1/2005

Dupliek op het kritische commentaar van Jaspers

Inleiding

Constructvalidering van de NVM-profielinterpretatie: fundering of drijfzand?

Een aanzet tot constructvalidering van de profielinterpretatie van de Nederlandse verkorte MMPI (NVM).

Geïntegreerde cognitieve gedragstherapie. Psychotherapie en de toekomst. Congres Centrale RINO-groep. Utrecht, 7 april 2004

Psychotherapy for borderline personality. Workshop on mentalisation based treatment. Nascholingsprogramma Symforagroep. Amersfoort, 19 en 20 april 2003