Skip to main content
Top
Gepubliceerd in: Verslaving 4/2013

01-12-2013 | Artikelen

Naar duurzaam herstel

Is De Skuul richtinggevend voor de verslavingszorg?

Auteurs: Martinus Stollenga, Gert de Haan, Joke de Goede

Gepubliceerd in: Verslaving | Uitgave 4/2013

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

De economische crisis noopt tot een andere inrichting van de zorg. In de verslavingszorg vormt het herstelconcept een goede leidraad voor ingrijpende veranderingen. Het concept zal de negatieve effecten van de transitie verminderen en de voordelen versterken. Het doorontwikkelen van herstelondersteunend werken vormt een van de centrale opdrachten in de nieuwe sectorale visie. Sinds 1978 vormt herstel het uitgangspunt van de werkwijze van De Skuul te Den Hoorn (Texel). Cliënten hebben de regie en ontwikkelen al gaande manieren om problemen zelf op te lossen, al dan niet met behulp van hun eigen sociale netwerk en minimale hulp van professionals. Zo draagt deze aanpak bij aan een duurzame oplossing voor hun problematiek. Deze praktijk wordt in dit artikel uitgebreid beschreven en vormt de basis voor aanbevelingen aan andere instellingen voor verslavingszorg. In 2006 benoemde de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg ongebruikte hulpbronnen als eigen kracht en die van de omgeving voor het ontwikkelen van duurzame oplossingen en het aangaan van een leer– en ontwikkelproces in de Nederlandse zorg. Zoals in elk leerproces zullen er onverwachte hobbels en valkuilen optreden afgewisseld met onvermoede hoogtepunten, net als in het herstelproces van de cliënten. Door cocreatie kan een ontwikkeling worden ingezet die leidt naar vraaggestuurde zorg in optima forma.
Voetnoten
1
Zelfmanagement is omgaan met symptomen, behandeling, lichamelijke en psychosociale consequenties van de chronische aandoening en/of de omgang met risicofactoren en aanpassing in leefstijl. Het is effectief wanneer iemand de eigen gezondheidstoestand monitort en cognitieve, gedragsmatige en emotionele reacties vertoont die bijdragen aan een bevredigende kwaliteit van leven.
 
2
Zelfhulp is een vorm van hulpverlening die zich baseert op het uitgangspunt dat mensen in staat zijn zichzelf en elkaar te helpen door bewustwording, uitwisseling van gelijksoortige ervaringen en het ondernemen van actie.
 
3
Cocreatie betreft samenwerkingsvormen die innovatief werkzaam zijn, op individueel, groeps– en samenlevingsniveau, terwil alle deelnemers zowel op het proces als op het resultaat ervan invloed hebben. Kenmerkend voor cocreatief werken zijn het aanboren van responsief vermogen, het nemen van verantwoordelijkheden, daadkracht, enthousiasme en focus op het resultaat.
 
4
Therapeutisch gezien gaat het hierbij om een stroming die sterk opkomt op basis van moderne leertheorieën (sociaal–constructivistische, narratieve en dialogische vormen), met een sterke nadruk op zelfsturing van de cliënt en de coachende rol van de professionals. Cliënten hebben de regie over, maar ook de verantwoordelijkheid voor, hun eigen leven.
 
5
In tegenstelling tot een klinische behandeling is er een scheiding tussen wonen (waarvoor de cliënten een eigen bijdrage betalen) en behandeling. De kosten zijn hierdoor lager, maar ook doordat er in tegenstelling tot een kliniek geen stafbezetting is buiten de kantooruren. Dat past bij de uitgangspunten van De Skuul, waarin de cliënten zelf verantwoordelijk zijn voor het gezamenlijke wonen.
 
6
De United Nations Conference on Sustainable Development (2011) definieert dit als volgt: ‘Duurzame ontwikkeling legt de nadruk op beleid dat uitgaat van een holistische, eerlijke, onpartijdige, en toekomstgerichte benadering op alle besluitvormingsniveaus. Het gaat niet enkel en alleen om sterke economische prestaties, maar ook om solidariteit tussen generaties nu en met volgende generaties. Geïntegreerde en evenwichtige afwegingen van sociale, economische en milieudoelstellingen rond zowel het private als publieke domein liggen hieraan ten grondslag (United Nations Conference on Sustainability Development, 2011).’
 
Literatuur
go back to reference Barendregt, C., Wits, E., Haan, G. de, Schippers, R. & Duin, L. van (2013). Liggen we op koers? Herstelondersteunende verslavingszorg en inzet van ervaringskennis in vier praktijkvoorbeelden. Rotterdam: IVO. Barendregt, C., Wits, E., Haan, G. de, Schippers, R. & Duin, L. van (2013). Liggen we op koers? Herstelondersteunende verslavingszorg en inzet van ervaringskennis in vier praktijkvoorbeelden. Rotterdam: IVO.
go back to reference Bestuurlijk akkoord toekomst GGZ 2013–2014 (2012). Ondertekend 18 juni 2012. Bestuurlijk akkoord toekomst GGZ 2013–2014 (2012). Ondertekend 18 juni 2012.
go back to reference GGZ Nederland (2009). Herstel en burgerschap. Visie op de (langdurende) zorg aan mensen met ernstige psychische aandoeningen. Amersfoort: GGZ Nederland. GGZ Nederland (2009). Herstel en burgerschap. Visie op de (langdurende) zorg aan mensen met ernstige psychische aandoeningen. Amersfoort: GGZ Nederland.
go back to reference GGZ Nederland (2013). Een visie op verslaving en verslavingszorg: focus op preventie en herstel. Amersfoort: GGZ-Nederland. GGZ Nederland (2013). Een visie op verslaving en verslavingszorg: focus op preventie en herstel. Amersfoort: GGZ-Nederland.
go back to reference Haan, G. de & Oude Bos, J. (2011). Veerkrachtig, weerbaar en zelfsturend; op weg naar herstelondersteunende verslavingszorg 2011–2016. Dalfsen/Groningen: Kennisnetwerk het Zwarte Gat. Haan, G. de & Oude Bos, J. (2011). Veerkrachtig, weerbaar en zelfsturend; op weg naar herstelondersteunende verslavingszorg 2011–2016. Dalfsen/Groningen: Kennisnetwerk het Zwarte Gat.
go back to reference Het Zwarte Gat (2010). Handvest van Maastricht. Herstel als leidend principe in de verslavingszorg. Amersfoort: Kennisnetwerk het Zwarte Gat en Netwerk Verslavingszorg (GGZ Nederland). Het Zwarte Gat (2010). Handvest van Maastricht. Herstel als leidend principe in de verslavingszorg. Amersfoort: Kennisnetwerk het Zwarte Gat en Netwerk Verslavingszorg (GGZ Nederland).
go back to reference Lans, J. van der (2013). Lezing tijdens G4-USER, 17 oktober 2013 te Amsterdam. Lans, J. van der (2013). Lezing tijdens G4-USER, 17 oktober 2013 te Amsterdam.
go back to reference Levinas, E. (2000). ‘Ik en de ander’ en ‘Wat kenmerkt volgens Levinas de relatie tot de ander?’ In C. van Unen (red.), De professionals. Hulpverleners tussen kwetsbaarheid en beheersing (pp. 74, 80). Delft: Eburon. Levinas, E. (2000). ‘Ik en de ander’ en ‘Wat kenmerkt volgens Levinas de relatie tot de ander?’ In C. van Unen (red.), De professionals. Hulpverleners tussen kwetsbaarheid en beheersing (pp. 74, 80). Delft: Eburon.
go back to reference Machado, A. (2006). Chant XXIX. In G. de Haan (red.), Moeras of polder, wie voert de regie? Essay bij de verrijzenis van het projectennetwerk Cliëntengestuurde projecten in de verslavingszorg. Dalfsen: eigen beheer. Machado, A. (2006). Chant XXIX. In G. de Haan (red.), Moeras of polder, wie voert de regie? Essay bij de verrijzenis van het projectennetwerk Cliëntengestuurde projecten in de verslavingszorg. Dalfsen: eigen beheer.
go back to reference Nonaka, I. & Takeuchi, H. (1999). De kenniscreërende onderneming. Hoe Japanse bedrijven innovatieprocessen in gang zetten. Schiedam: Scriptum. Nonaka, I. & Takeuchi, H. (1999). De kenniscreërende onderneming. Hoe Japanse bedrijven innovatieprocessen in gang zetten. Schiedam: Scriptum.
go back to reference Oude Bos, J. & Schippers, R. (2012). Resultaten boeken? Verbeter het herstelklimaat! Pleidooi voor herstelondersteunend werken in de verslavingszorg. Kennisnetwerk het Zwarte Gat. Oude Bos, J. & Schippers, R. (2012). Resultaten boeken? Verbeter het herstelklimaat! Pleidooi voor herstelondersteunend werken in de verslavingszorg. Kennisnetwerk het Zwarte Gat.
go back to reference Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (2006). Arbeidsmarkt en zorgvraag. Den Haag: RVZ. Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (2006). Arbeidsmarkt en zorgvraag. Den Haag: RVZ.
go back to reference Rotmans, J. (2012). In het oog van de vulkaan. Nederland in transitie. Boxtel: Aeneas. Rotmans, J. (2012). In het oog van de vulkaan. Nederland in transitie. Boxtel: Aeneas.
go back to reference Slade, M. (2009). Personal recovery and mental illness: a guide for mental health professionals. New York: Cambridge University Press.CrossRef Slade, M. (2009). Personal recovery and mental illness: a guide for mental health professionals. New York: Cambridge University Press.CrossRef
go back to reference Sociaal en Cultureel Planbureau (2013). Informele zorg in Nederland. Een literatuurstudie naar mantelzorg en vrijwilligerswerk in de zorg. Den Haag: SCP. Sociaal en Cultureel Planbureau (2013). Informele zorg in Nederland. Een literatuurstudie naar mantelzorg en vrijwilligerswerk in de zorg. Den Haag: SCP.
go back to reference Stel, J. van der (2012). Focus op persoonlijk herstel bij psychische problemen. Den Haag: Boom Lemma. Stel, J. van der (2012). Focus op persoonlijk herstel bij psychische problemen. Den Haag: Boom Lemma.
go back to reference Wassink, J.H. & Goede, S.J. de. (2012). Ondernemingsplan ‘De Nieuwe Skuul’. Texel: De Skuul. Wassink, J.H. & Goede, S.J. de. (2012). Ondernemingsplan ‘De Nieuwe Skuul’. Texel: De Skuul.
go back to reference Wierdsma, A. & Swieringa, J. (2011). Lerend organiseren en veranderen, als meer van het zelfde niet helpt. Groningen: Wolters-Noordhoff. Wierdsma, A. & Swieringa, J. (2011). Lerend organiseren en veranderen, als meer van het zelfde niet helpt. Groningen: Wolters-Noordhoff.
go back to reference Wierdsma, A. (2006). Cocreatie door verandering. Delft: Eburon. Wierdsma, A. (2006). Cocreatie door verandering. Delft: Eburon.
Metagegevens
Titel
Naar duurzaam herstel
Is De Skuul richtinggevend voor de verslavingszorg?
Auteurs
Martinus Stollenga
Gert de Haan
Joke de Goede
Publicatiedatum
01-12-2013
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Verslaving / Uitgave 4/2013
Print ISSN: 1574-1842
Elektronisch ISSN: 1875-7073
DOI
https://doi.org/10.1007/s12501-013-0038-3

Andere artikelen Uitgave 4/2013

Verslaving 4/2013 Naar de uitgave

Artikelen

Redactioneel

Verslaving in de media

Bekend en in herstel

Verslaving verwoord

Ervaringsdeskundigheid