13. Niet-natuurlijke aan- en afvoerwegen

Bij kunstmatig aangelegde aan- en afvoerwegen onderscheidt men katheters, sondes, drains en stomata. Katheters voor de blaas worden onderverdeeld in eenmalige en verblijfskatheters. Katheters zijn er met verschillende tips en in verschillende maten. Sondes kunnen zowel als aanvoerende als afvoerende weg worden gebruikt. Drains worden gebruikt voor afvoer van bloed, vocht of pus. Er wordt onderscheid gemaakt tussen actieve en passieve drainage. Stomata, ten slotte, worden aangelegd na oncologische chirurgie.