Ga naar de hoofdinhoud
Inloggen
Top

Neurorevalidatie bij centraal neurologische aandoeningen

Symptomen, paramedische interventies en leefstijl

  • 2026
  • Boek
Auteur
Frans van der Brugge
Uitgeverij
BSL Media & Learning
insite
ZOEKEN

Over dit boek

Neurorevalidatie bij centraal neurologische aandoeningen beschrijft de overeenkomsten in symptomatologie van verschillende centraal neurologische aandoeningen zoals Parkinson, CVA, dementie en MS. Deze heldere en nauwkeurige beschrijving draagt bij aan de keuze voor de meest geschikte paramedische interventie. Het is van belang samen met de patiënt de juiste behandelmethode te bepalen. Daarnaast is het relevant inzicht te krijgen in de leefstijl van de cliënt ter preventie van eventuele achteruitgang in functioneren.

Het boek biedt praktische en toepasbare informatie voor paramedische professionals die interventies zoeken om patiënten beter te laten functioneren in de eigen omgeving. In deze derde, herziene editie staan: 1. informatie over de ‘van der Brugge’-methode, 2. een gericht programma om beweging bij ouderen met dementie te stimuleren, en 3. mogelijke interventies gericht op de individuele leefstijl van de cliënt. Aan het eind van elk hoofdstuk staan een aantal oefenvragen waarvan het antwoord in het hoofdstuk is terug te vinden.

Dit overzichtelijke boek, nu ook online beschikbaar middels de code in het boek, biedt een schat aan praktische informatie voor fysiotherapeuten en andere paramedische professionals die mensen met een CNA optimaal willen begeleiden.

Frans van der Brugge is geriatriefysiotherapeut en eigenaar van PLUK ! fysiotherapie, verzorgt nationaal en internationaal cursussen met zijn bedrijf ‘Neurorevalidatie bij CNA’ en is in 2025 afgestudeerd als filosoof.

Inhoudsopgave

Voorwerk
1. Symptomatologie in de praktijk na een CVA
Samenvatting
Een cerebrovasculair accident (CVA) is een zeer ingrijpende gebeurtenis. Plotseling, van de ene op de andere seconde, kun je een halfzijdige verlamming hebben, afatisch zijn of ervaren dat de wereld om je heen in zo’n hoog tempo gaat dat je er geen touw aan kunt vastknopen. Dit is daarmee meteen een specifiek verschijnsel van deze CNA die zich – in tegenstelling tot dementie, de ziekte van Parkinson en MS – immers kenmerkt door zijn progressieve verloop.
Voorafgaand aan de beschrijving van de symptomatologie na een CVA, worden in dit hoofdstuk de symptomen aangegeven die een signaal kunnen zijn voor het ontstaan van een CVA. In verband met de Directe Toegankelijkheid Fysiotherapie moet de paramedicus in staat zijn symptomen in een vroeg stadium te herkennen. In dit hoofdstuk komen tevens de oorzaken en risicofactoren van een CVA aan de orde. Bij herkenning daarvan is het mogelijk gericht acties te ondernemen om de kans op een CVA te reduceren.
Frans van der Brugge
2. Symptomatologie in de praktijk bij de ziekte van Parkinson
Samenvatting
In tegenstelling tot een CVA is de ziekte van Parkinson (evenals de pathologieën van dementie en multipele sclerose, die in de volgende twee hoofdstukken worden beschreven) een progressieve CNA. Het tempo waarin Parkinson zich ontwikkelt, verschilt per individu en is deels afhankelijk van de mate van het activiteitenniveau van de parkinsonpatiënt zelf. De ziekte van Parkinson is volgens de Hoehn en Yahr-classificatie in te delen in verschillende fasen.
Frans van der Brugge
3. Symptomatologie in de praktijk bij dementie
Samenvatting
Dementie is een pathologie waarmee de fysiotherapeut steeds vaker te maken zal krijgen. De voorspellingen zijn dat er in Nederland in het jaar 2040 meer dan 500.000 dementerende ouderen zullen zijn. In datzelfde jaar zullen ca. 60 patiënten per huisartsenpraktijk de diagnose dementie hebben. Van hen woont een groot gedeelte nog thuis. Inzicht in de pathologie is enerzijds vereist om goede interventies te kunnen verrichten en anderzijds om een signalerende functie te hebben bij het vermoeden van een zich ontwikkelende dementie. Leefstijlinterventies om de patiënt zolang mogelijk optimaal in zijn of haar omgeving te laten functioneren zijn voorhanden.
Frans van der Brugge
4. Symptomatologie in de praktijk bij MS
Samenvatting
De lokalisaties van de sclerotische haarden zijn bepalend voor de symptomatologie die zich gaat uiten ten gevolge van de multipele sclerose (MS). Het is een beeld met een grote diversiteit aan symptomen. Kenmerkend voor MS is het optreden van exacerbaties. Deze kunnen zich in een wisselende frequentie aandienen. Het is belangrijk om behandelinterventies te introduceren die een positieve invloed hebben op reductie van genoemde exacerbaties. De Expanded Disability Status Score (EDSS), op basis waarvan MS-patiënten worden geclassificeerd, wordt toegelicht. Medicatie en een goede afstemming van belasting en belastbaarheid (het belasting-belastbaarheidsmodel) geven een reductie van het aantal exacerbaties. In dit hoofdstuk worden eerst de oorzaken van MS besproken en vervolgens de prevalentie en diagnostiek.
Frans van der Brugge
5. Overeenkomsten van de verschillende CNA in schema
Samenvatting
De titel van dit boek, Neurorevalidatie bij centraal neurologische aandoeningen, impliceert onder andere dat er gemeenschappelijke paramedische doelstellingen zijn binnen de verschillende CNA. Deze worden opgesteld op basis van behandelbare grootheden. Zoals al eerder aangegeven, zijn er veel overeenkomstige symptomen bij de verschillende CNA. Dit maakt het mogelijk uniforme behandelinterventies op te stellen. Hierdoor is de term neurorevalidatie (= revalidatie bij neurologische aandoeningen) in de titel gerechtvaardigd.
Frans van der Brugge
6. Onderzoek van een patiënt met een CNA
Samenvatting
We zetten nog eens op een rijtje welke overeenkomstige symptomatologie typerend is voor een CNA en dus frequent aanwezig is bij de ziekte van Parkinson, dementie, MS en een CVA. Dit betekent dat met betrekking tot neurorevalidatie een uniform beleid kan worden toegepast op de overeenkomstige symptomatologie. In dit hoofdstuk wordt uiteengezet hoe de paramedicus informatie kan inwinnen over deze symptomatologie.
Frans van der Brugge
7. Beïnvloedbare functies en cognitieve revalidatie
Samenvatting
In dit hoofdstuk worden de behandelbare grootheden, en dus aangrijpingspunten voor neurorevalidatie, beschreven. Zowel bij patiënten met CVA, de ziekte van Parkinson, MS als met dementie kan de symptomatologie een beperkende factor zijn voor het functioneren. Interventies met betrekking tot mobiliteit, spierkracht, uithoudingsvermogen, sensoriek, balans, spasticiteit en cognitieve revalidatie zijn een vertrekpunt voor de paramedische behandeling en begeleiding van de patiënt met een CNA. De paramedische begeleiding moet bijdragen aan een verbeterd algeheel welbevinden en een verbeterd functioneren van de patiënt in zijn directe omgeving of de maatschappij.
Frans van der Brugge
8. Vermoeidheid bij CNA
Samenvatting
Vermoeidheid is een veelvoorkomend symptoom bij CNA. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat vermoeidheid een sterk beperkende factor is voor het algehele functioneren en een negatieve invloed heeft op eventueel aanwezige neuropsychologische functiestoornissen. Daarom is het belangrijk om stil te staan bij vermoeidheid en te weten welke mogelijkheden er zijn om dit symptoom te beïnvloeden. In dit hoofdstuk wordt eerst duidelijk gemaakt wat vermoeidheid precies is en welke oorzaken eraan ten grondslag kunnen liggen. Vervolgens worden twee mogelijkheden vanuit de biopsychosociale visie gegeven die in de paramedische begeleiding van de patiënt met een CNA geïmplementeerd kunnen worden.
Frans van der Brugge
9. Functioneel oefenen en motorisch leren
Samenvatting
Motorisch leren is het verwerven van een motorische vaardigheid op een voor het individu kenmerkende manier. In de praktijk hebben paramedici vaak een eigen stijl van werken en gebruiken ze deze om de patiënt vaardigheden aan te leren. Het is echter effectiever de werkwijze aan te passen aan het motorisch leergedrag van de patiënt. Bewust aansluiten bij de specifieke leerstijl van de patiënt en zijn of haar specifieke symptomatologie geeft een beter leerrendement. Bij veel patiënten met CNA is sprake van informatieverwerkingsproblemen ten aanzien van bijvoorbeeld auditieve prikkels, waarnemingsproblemen en gevoelsstoornissen. Via onderzoek kan men achterhalen welk feedbacksysteem nog intact is. Binnen de leerstrategie een appel doen op de intacte feedbacksystemen ter compensatie van het verstoorde feedbacksysteem, draagt bij aan de effectiviteit met betrekking tot het (her)leren van een motorische vaardigheid.
Frans van der Brugge
10. Het ‘rustende brein’ en de relatie met een burn-out; een essay
Samenvatting
Als ik een belangrijke afspraak heb, dan ga ik meestal eerst trimmen. Mijn gedachten hebben dan vrij spel en gaan alle kanten op, behalve richting de geplande afspraak. Toch weet ik na het trimmen wat me te doen staat. Zonder daar bewust over na te denken. Heb jij dit ook weleens ervaren? Bij mij is dit na het trimmen, maar bij u misschien na het beluisteren van klassieke muziek, na meditatie, na een boswandeling of als ik door het raam naar buiten heb gestaard. Dit fenomeen duiden we ook wel aan met de term ‘dagdromen’. Het moet haast wel dat u dit ook heeft ervaren. De Nederlandse uitdrukking ‘Laten we er een nachtje over slapen’ komt namelijk niet zomaar uit de lucht vallen.
Frans van der Brugge
Nawerk
Titel
Neurorevalidatie bij centraal neurologische aandoeningen
Auteur
Frans van der Brugge
Copyright
2026
Uitgeverij
BSL Media & Learning
Elektronisch ISBN
978-90-368-3164-2
Print ISBN
978-90-368-3163-5
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-3164-2