Top

Gepubliceerd in:

01-04-2016 | klinische les

Niet-westerse allochtonen met SOLK

Auteurs: Anne Marije Los, Rolieke Cents, dr. Hans Harmsen, prof.dr. Patrick Bindels

Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap | Uitgave 4/2016

Samenvatting

Los AM, Cents RAM, Harmsen JAM, Bindels PJE. Niet-westerse allochtonen met SOLK. Huisarts Wet 2016;59(4):172-5.

Somatisch onvoldoende verklaarde klachten (SOLK) zijn vaak complex. Soms aarzelt de arts om eventuele psychische factoren ter sprake te brengen, omdat hij denkt dat de patiënt daar weinig inzicht in heeft. Als het gaat om patiënten van niet-westerse afkomst, kan de situatie nog complexer worden door communicatieproblemen en verschillen in opvattingen over ziekte. Veel huisartsen nemen aan dat er in niet-westerse culturen een stigma rust op psychische klachten, maar dit stigma is minder sterk dan men denkt. Als niet-westerse allochtonen een klacht als somatisch presenteren, betekent dat niet per se dat zij de psychische oorzaken ontkennen: in veel culturen is de scheiding van lichaam en geest niet zo sterk als in de westerse cultuur. Het is dan ook zeker mogelijk, en zelfs aan te bevelen, om psychische factoren ter sprake te brengen in het consult. De NHG-Standaard SOLK bevat bruikbare adviezen en geeft een model om de anamnese te structureren: SCEGS (somatisch-cognitief-emotioneel-gedragsmatig-sociaal). Bij niet-westerse allochtonen is het beter de volgorde te veranderen naar SGSCE, waardoor de gedragsmatige en sociale consequenties van de klacht voorop komen te staan. Het is belangrijk een vertrouwensrelatie op te bouwen met de patiënt, zo nodig met behulp van het cultureel interview. Bij het aan de orde stellen van psychische klachten kan het helpen te beginnen bij de basale emoties (boos-bang-blij-bedroefd), metaforen te gebruiken en waar mogelijk het probleem te omschrijven in de eigen woorden van de patiënt. Van belang is ook het beroepsgeheim te benadrukken.

vorige artikel Een bijzondere keelpijn

volgende artikel De dokter als medicijn: zeventig jaar timmeren aan de arts-patiëntrelatie

Olde Hartman T, Blankenstein A, Molenaar A, Bentz van den Berg D, Van der Horst H, Arnold I, et al. NHG-Standaard Somatisch Onvoldoende Verklaarde Klachten (SOLK). Huisarts Wet 2013;56:2–18.CrossRef

www.cbs.nl. Bevolking naar herkomstgroepering. Voorburg: CBS StatLine, 2014.

Van der Lucht F, Verweij A. Etniciteit en zorggebruik. Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM, 2010.

Frostholm L, Ornbøl E, Hansen H, Olesen F, Weinman J, Fink P. Which is more important for outcome: the physician’s or the patient’s understanding of a health problem? A 2-year follow-up study in primary care. Gen Hosp Psychiatry 2010;32:1–8.CrossRefPubMed

Hartz A, Noyes R, Bentler S, Damiano P, Willard J, Momany E. Unexplained symptoms in primary care: perspectives of doctors and patients. Gen Hosp Psychiatry 2000;22:144–52.CrossRefPubMed

Papic O, Malak Z, Rosenberg E. Survey of family physicians’ perspectives on management of immigrant patients: attitudes, barriers, strategies, and training needs. Patient Educ Couns 2012;86:205–9.CrossRefPubMed

Manna DR, Bruijnzeels MA, Mokkink HGA, Berg M. Minder etnische kennis in de standaarden van het Nederlands Huisartsen Genootschap over diabetes mellitus type 2, hypertensie en over astma bij volwassenen dan in de onderbouwende literatuur. Ned Tijdschr Geneeskd 2003;147:1691–6.PubMed

Van Wieringen J, Harmsen J, Bruijnzeels M. Intercultural communication in general practice. Eur J Public Health 2002;12:63–8.CrossRefPubMed

Junod Perron N, Hudelson P. How do junior doctors working in a multicultural context make sense of somatisation? Swiss Med Wkly 2005;135:475–9.PubMed

10.

Seeleman C, Suurmond K. Een arts van de wereld: etnische diversiteit in de medische praktijk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2005.

11.

Heredia Montesinos A, Rapp M, Temur-Erman S, Heinz A, Hegerl U, Schouler-Ocak M. The influence of stigma on depression, overall psychological distress, and somatization among female Turkish migrants. Eur Psychiatry 2012;27 Suppl 2:22–6.CrossRef

12.

Kortman F. Transculturele psychiatrie: van praktijk naar theorie. 2e dr. Assen: Van Gorcum, 2010.

13.

Gureje O, Simon G, Ustun T, Goldberg D. Somatization in cross-cultural perspective: a World Health Organization study in primary care. Am J Psychiatry 1997;154:989–95.CrossRefPubMed

14.

Gureje O. What can we learn from a cross-national study of somatic distress? J Psychosom Res 2004;56:409–12.CrossRefPubMed

15.

Aragona M, Rovetta E, Pucci D, Spoto J, Villa A. Somatization in a primary care service for immigrants. Ethn Health 2012;17:477–91.CrossRefPubMed

16.

Aragona M, Pucci D, Carrer S, Catino E, Tomaselli A, Colosimo F, et al. The role of post-migration living difficulties on somatization among first-generation immigrants visited in a primary care service. Ann Ist Super Sanita 2011;47:207–13.PubMed

17.

Bengi-Arslan L, Verhulst F, Crijnen A. Prevalence and determinants of minor psychiatric disorder in Turkish immigrants living in The Netherlands. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol 2002;37:118–24.CrossRefPubMed

18.

Small R, Lumley J, Yelland J. How useful is the concept of somatization in cross-cultural studies of maternal depression? A contribution from the Mothers in a New Country (MINC) study. J Psychosom Obstet Gynaecol 2003;24:45–52.CrossRefPubMed

19.

Bekker M, Schepman R. Somatization and psychological awareness of ethnic minority clients in Western-European mental health care: a pilot study. Eur J Psychiatry 2009;23:135–9.CrossRef

20.

Beirens K, Fontaine J. Somatic complaint differences between Turkish immigrants and Belgians: do all roads lead to Rome? Ethn Health 2011;16:73–88.PubMed

21.

Rohlof H, Knipscheer J, Kleber R. Somatization in refugees: a review. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol 2014;49:1793–804.CrossRefPubMed

22.

Ahmedani B, Kubiak S, Kessler R, de Graaf R, Alonso J, Bruffaerts R, et al. Embarrassment when illness strikes a close relative: a world mental health survey consortium multi-site study. Psychol Med 2013;43:2191–202.CrossRefPubMedPubMedCentral

23.

Kleinman A. Depression, somatization and the ‘new cross-cultural psychiatry’. Soc Sci Med 1977;11:3–10.CrossRefPubMed

24.

Liu C, Ingleby D, Meeuwesen L. Barriers to health care for chinese in the Netherlands. Int J Family Med 2011;2011:63585–3.CrossRef

25.

Stickney S, Yanosky D, Black D, Stickney N. Socio-demographic variables and perceptual moderators related to mental health stigma. J Ment Health 2012;21:244–56.CrossRefPubMed

26.

El Haddouchi M, Aouaj Y, Brouwer HJ, Stronks K. Marokkanen bij de huisarts aan het woord; de mate waarin de huisarts de reden van komst achterhaalt. Ned Tijdschr Geneeskd 2000 144:219–24.

27.

Knipscheer J, Kleber R. Migranten in de ggz: empirische bevindingen rond gezondheid, hulpzoekgedrag, hulpbehoeften en waardering van zorg. Tijdschr Psychiatr 2005;47:753–9.

28.

Simon G, VonKorff M, Piccinelli M, Fullerton C, Ormel J. An international study of the relation between somatic symptoms and depression. N Engl J Med 1999;341:1329–35.CrossRefPubMed

29.

Kirmayer L, Young A. Culture and somatization: clinical, epidemiological, and ethnographic perspectives. Psychosom Med 1998;60:420–30.CrossRefPubMed

30.

Vintges M, Hosper K, Kamisetti S. Onzichtbare pijn: Adviezen voor de implementatie van de NHG-Standaard SOLK bij patiënten met een migrantenachtergrond. Utrecht: Pharos, 2015.

Titel: Niet-westerse allochtonen met SOLK
Auteurs: Anne Marije Los
Rolieke Cents
dr. Hans Harmsen
prof.dr. Patrick Bindels
Publicatiedatum: 01-04-2016
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap / Uitgave 4/2016
Print ISSN: 0018-7070
Elektronisch ISSN: 1876-5912
DOI: https://doi.org/10.1007/s12445-016-0103-3

Andere artikelen Uitgave 4/2016

Effectiviteit van proactieve ouderenzorg

Import

Diabetes en cardiovasculaire sterfte

Import

Welke behandeling willen ouderen met kanker?

(ver)stand van zaken

Longfoto: nut van aanvraag doorgelicht

Beschouwing

ECG 10+: Systematisch ECG’s beoordelen

nascholing

Afscheid

Redactioneel