Dit is de nieuwe editie van de NHG-Standaarden voor praktijkassistentes. Standaarden zijn wetenschappelijk onderbouwde richtlijnen voor diagnostiek en beleid bij een groot aantal aandoeningen. Het NHG heeft de richtlijnen oorspronkelijk ontwikkeld voor huisartsen. In dit boek vindt u informatie uit de standaarden die op uw functie is toegesneden.
Brenda van der Laan (15) belt op om een afspraak te maken. Ze heeft veel last van acne en haar moeder had van de buurvrouw gehoord dat je daarvoor de pil kon gebruiken. ‘Mijn moeder en ik willen met de dokter overleggen of die pil ook geschikt is voor mij.’
Mevrouw Kasteel, 53 jaar, belt naar de praktijk. Ze heeft diarree. Van vroeger weet ze dat ze dan geraspte appel, witte rijst, wit brood, beschuitjes moet eten en geen vette dingen. En dat het ook goed is om wat minder dan anders te eten. Dat dieet houdt ze nu al twee dagen vol, maar de diarree wordt niet minder. Ze voelt zich heel slap, waarschijnlijk, zegt ze zelf, ‘omdat ik zo weinig eet’. Ze vraagt je wat ze moet doen.
Ilse Brouwers, 35 jaar, belt naar de praktijk. Ze heeft nu drie dagen erge keelpijn en heeft niet de indruk dat het beter wordt. Het lijkt haar zo'n onzin om voor keelpijn naar de dokter te gaan, maar aan de andere kant voelt ze zich absoluut niet lekker: ze is rillerig, terwijl haar wangen gloeien. De temperatuur heeft ze niet opgemeten.
Ze weet niet goed wat ze moet doen. Huismiddeltjes geven wel even verlichting, maar niet meer dan dat. Moet ze nu paracetamol blijven slikken of heeft de huisarts er iets anders voor? En zo ja, moet ze daarvoor op het spreekuur komen of kan er een recept worden klaargelegd?
Mevrouw De Lange belt hevig ongerust op over haar man. Hij gebruikt al langer tabletjes onder de tong tegen angina pectoris. Die hielpen altijd goed. Nu heeft hij al drie tabletjes gehad nadat hij vanochtend in bed last kreeg van pijn op de borst. Hij heeft al een uur pijn, en ziet bleek, zweet en is misselijk. ‘Kan de dokter snel komen?’
Meneer Yildim vraagt aan de balie een recept voor een hoestdrank voor zijn vrouw. U stelt een aantal vragen om de ernst van de situatie in te schatten. Mevrouw Yildim blijkt geen koorts te hebben en zich verder niet ziek te voelen. ‘Alleen hoge bloeddruk, maar daar heeft ze medicijnen voor’, zegt meneer Yildim.
Kees van den Broek belt. Hij moet de hele tijd niezen als gevolg van jeuk in zijn neus. Hij is 18 jaar en zit in het eindexamenjaar van het vwo. Hij heeft het dus ontzettend druk en kan al dat genies helemaal niet gebruiken. Wat moet hij doen?
Aisha Moukhtar Ahmed (24 jaar) belt naar de praktijk. Je kent haar als een drukbezet persoon, want naast haar hbostudie werkt ze in de avonduren in een restaurant. ‘Ik word maar niet ongesteld,’ zegt ze, ‘nu al zes maanden niet. Ik ben al eerder daarvoor bij de dokter geweest en die zei dat ik maar een aantal maanden moest afwachten. Ik ben steeds zo ongerust dat ik toch zwanger ben, dus ik heb maar weer een testje gedaan. Gelukkig was er niets aan de hand.’
Mevrouw Alaoui, een Marokkaanse vrouw van 30 jaar, komt bij u langs. Vorige maand moest haar Hb bepaald worden omdat ze zo moe was. Dit bleek 6,9 mmol/l te zijn. Ze heeft een maand ijzertabletten geslikt en komt bij u op controle. Haar Hb blijkt nu 7,0 te zijn. Wat nu?
Els van der Meer belt. ‘Ik wil graag een afspraak met de dokter’, zegt ze. ‘Helaas kan dat alleen als mijn zuster ook kan, want ik durf dat hele eind niet alleen over straat. Overigens gaat het al een stukje beter, hoor, zo af en toe durf ik al een klein eindje te lopen in de straat waar ik woon, maar dat eind naar de praktijk, dat haal ik niet.’ U kijkt na het maken van de afspraak in haar dossier. Daarin staat als probleem: ‘Angststoornis: straatfobie’.
Meneer Schipper, 62 jaar, heeft hevige pijn in zijn rechter grote teen. Het doet zo'n pijn dat hij er niet op kan staan. Ook als hij zijn voet niet beweegt, doet het enorm veel pijn. Meneer Schipper is in de huisartsenpraktijk bekend met hoge bloeddruk waarvoor hij wordt behandeld met bètablokkers.
Mevrouw Van Bergen aan de telefoon. Zij wil een afspraak maken voor Vincent, haar zoontje van 3 jaar. ‘Vincent hoest zo vaak, vooral 's nachts. Soms lijkt het ook of zijn borstkas piept. Ik vraag me af of hij soms astma heeft, want dat zit bij ons in de familie.’ U besluit dat u bij deze klacht niet zelf advies kunt geven en regelt een afspraak met de huisarts voor Vincent en zijn moeder.
Kees de Jong, 19 jaar, belt naar de praktijk. Hij heeft al vanaf zijn kindertijd astma, maar heeft vanaf zijn vijftiende jaar geen inhalatiemedicatie meer gebruikt. Het ging best goed zonder medicatie, vond hijzelf, en zijn ouders legden zich erbij neer dat hij geen pufjes meer gebruikte. Nu is hij uit huis en wil hij gaan samenwonen met zijn vriendin. ‘Mijn vriendin heeft een kat. Ik kan me van vroeger herinneren dat ik allergisch was voor katten. Mijn ouders hebben toen de kat naar een asiel gebracht. Zou het helpen als ik weer zo'n pufje ga gebruiken? Dan hoeft mijn vriendin de kat niet weg te doen.’
Meneer De Groot belt op. U kent hem als een vitale 80-jarige. Nu lijkt er toch iets aan de hand te zijn: ‘Ik werd vanochtend bij het opstaan plotseling duizelig. Mijn hart gaat enorm tekeer en ik voel me te moe om me aan te kleden. Kan de dokter komen?’
Mevrouw Jurriëns, 42 jaar, belt op. ‘Ik heb bij het douchen rare vlekken bovenaan mijn benen ontdekt. Ze zijn roodbruin en ze schilferen. Toen ik later mijn oksels wilde scheren, zag ik dat die vlekken daar ook zaten. Ik heb er verder geen last van, het doet geen pijn en ik heb ook geen jeuk, maar ik vind het toch wel raar. Wat zou het kunnen zijn?’
Mevrouw Hastens belt. ‘Zoals je weet heeft mijn man een paar maanden geleden een hartinfarct gehad. Hij is sindsdien bij de cardioloog onder controle geweest. Gelukkig gaat het goed. Hij hoeft niet bij de cardioloog terug te komen, maar de cardioloog zei dat mijn man wel onder controle moest blijven van de huisarts. Nou wil ik graag een afspraak maken om te horen wat dat precies inhoudt.’
‘Ontzettend handig, zo'n doosje waar alles in zit wat nodig is voor het plaatsen van een verblijfskatheter’, zegt huisarts De Vries. ‘Alles bij de hand, echt een goede tip uit de standaard.Wil je vragen of de apotheek een nieuw setje samenstelt? In het weekend heb ik de heer Van Proost van een volle blaas verlost. Wat was die man opgelucht!’
Meneer De Wolf belt u. ‘De huisarts zei dat ik een afspraak moest maken met de praktijkondersteuner, omdat ik hoge bloeddruk heb. De praktijkondersteuner moet kijken of ik risico loop op een hartaanval, begreep ik. Maar ik slik toch al medicijnen tegen hoge bloeddruk en mijn bloeddruk is nou toch goed? Waarom moet ik dan naar de praktijkondersteuner?’ U zegt tegen meneer De Wolf dat de praktijkondersteuner een risicoprofiel op zal stellen. U legt hem uit wat dat is.
Mevrouw Dijkema belt. Zij wil een afspraak maken voor Jantien, haar dochtertje van ruim 1 jaar. Jantien heeft constitutioneel eczeem. Mevrouw Dijkema is geïrriteerd. ‘Ik krijg steeds maar een zalfje, maar ik wil nu wel eens uitgezocht hebben waardoor het komt en wat nou het juiste medicijn is’, zegt ze. U maakt voor haar en Jantien een afspraak bij de huisarts.
Mevrouw De Jong, 52 jaar, heeft drie weken geleden een verontrustende diagnose van de huisarts gekregen. Ze heeft COPD, vertelde hij, en dat komt met grote waarschijnlijkheid omdat ze al zo'n dertig jaar stevig gerookt heeft. Hij heeft haar naar jou verwezen voor controle van de longfunctie en voor begeleiding bij het stoppen met roken. Mevrouw De Jong zit nog vol vragen. ‘Kun jij me nog eens uitleggen wat COPD nou precies is? Ik geloof niet dat ik alles heb gehoord wat de dokter zei.’
Mevrouw Toers belt in paniek op. ‘Mijn man zakt plotseling door zijn benen en kan niet meer praten. Ik krijg hem niet meer overeind. Volgens mij heeft hij een beroerte. Stuur alsjeblieft meteen de dokter!’
U wordt gebeld door mevrouw Van Dijk. Zij verzorgt haar bedlegerige moeder. Haar moeder is kort geleden uit het ziekenhuis ontslagen nadat gebleken is dat ze een carcinoom heeft in een vergevorderd stadium. U vraagt hoe het gaat met moeder en dochter. Mevrouw Van Dijk zegt dat het zwaar is, maar dat ze gelukkig ondersteund wordt door haar gezin. Ze belt voor iets anders: tijdens het wassen vanmorgen bleek haar moeder rode plekken te hebben op stuit en hielen. Kan dat wijzen op ‘doorliggen’? Zou de dokter vandaag langs kunnen komen?
Mevrouw De Jong belt op naar de huisartsenpraktijk: ‘Gelukkig dat ik jou meteen aan de lijn krijg! Kan de dokter alsjeblieft gauw komen, er is iets mis met mijn man! Het lijkt wel alsof hij niet meer goed kan denken, hij is al uren in de weer en hij zegt allemaal rare dingen! Ik snap er niets van. Ik vond hem vanochtend al wat vreemd, maar ik dacht dat hij moe was omdat hij niet goed geslapen had, maar het is alleen maar erger geworden.’ U weet dat meneer De Jong 79 jaar is.
Als hij zijn bloeddruk komt laten controleren, vertelt meneer Van Someren u dat zijn vrouw de laatste tijd zo vergeetachtig is. Zij is zelfs de verjaardag van haar kleindochter vergeten, terwijl ze zo dol op het meisje is. Ze is ook veel stiller geworden en ze doet veel minder in huis dan vroeger. Hij maakt zich zorgen over haar achteruitgang en over de toekomst.
Mevrouw Dessing, 35 jaar, maakt de laatste tijd vaak afspraken bij de huisarts. Ze is somber, klagerig en moe. Ze is ook snel ongerust over haar kinderen, een dochtertje van 6 en een zoontje van 9 jaar oud. Ze ziet overal de negatieve kant van. Ook is ze snel bang, denkt altijd meteen het ergste. Als u haar aan de lijn heeft, vraagt ze soms om slaaptabletten. Die heeft ze een paar jaar terug ook eens gehad toen haar moeder overleed. Nadat u de telefoon heeft neergelegd, zegt u tegen uw collega: ‘Mevrouw Dessing heeft niet veel plezier in haar leven!’
Josien Bakker, 24 jaar, belt naar de huisartsenpraktijk. ‘Ik heb op tv gezien dat er iets bestaat tegen schimmelnagels, een kuurtje met pillen of zoiets,’ zegt ze, ‘kan ik dat ook krijgen? Ik lak nu mijn teennagels regelmatig maar eigenlijk wil ik er gewoon vanaf, ik vind schimmelnagels zó lelijk.’
U zegt dat een behandeling met pillen – als het echt schimmelnagels zijn – nadelen heeft. ‘Daar wil ik meer informatie over,’ zegt Josien. ‘Kan ik eens langskomen op het spreekuur?’
U heeft bij mevrouw Ten Wolde het bloedsuikergehalte bepaald. Dat is nog steeds wat aan de hoge kant (13 mmol/l). Zelf maakt ze zich er niet zo druk over, want ze heeft helemaal geen klachten. Het zal dus wel meevallen met die suiker, zegt ze.
De huisarts had u gevraagd een afspraak voor haar te maken als de glucosewaarde nog steeds te hoog zou zijn. Dat zegt u tegen haar. Mevrouw wil weten wat de reden is voor de afspraak. Hier haakt u op in door algemene voorlichting te geven over de mogelijke complicaties van diabetes en het belang van een goed controlebeleid.
Mevrouw Ter Avest, 54 jaar, belt u op. Zij is ongerust omdat zij een knobbeltje in de borst heeft gevoeld. Een jaar geleden is ze nog onderzocht bij het bevolkingsonderzoek naar borstkanker. De uitslag van het onderzoek was toen goed. Wel heeft haar moeder op oudere leeftijd borstkanker gekregen. Zou het toch kunnen dat er wat is…?
Mevrouw Van Dijk, 31 jaar, belt naar de praktijk. ‘Ik heb zo'n last van mijn rechterbeen en ik vraag me af of de dokter daar even naar moet kijken.’ ‘Last van uw been? Kunt u daar iets meer over vertellen?’ vraagt u. ‘Gisteren is het begonnen,’ zegt mevrouw Van Dijk. ‘Mijn onderbeen is rood en dik. Ik heb nog nooit zoiets gehad. En ik was net zo blij dat ik een beetje bijgekomen was van die lange reis.’ Ze blijkt een paar dagen geleden thuisgekomen te zijn van een busreis naar Oostenrijk. ‘Even een weekje skiën,’ legt ze uit.
Tijdens het winkelen is mevrouw Yavuz, 51 jaar, van de roltrap gevallen. Ze heeft lelijke schaafwonden opgelopen. U vangt haar op in de behandelkamer. Tijdens de wondverzorging vertelt mevrouw Yavuz dat ze met de roltrap naar boven ging, omdat ze op de babyafdeling iets leuks voor haar kleinkind wilde kopen. Toen ze omhoog keek om te bepalen of ze er al was, kreeg ze een aanval van duizeligheid. De wereld tolde in de rondte. Gelukkig hebben een paar schooljongens haar val kunnen breken. Hoe kan zo'n duizeligheid opeens ontstaan?
Mevrouw Charib, een 23-jarige dierenverzorgster, belt geschrokken op. Zij is door haar enkel gegaan. Moet ze nu naar de EHBO om een röntgenfoto te laten maken? Of kan de dokter komen? Ondanks de pijn blijkt mevrouw Charib toch op de enkel te kunnen staan. U stelt haar voor om eerst in de praktijk te onderzoeken of er aanwijzingen voor een botbreuk zijn. Na onderzoek van de enkel door de huisarts blijkt er sprake te zijn van een ‘distorsie’; een foto van de enkel is dus niet nodig. Nadat u op verzoek van de huisarts een steunende elastische zwachtel hebt aangelegd, verlaat mevrouw Charib opgelucht de praktijk.
Mevrouw De Groot vertelt u over haar zoon Job. Job is 7 jaar en plast regelmatig 's nachts in zijn bed. Het beddengoed moet dus vaak gewassen worden, maar dat vindt mevrouw De Groot niet eens zo erg. Erger vindt ze het voor Job zelf, want die durft bijvoorbeeld niet bij zijn vriendje te logeren. Ook vraagt ze zich af of er lichamelijk iets mis is met Job. Zou hij bijvoorbeeld een afwijking aan zijn nieren kunnen hebben?
U zegt dat bedplassen bij kinderen vaker voorkomt en dat er bijna nooit sprake is van lichamelijke afwijkingen. Ze kan het beste een afspraak voor Job bij de huisarts maken. De huisarts kan dan met Job en zijn moeder een methode uitkiezen waarmee Job van het bedplassen kan worden afgeholpen.
De heer Van der Weijden komt naar de praktijk vanwege pijn in zijn arm. De laatste tijd kreeg hij steeds meer moeite met het bedienen van de stuurknop van zijn vorkheftruck. Toen hij tijdens de koffiepauze merkte dat hij zijn kopje niet goed meer kon oppakken, is hij met werken gestopt.
Een collega zegt dat hij misschien een tenniselleboog heeft. Dat vindt hij raar, want hij heeft nog nooit een tennisracket aangeraakt. Kan de dokter eens kijken wat het is?
U controleert regelmatig de heer De Vries, 53 jaar. Hij komt een paar keer per jaar voor controle van zijn diabetes mellitus type 2. De laatste keer zei hij met een rood hoofd: ‘Ik heb een vraagje. Kan het zijn dat ik door de suikerziekte problemen heb met de eh….relatie?’ Niet begrijpend kijkt u hem aan. ‘Welke problemen bedoelt u?’ ‘Nou, in bed, als u begrijpt wat ik bedoel. En daar zijn pillen voor, heb ik begrepen.’
U hebt Els de Winter aan de telefoon. Zij is 25 jaar. De laatste jaren komt zij regelmatig in verband met klachten over vaginale afscheiding. Meestal ging het om een candida-infectie. Met een zetpil voor inwendig gebruik gingen de klachten over. Het laatste jaar is dit veranderd. ‘Ik heb nu al voor de vierde keer last van afscheiding en jeuk.Wat kan ik eraan doen?’
De huisarts is op bezoek geweest bij mevrouw Van Maanen om de bloeddruk te meten. Mevrouw Van Maanen is 75 jaar. Ze vertelt dat ze steeds minder kan en dat ze het huis bijna niet meer uit komt. Gelukkig doet haar dochter de boodschappen voor haar. ‘Tja, ik kan merken dat ik ouder word’, zegt mevrouw Van Maanen, ‘maar het laatste halfjaar gaat het wel erg hard: ik ben steeds zo moe.’ De praktijkondersteuner meldt dit in het overleg met de huisarts. De huisarts besluit mevrouw Van Maanen eens te onderzoeken op hartfalen.
De moeder van Jeanne Michels (14 jaar), vraagt om een recept voor haar dochter. Jeanne heeft vanaf haar 12e jaar eens in de maand last van hoofdpijn als ze ongesteld moet worden. De hoofdpijn wordt voorafgegaan door lichtflitsen in de ogen. Na een aantal uren verdwijnt de hoofdpijn. Ze weet dat het migraine is, want haar vader heeft het ook. Als ze hoofdpijn heeft, neemt ze een paracetamol, maar het is lastig dat ze zo af en toe school moet verzuimen. Is er misschien iets anders dat beter helpt en waardoor ze gewoon naar school kan?
Monica Vergissen, 21 jaar, belt naar de praktijk. Zij is gisterenavond vergeten de pil in te nemen. Het zou de eerste pil van de nieuwe strip zijn; kan zij hem nu nog innemen? De praktijkassistente vraagt voor de zekerheid of zij gisteren heeft gevrijd. Monica bevestigt dit geschrokken en vraagt of ze nu de morningafterpil moet nemen.
Mevrouw Van Ingen, 62 jaar, heeft ouderdomsdiabetes. U kent haar goed van de diabetescontroles. Ze vertelt u enigszins beschaamd dat ze vroeger altijd goed haar plas kon ophouden maar nu soms niet meer. Ze gebruikt daarom maandverband. Ze heeft dit nog nooit aan de dokter verteld, want: ‘Je vertelt zoiets niet zo graag en er is immers toch niets aan te doen.’ Op dit laatste haakt u in. U vertelt dat er andere, betere materialen zijn voor de opvang van urine dan maandverband. En u raadt haar aan om een afspraak met de huisarts te maken.
Het is januari. Mevrouw Grooters-van Dijk, 63 jaar, belt naar de praktijk omdat zij zich al een aantal dagen niet lekker voelt. Zij heeft last van hoesten, koorts en spierpijn en is erg moe. Eigenlijk denkt zij aan griep, maar omdat zij dit jaar voor het eerst de griepvaccinatie heeft gehad lijkt dat haar toch onwaarschijnlijk. Zij vraagt of ze even langs kan komen, want ze is ongerust.
Op vrijdagmiddag belt mevrouw El Kharchy voor haar dochter Zineb (bijna 2 jaar) die al drie dagen koorts heeft (de temperatuur is nu 39,1 graden Celsius). Zineb is even ziek als twee dagen geleden. Behalve de koorts zijn er geen andere opvallende symptomen.
Zij heeft Zineb af en toe een paracetamol zetpil gegeven, maar de koorts zakt niet en Zineb wordt niet beter. Mevrouw El Kharchy wil graag dat de huisarts vandaag komt kijken, want ze is erg ongerust.
Mevrouw Verbrugge is aan de telefoon en vraagt of de dokter een machtiging voor de fysiotherapeut kan geven voor haar man. ‘Hij is weer door zijn rug gegaan, hij kan niet meer op of neer.’ U gaat voor uzelf even de alarmsymptomen na. Meneer Verbrugge is wel ouder dan 50 jaar, maar hij heeft al vaker last van zijn rug gehad. Hij is niet bekend met een ernstige ziekte. ‘Straalt de pijn uit in één van de benen? Nee?’ U vertelt dat het beleid bij plotseling optredende lagerugpijn is veranderd. ‘Fysiotherapie is dikwijls niet nodig, maar ik zal de dokter vragen even contact met u op te nemen.’
Meneer Joosten belt midden onder het ochtendspreekuur. Hij is ten einde raad. Hij heeft al een paar weken last van zijn rug met uitstralende pijn naar het linkerbeen. Hij is er al mee op het spreekuur geweest. De huisarts zei toen dat hij last had van een ‘uitpuilende tussenwervelschijf’. Hij adviseerde hem om bij hevige pijn te rusten maar ook om zo af en toe een stukje te lopen. De pijn in zijn linkerbeen is nu ondraaglijk. Een buurvrouw had tegen hem opgemerkt: ‘Maar bij een hernia moet je toch platliggen?’ Hij wil dat er nu eindelijk eens wat gebeurt: kan er niet een foto worden gemaakt? U spreekt af dat de huisarts hem zal bellen.
Mevrouw Van Rijssel brengt een doosje langs voor een herhalingsrecept ranitidine. ‘Het is voor mijn man, hij heeft weer veel last van zijn maag de laatste twee weken.’ In het praktijkoverleg is toevallig juist afgesproken patiënten die om een herhalingsrecept cimetidine, ranitidine of omeprazol vragen, te verzoeken een afspraak op het spreekuur te maken. ‘Er zijn de laatste tijd ontwikkelingen in de behandeling van steeds opnieuw optredende maagklachten.’
Caroline Dirks, 24 jaar, belt ongerust naar de praktijk. Zij is acht weken zwanger. Het is haar eerste zwangerschap. Gisteravond had zij ineens een beetje bloedverlies, gelukkig zonder buikpijn. Is dit nu het begin van een miskraam? Moet er een echo gemaakt worden?
De vader van Janúsz belt. Janúsz is nu 6 jaar. Hij is wat onhandig met lopen en valt vaak. Zijn vader heeft eens goed gekeken hoe hij staat en beweegt. Hij denkt dat Janúsz over zijn eigen benen struikelt omdat hij X-benen heeft. Hij vraagt om een afspraak.
Meneer Van Dijk staat voor de balie. Hij wil graag vandaag nog gezien worden. ‘Ik heb ineens een zwelling in mijn knieholte. Het doet geen pijn, hoor, maar voor de zekerheid wil ik er even naar laten kijken’, legt hij uit.
Om vijf voor acht belt de huisarts u zelf op de overleglijn en vraagt u om het eerste uur van het spreekuur af te bellen of te verzetten. Zij heeft zojuist de bevalling begeleid van mevrouw Jansen en alles ziet er op het eerste gezicht goed uit. Het kind is een jongen, Matthijs. Ze moet Matthijs nog verder nakijken en de moeder nog hechten.
Mevrouw Klok, 48 jaar, belt naar de praktijk. Ze wil wat meer weten over osteoporose. Haar moeder heeft al jaren osteoporose en is de laatste jaren behoorlijk gekrompen. Mevrouw Klok vertelt dat de osteoporose bij haar moeder pas echt begonnen is na de overgang. Krijgt zij nu ook osteoporose? Wat kan ze doen om dit te voorkomen?
Het is een warme zomer. Marlou Fontaine, 17 jaar, belt omdat ze pijn heeft in haar rechteroor. Er komt ook gele afscheiding uit. Ze heeft geen koorts en voelt zich niet ziek, maar het is wel zo vervelend dat ze de dokter wil zien. Na het spreekuur vraagt u de huisarts naar de oorzaak van de klachten van Marlou.
Meneer Beekstra staat met zijn zoontje Joep van 4 jaar aan de balie. Ze hebben vannacht geen oog dichtgedaan. Joep werd regelmatig huilend wakker. Daarbij greep hij naar zijn rechteroor, dus vermoedelijk heeft hij oorpijn. Met een tabletje paracetamol heeft hij even geslapen. Maar hoeveel paracetamol mag je een kind van 4 jaar geven? Joep is snotterig en voelde vanmorgen ook warm aan. Meneer Beekstra wil met zijn zoontje niet nóg zo'n nacht doormaken. Dat zoiets ook altijd 's nachts moet gebeuren! U geeft in ieder geval uitleg over de veilige dosering paracetamol.
‘Marianne lijkt zo doof geworden’, vertelt mevrouw Wetering aan de telefoon. Marianne is 3 jaar jong. U vraagt of Marianne oorpijn heeft. Haar moeder zegt dat ze daar geen last meer van heeft, maar twee weken geleden wel.
Mevrouw De Wis, 49 jaar, vraagt een herhalingsrecept voor hormonen die ze gebruikt tegen opvliegers. Ze vertelt erbij dat ze zo goed helpen, ze heeft nu nooit meer last van opvliegers. U ziet dat zij deze medicijnen nu een half jaar gebruikt. U legt haar uit dat zij volgens het beleid in de praktijk een afspraak moet maken bij de huisarts om te laten bekijken of ze de behandeling wel of niet moet voortzetten.
U heeft Ineke Dalhoeven, 22 jaar, aan de telefoon. Een paar maanden geleden raakte u met haar aan de praat omdat ze twijfelde of ze de pil nog wel zou slikken. Ze had net haar relatie verbroken. Bovendien was ze van plan in een nieuwe relatie een condoom te gebruiken. Uiteindelijk leek het verstandig de pil toch nog even te blijven slikken.
Nu belt ze op met pijn in de onderbuik. Die heeft ze sinds gisteren. Toen was het nog wel uit te houden, ze dacht dat het van de darmen kwam, maar nu wordt de pijn steeds heviger. Ze heeft ook een koortsig gevoel. Er is een beetje bloedverlies uit de vagina, ze heeft pas de pil een keer vergeten. U maakt dezelfde ochtend nog een afspraak bij de huisarts. U vraagt Ineke een potje urine mee te nemen en de temperatuur op te nemen.
Meneer De Bie, 68 jaar, komt zoals gewoonlijk voor zijn vrouw een recept ophalen. Voor hij naar huis terugloopt, gaat hij altijd even in de wachtkamer zitten en brengt daar het gesprek op gang. U weet dat hij daar niet alleen voor de gezelligheid gaat zitten; hij heeft last van slechte doorbloeding in zijn benen. Na het stukje lopen naar de praktijk moet hij even rusten om de pijn in zijn benen te laten zakken. Het is wel goed voor z'n benen dat hij naar de praktijk komt lopen. Kort geleden is het hem gelukt te stoppen met roken; een enorme prestatie voor iemand die ruim veertig jaar heeft gerookt!
Sylvia de Jong belt je met de vraag of ze een uitstrijkje kan laten maken. ‘Heb je een oproep gekregen van het bevolkingsonderzoek?’ vraag je. ‘Nee,’ zegt Sylvia, ‘maar mijn buurvrouw blijkt baarmoederhalskanker te hebben, en daardoor ben ik ongerust geworden. Ik wil dat uitstrijkje graag voor de zekerheid laten maken. Kan ik dat zo aan jou vragen of moet ik een afspraak maken met de dokter daarvoor?’
Mevrouw Giessen, 25 jaar, heeft last van haar buik. Ze heeft dat wel vaker, maar deze keer is het erger dan anders. Haar buik voelt opgeblazen en ze heeft last van winderigheid. Haar ontlasting was enkele dagen wat harder, maar vandaag is ze al drie keer naar het toilet geweest voor dunnere ontlasting. Ze wil graag een afspraak met de huisarts, want ze begint zich ongerust te maken over haar klachten.
Willem Verhagen, 31 jaar, staat aan de balie. Hij heeft weer last van zijn maag. Ruikt hij nu weer naar alcohol? De huisarts heeft het drankgebruik wel eens ter sprake gebracht, maar dan zegt Willem dat hij niet veel drinkt. Eigenlijk alleen in het weekend en soms door de week als er een bijzondere aanleiding voor is. Hij vertelt dat hij trouwens erg goed tegen drank kan. Hij is nooit dronken en drinkt alleen maar bier en geen sterke drank. Wat moet u hiervan denken? U besluit het toch straks maar even tegen de huisarts te zeggen.
Mevrouw Van Wijk komt naar de praktijk voor een herhaling van haar tetanusvaccinatie; een maand geleden is zij door een hond gebeten. In de behandelkamer vertelt zij dat zij sinds een paar maanden zulke rare plekken op haar ellebogen heeft. Ze durft er niet zo goed mee naar de dokter.Wat kan zij er het best aan doen? Op haar ellebogen ziet u rode plekken, ongeveer zo groot als een munt van 2 euro. U weet niet goed wat het is en stelt haar voor een afspraak op het spreekuur te maken. Bij het weggaan komt ze nog even zeggen dat de huisarts heeft verteld dat het psoriasis is. Weet u daar misschien wat meer over te vertellen?
Meneer De Jong, 54 jaar, belt ongerust naar de huisartsenpraktijk. ‘Ik heb al een tijd aambeien. Daar heb ik soms wat meer last van dan anders, maar het was nooit zo erg dat ik de dokter moest bellen. Soms zit er een beetje bloed bij de ontlasting, maar dat vond ik niet zo'n probleem. Gisteren zat er ineens veel bloed bij de ontlasting. En ik heb net een artikel gelezen in een blad dat je daarmee naar de dokter moet. Kan ik een afspraak maken?’
‘Volgens mij moet ik een leesbril’, zegt Jan de Klerk. ‘Ik ben nog maar 45, maar ik merk dat mijn armen te kort worden om de krant te kunnen lezen. Daar baal ik wél van, ik voel me zo oud. Moet ik nou naar de oogarts? En betaalt de zorgverzekering dat?’
Meneer Van Stralen denkt dat hij een bijholteontsteking heeft; hij wil graag een recept voor een antibioticumkuur. Hij heeft geen tijd om op het spreekuur te komen. Bij navraag vertelt hij dat hij sinds twee dagen snipverkouden is. Hij heeft vooral last van pijn in zijn voorhoofd en rechts in de kaak. Hij heeft geen koorts. U weet dat een antibioticum lang niet altijd nodig is. U geeft hem voorlichting.
Mevrouw De Wit komt met haar beide peuters de praktijk binnenlopen. Allebei lopen ze te snotteren en met hun ogen te knipperen. Of de dokter even tussendoor naar de oogjes kan kijken. Ze hebben er zo veel last van, 's ochtends krijgen ze hun ogen haast niet open. ‘Tussendoor, dat zal helaas niet gaan’, zegt u, ‘maar misschien kan ik u ook advies geven.’
Met rode konen staat mevrouw Van Heukelum ongeduldig voor de balie. Ze kan nauwelijks wachten tot u de telefoon heeft neergelegd. Ze wil graag een afspraak met de huisarts maken omdat ze de laatste tijd last heeft van hartkloppingen en zo nerveus is.
Mevrouw Schouwstra wil graag een afspraak maken. Afgelopen weekeinde heeft zij het behang van de muur gehaald in de woonkamer. Nu heeft ze ontzettende pijn in haar rechterschouder; vannacht kon ze er nauwelijks van slapen. ‘Kan ik vandaag nog op het spreekuur terecht?’
Mevrouw Goossen, 38 jaar, belt of ze een receptje voor slaapmiddelen kan krijgen. Ze doet de laatste weken geen oog dicht en ze kan het zich niet permitteren om overdag slaperig te zijn. Ze heeft een drukke periode op haar werk en ook haar gezin vraagt de nodige aandacht.
Meneer Van der Hoeven, 40 jaar, speelt viool in een symfonieorkest. Hij kan de laatste tijd zijn vrouw minder goed verstaan en nu is hij bang dat hij doof wordt. Dat is voor niemand leuk, maar voor hem zou het natuurlijk een ramp zijn! Hij vraagt aan u wat hij moet doen.
‘Ik wil een afspraak met de dokter maken’, zegt Peter de Lange. ‘Welke klachten hebt u?’ vraagt u, ‘dan kan ik beoordelen hoeveel spoed de afspraak heeft.’ Even is het stil. ‘Eh, een soort wratjes op een nogal vreemde plaats, als u snapt wat ik bedoel. Het doet geen pijn, maar ik wil weten wat het is.’ U besluit om maar niet verder door te vragen en maakt voor hem een afspraak bij de huisarts voor de volgende dag.
Mevrouw Overmars, 32 jaar, gebruikt al jaren de pil. Ze heeft steeds meer weerstand tegen de pil, vertelt ze. Dat zou er de reden van kunnen zijn dat ze wel eens een pil vergeet. Ze vertelt dat ze over een spiraaltje denkt. Ze heeft gelezen dat er twee soorten zijn – mét en zonder hormoon – en ze vraagt of u haar de verschillen kunt uitleggen.
Meneer Hazebroek komt aan de balie. Hij is 69 jaar. Nog steeds werkt hij flink mee in het boerenbedrijf dat hij een jaar of drie geleden heeft overgedaan aan zijn zoon. Hij vraagt of u zijn bloeddruk wilt meten. U antwoordt dat dat kan en vraagt of hij zich zorgen maakt dat de bloeddruk te hoog is. Hij blijkt sinds twee maanden last te hebben van pijn op de borst. De pijn treedt vooral op bij inspanning, bijvoorbeeld bij het fietsen of bij het duwen van de kruiwagen. De bloeddruk is 158/92. U biedt hem aan een afspraak op het spreekuur te maken om over de pijnklachten te praten.
Meneer Klaassen (63 jaar) heeft COPD. De huisarts heeft hem geadviseerd te stoppen met roken. Meneer Klaassen had tijdens het consult met de dokter afgesproken dat hij daar eens over zou nadenken. Hij belt nu naar de praktijk: ‘Ik wil stoppen met roken, maar dat lukt me niet in mijn eentje. De dokter heeft gezegd dat er bij jullie iemand is die me kan begeleiden. Wanneer kan ik bij haar terecht?’
Mevrouw Aukes, 31 jaar, komt aan de balie voor een verwijskaart voor de gynaecoloog, omdat zij maar niet zwanger wordt. U stelt haar voor om een afspraak op het spreekuur van de huisarts te maken. Mevrouw Aukes sputtert tegen. Zij vindt dat het allemaal erg lang duurt, dat ze uiteindelijk toch naar de gynaecoloog moet en dat een bezoek aan de huisarts alleen maar uitstel betekent.
De buurvrouw van mevrouw Roelens belt op. Zij vertelt dat mevrouw Roelens gisteren plotseling minder goed kon zien. Ook haar mondhoek hing scheef. De klachten waren na een paar uur weer verdwenen. Zelf is mevrouw Roelens er niet zo ongerust over, maar de buurvrouw die opbelt des te meer. ‘Wijst dit niet op een beroerte?’
Jan is 15 jaar en voetballen is zijn lust en zijn leven. Hij zit aan de tv gekluisterd tijdens Studio Sport en als het maar even kan, rent hij zelf achter de bal aan. Tijdens een wedstrijd gebeurt het: Jan verdraait zijn knie, die meteen flink dik wordt en ongelofelijk veel pijn doet. De trainer van Jan is zo verstandig hem niet meteen naar de Spoedeisende Hulp te brengen, maar eerst met hem langs de huisarts te gaan. Hij dringt er wel op aan dat er een foto gemaakt wordt.
Mevrouw Van Zetten, 74 jaar, klopt aan bij de assistente. ‘Ik heb een wondje aan mijn been en dat wil niet genezen.’ De assistente zucht bij zichzelf. Het is niet de eerste keer dat mevrouw Van Zetten een open been heeft. Het is een aardige vrouw, welwillend, maar ze doktert eerst een hele tijd zelf voor ze naar de praktijk komt met een ulcus en dan is het niet eenvoudig ervoor te zorgen dat het been weer dichtgaat. Ze heeft last van hartfalen en spataderen, waardoor haar benen altijd opgezet zijn en ze heeft een gruwelijke hekel aan steunkousen. Maar eens kijken hoe het er nu voor staat.
Mevrouw Jadoenandansing belt de huisartsenpost. ‘Kan er alsjeblieft iemand komen kijken bij mijn man? Hij heeft zo'n ontzettende pijn in zijn buik en moet steeds overgeven. Hij kan niet stil blijven zitten van de pijn en rolt in zijn bed heen en weer.’
Mevrouw Lucassen zet, terwijl u bezig bent de telefonische ochtendspits te verwerken, een potje urine voor u op de balie. ‘Ik denk dat ik weer een blaasontsteking heb,’ zegt ze, ‘kunt u de urine voor me nakijken? Ik bel straks wel voor de uitslag.’ Gelukkig weet u mevrouw Lucassen nog net tegen te houden als ze wil weglopen, omdat u nog het een en ander van haar wilt weten.
Karin Veldman vraagt of ze een afspraak kan maken voor het spreekuur. ‘Ik vloei al bijna een week, en ik moet nog helemaal niet ongesteld worden. Ik maak me ongerust of er iets aan de hand is.’ ‘Kun je morgen om half twee?’
Mevrouw Van Lier, 56 jaar, vraagt u om een verwijskaart voor de dermatoloog. Drie jaar geleden is ze ook bij de specialist geweest om spataderen te laten behandelen. Inmiddels zijn er weer een paar bij gekomen en ze wil voorkomen dat het erger wordt. Nee, klachten heeft ze niet, maar het is zo'n lelijk gezicht. En ze wil niet zulke benen als haar moeder! Kunt u meteen ook een machtiging schrijven voor steunkousen, want die heeft ze na de behandeling ook weer nodig.
Meneer Chong is als kind uit China naar Nederland gekomen. Hij is onlangs verhuisd naar uw woonplaats en komt zich nu inschrijven in de praktijk waar u werkt. Bij de inschrijving vertelt hij u dat hij hepatitis B heeft, ‘de chronische vorm’, voegt hij eraan toe. U neemt zich voor om straks deze nieuwe patiënt met uw werkgever te bespreken
Mevrouw Peeters wil een afspraak maken voor het spreekuur. Sandra, haar dochtertje van vier maanden, huilt erg veel. Dikwijls spuugt ze een deel van de flesvoeding weer uit. Ze heeft sinds een paar dagen ook wat huiduitslag. Zou het een allergie voor koemelk kunnen zijn? Daar lees je de laatste tijd immers zo veel over.
Mevrouw De Vries is aan de telefoon. Ze is 35 jaar en woont samen. U weet dat ze computerprogramma's maakt. Ze heeft ook wel eens advies gegeven toen u in de praktijk met de computer ging werken. Ze vertelt dat ze nu zwanger is. Ze heeft zojuist een zwangerschapstest gedaan. Sinds ze drie maanden geleden met de pil is gestopt, heeft ze tabletjes foliumzuur gebruikt.Weet u hoe lang ze daarmee moet doorgaan? En oh ja, moet ze een vlokkentest laten doen?
