18. Multiple case study

Een ‘case’ is bijvoorbeeld een bepaald persoon zoals een verpleegkundige, of een organisatie zoals een huisartspraktijk, of een wijkteam. In ieder geval is een case een concreet bestaand iets of iemand. In de MCS worden activiteiten van of in de case bestudeerd, bijvoorbeeld ‘effectief handelen’, ‘managen’, of ‘communiceren met patiënten’. Wat zoal tot de case behoort varieert per onderzoek. In ons voorbeeldonderzoek [2] waren de cases veertien patiënten en omvatte elke case de demografische kenmerken van de patiënt, drie tot negen audio-opnamen van gesprekken op basis van motiverende gespreksvoering tussen de patiënt en de zorgverlener, de door een onafhankelijke codeur met een meetinstrument gecodeerde transcripties van deze gesprekken, en de bij motiverende gespreksvoering gebruikelijke kwaliteitsscores per gesprek.

Met ‘conceptueel begrip’ wordt begrip op een hoger abstractieniveau bedoeld. In het voorbeeld betekent dit dat het niet gaat om het begrip van de verschillende gesprekstechnieken en andere componenten in motiverende gespreksvoering, maar om het begrijpen hoe de componenten samen tot motivatie en tot gedragsverandering kunnen leiden.

Bij generaliseren gaat het om de vraag of de resultaten en conclusies die uit de onderzoekssituatie voortkomen ook toegepast kunnen worden op patiënten buiten deze onderzoekssituatie. Omdat binnen MCS, net als binnen ander kwalitatief onderzoek, met kleine aantallen onderzoeksparticipanten wordt gewerkt, en doordat deze meestal niet at random geselecteerd zijn, vormen de cases in een MCS geen representatieve steekproef. Daarom moet de verpleegkundige die de resultaten en conclusies wil toepassen in de eigen praktijk zich er eerst van vergewissen dat de eigen patiënten voldoende overeenstemmen met de cases uit de MCS. De onderzoeker kan in dat geval extra gegevens over de onderzoekssituatie en de onderzoekspopulatie verstrekken.

Selectiebias verwijst naar een vertekening van de onderzoeksresultaten doordat de cases of de onderzoekspopulatie onvoldoende overeenstemt met de normale populatie. Bij een MCS wordt met een kleine steekproef gewerkt. Bij kleine steekproeven is bijvoorbeeld het risico hoger dat een extreme case, die in de praktijk nauwelijks voorkomt, een grote rol speelt in de onderzoeksresultaten.